یوکیا آمانو در گزارش اخیرش درباره برنامه و فعالیت هستهیی کشورمان ضمن اعلام انحراف نداشتن فعالیتها و مواد هستهیی از مسیر صلحآمیز گزارش داده است که کارهای مقدماتی کلی در سالن تولید B در کارخانه غنی سازی نطنز آغاز شده است.
سالن B دیگر سالن نطنز است که قابلیت تجهیز شدن با سانتریفیوژ را دارد و با آغاز فعالیت نصب و راه اندازی سانتریفیوژها در این سالن در آینده، نطنز آرام آرام به ظرفیت کاملش نزدیک خواهد شد.
هم چنین آمانو از افزایش تعداد سانتریفیوژها در سایت فردو خبر داده است.
مدیرکل درباره وجود ذراتی با غنای بالای 20 درصد که در گزارش قبلیاش سوالات و ابهاماتی را مطرح کرده بود اعلام کرده است که "توضیحات ایران با ارزیابیهای بیشتر آژانس از زمان گزارشات قبلی، ناهمخوانی ندارد."
گزارش يكسويه و غير منصفانه يوكيو آمانو مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در مورد اجرای موافقتنامه پادمان در جمهوری اسلامی ايران پنجشنبه شب در 12 بند منتشر شد.
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) متن گزارش فصلی یوکیا آمانو مدیرکل آژآنس بین المللی انرژی اتمی درباره موضوع هستهیی ایران که عصر روز پنجشنبه كه در 14 صفحه و 56 بند و همراه سه صفحه نمودار در اختیار 35 عضو شورای حکام قرار گرفت در زیر می آید:
A. مقدمه
1ـ اين گزارش مديركل به شوراي حكام و همزمان به شوراي امنيت درباره اجراي موافقتنامه پادمانNPT و مفاد مربوطه قطعنامههاي شوراي امنيت در جمهوري اسلامي ايران است.
2ـ شوراي امنيت تاكيد کرده است كه اقدامات مورد درخواست شوراي حكام در قطعنامههايش درباره ايران الزامآور است. مفاد مربوطه قطعنامههاي ياد شده شوراي امنيت كه بر اساس فصل هفتم منشور سازمان ملل تصويب شدهاند مطابق شرايط اين قطعنامهها الزام آور هستند.
3ـ از آژانس به خاطر موافقتنامه روابطش با سازمان ملل متحد خواسته شده با شوراي امنيت در اجراي مسووليت شورا براي حفظ و برقراري صلح و امنيت بين المللي همكاري کند. كليه اعضاء ملل متحد موافق هستند تا تصميمات شوراي امنيت را پذيرفته و اجرا کنند و در اين ارتباط اقداماتي را مطابق با تعهدشان تحت منشور ملل متحد انجام دهند.
4ـ اين گزارش به تحولات بعد از آخرين گزارش (Gov/2012/23, 25 May 2012) و همچنين مسائل باقيمانده طولاني ميپردازد. اين گزارش بر آن حوزههايي كه ايران به طور كامل تعهدات الزام آور خود را اجرا نكرده است، متمركز است چنان كه ايجاد اعتماد بينالمللي به ماهيت صرفا صلح آميز برنامه هستهیي ايران مستلزم اجراي كامل اين تعهدات است.
B. آشكارسازي مسائل حل نشده
5ـ همانطور که قبلا گزارش شد شوراي حكام در 18 نوامبر 2011 قطعنامهای GOV/2011/69 را تصويب كرد كه در آن از جمله تاكيد شد كه براي ايران و آژانس ضروري است كه به منظور حل و فصل فوري همه مسائل اساسي باقيمانده براي اهداف تامين آشكارسازي درباره اين مسائل شامل دسترسي به كليه اطلاعات مربوطه، مستندات، سايتها، مواد و اشخاص در ايران، به گفتوگوهاي خود شدت بخشند. شورا همچنين از ايران خواست كه با هدف اعاده اعتماد بين المللي به ماهيت منحصرا صلح آميز برنامه هستهیي ايران به طور جدي و بدون پيش شرط در مذاكرات مشاركت کند. در پرتو اين، مقامات آژانس و ايران گفتوگوهايی را در تهران و وين انجام دادند كه طی آن يك رويكرد ساختاري براي آشكارسازي كليه مسائل باقيمانده با تمركز بر مسائل مطرح شده در ضميمه گزارش نوامبر 2011 مديركل و درخواست آژانس براي دسترسي به سايت پارچين مورد بحث قرار گرفت. بايد به مسائل مرتبط با صحت و كامل بودن اظهارنامه هاي ايران ، غير از آنهايي كه شامل در ضميمه گزارش نوامبر است به طور جداگانه پرداخته مي شد. ايران طي گفتوگوها در وين در 14 و 15 مه 2012 بيان داشت كه دسترسي به سايت پارچين قبل از آنكه درباره يك رويكرد ساختاري توافق حاصل شود، امكان پذير نخواهد بود.
6ـ همان طور كه قبلا نيز گزارش شد، مديركل در 21 مه 2012 ملاقاتهايي را در تهران با مقامات عالي ايران براي بحث درباره مسائل مرتبط با علاقه متقابل انجام داد. اگرچه چندين اختلاف بين ايران و آژانس درباره سند منتج از گفتوگوها در 14 و 15 مه 2012 باقي ماند، جناب آقاي سعيد جليلي دبير شوراي عالي امنيت ملي ايران طي ملاقات با مديركل روشن ساخت كه اينها موانعي براي رسيدن به توافق درباره يك رويكرد ساختاري نيستند.
7ـ گفتوگوهاي ديگري بين مقامات ايران و آژانس در 8 ژوئن 2012 و 24 اگوست 2012 در وين با ديدگاهي جهت نهايي کردن رويكرد ساختاري مبتني بر سند منتج از گفتوگوها در مي 2012 انجام شد. با اين حال اختلافات مهمي باقي است و هيچ توافقي درباره رويكرد ساختاري نتوانسته حاصل شود.
8ـ با وجود ديالوگ شدت يافته از ژانويه 2012 بين ايران و آژانس، تلاشها براي حل كليه مسائل اساسي باقيمانده، هيچ نتيجه قطعي را در برنداشته است: ايران در يك اظهارنامه اوليه به راحتي نگرانيهاي آژانس را در ارتباط با مسائل مشخص شده در بخش C از ضميمه GOV/2011/65 رد کرد، ايران به سوالات اوليه آژانس درباره پارچين و كارشناس خارجي پاسخ نداده است، ايران دسترسي آژانس را به مكان داخل سايت پارچين كه آژانس آن دسترسي را درخواست کرده بود، فراهم نياورده است و ايران فعاليتهايي را در آن مكان انجام داده است كه به طور اساسي مانع از توانايي آژانس براي انجام راستي آزمايي موثر خواهد شد. با وجود اظهارات آقاي جليلي كه در بالا به آن اشاره شد توافق درباره رويكرد ساختاري هنوز تحقق نيافته است.
C . تاسيسات اعلام شده تحت موافقتنامه پادمان ايران
9ـ ايران تحت موافقتنامه پادمان خود 16 تاسيسات هسته یي و 9 مكان خارج از تاسيسات را كه مواد هستهیی به طور معمول در آنجا استفاده ميشود به آژانس اعلام کرده است (LOFs) . با وجود اين كه بعضي از اين فعاليتها كه از سوي ايران در برخي از تاسيسات انجام ميشود بر خلاف قطعنامههاي شوراي حكام و شوراي امنيت همان طور كه در ذيل نشان داده مي شود، است، آژانس به راستي آزمايي عدم انحراف مواد هستهیي اعلام شده در اين تاسيسات و LOFs ادامه ميدهد.
D. فعاليتهاي مرتبط با غني سازي
10ـ ايران برخلاف قطعنامههاي مربوطه شوراي حكام و شوراي امنيت فعاليتهاي مرتبط با غني سازي خود را در تاسيسات اعلام شده ذیل تعليق نكرده است. كليه اين فعاليتها تحت پادمان آژانس است و همه مواد هستهیي، آبشارهاي نصب شده و ايستگاههاي خوراكدهي و كنارگذاري در آن تاسيسات تحت مراقبت و نظارت آژانس است.
11ـ ايران بيان داشته است هدف غني سازي UF6 تا 5 درصد U-235 توليد سوخت براي تاسيسات هستهیي خود است و هدف غني سازي UF6 تا 20 درصد U-235 ساخت سوخت براي رآكتورهاي تحقيقاتي است.
12ـ از وقتی ایران غنی سازی اورانیوم را در سایتهای غنی سازیاش آغاز کرده تقریبا این مقدار را در این تاسیسات تولید کرده است:
ـ 6876 كيلوگرم از UF6 غني شده تا غناي 5 درصد از اورنيوم 235 (نسبت به گزارش قبلی 679 کیلوگرم اضافه شده است) و (نگاه کنید به شکلهای 1 و 2)
ـ 189.4 كيلوگرم UF6 غني شده تا غناي 20 درصد از اورانيوم 235 (نسبت به گزارش قبلی 43.8 کیلوگرم اضافه شده است) (نگاه کنید به شکلهای 3 و 4) را از زمان شروع توليد چنين موادي را توليد کرده است.
D.1. نطنز: كارخانه غني سازي سوخت نطنز و كارخانه آزمايشي غني سازي سوخت
13ـ كارخانه غني سازي سوخت(FEP): كارخانه غني سازي سوخت يك كارخانه غني سازي با استفاده از سانتريفيوژ براي توليد اورانيوم با غلظت پايين تا غناي 5 درصد از اورانيوم 235 است كه اولين بار در سال 2007 مورد بهرهبرداري قرار گرفت. آن شامل دو سالن آبشار است: سالن توليد A و سالن توليد B. مطابق با اطلاعات طراحي ارائه شده توسط ايران، 8 واحد براي سالن توليد A برنامهريزي شده است با 18 آبشار در هر واحد. هنوز هيچ گونه اطلاعات طراحي تشريحي براي سالن توليد B ارائه نشده است.
14ـ تا تاریخ 21 اوت 2012 ، ایران به طور کامل 55 آبشار را در سالن تولید A نصب کرده بود بود که 54 آبشار آن که با UF6 طبیعی تغذیه می شود توسط ایران اعلام شده بود و یک آبشار نیز به طور نسبی نصب شده است. کارهای مقدماتی نصب برای 34 آبشار دیگر تکمیل شده است و در ارتباط با 54 آبشار فوق الذکر ادامه دارد (شکل 5 را ملاحظه کنید). همه سانتریفیژهایی که در سالن A نصب شده اند از نوع IR-1 هستند. طی یک راستی آزمایی اطلاعات طراحی در تاریخ 11 اوت 2012 آژانس ملاحظه کرد ایران کارهای مقدماتی کلی در سالن تولید B را شروع کرده است. طی نامه مورخ 23 اوت 2012 آژانس از ایران درخواست کرد که پرسشنامه به روز شده اطلاعات طراحی برای کارخانه غنی سازی سوخت نطنز (FEP) شامل اطلاعات مربوط به سالن B را فراهم کند.
15ـ همان گونه که قبلا گزارش شد طبق بازرسیهای آژانس تا تاریخ 16 اکتبر 2011، 55683 کیلوگرم از UF6 طبیعی از زمان شروع راهاندازی در تاریخ فوریه 2007 در داخل آبشارها تغذیه شد و مقدار کل 4871 کیلوگرم از UF6 غنی شده تا 5 درصد اورانیوم 235 تولید شده بود. بر اساس ارزیابی ایران بین تاریخ های 17 اکتبر 2011 و 6 اوت 2012 مقدار 23698 کیلوگرم UF6 طبیعی به آبشارها تغذیه شده و کلا 2005 کیلوگرم UF6 غنی شده تا اورانیوم 235، 5 درصد تولید شده است که از زمان شروع تولید به میزان کل 6876 کیلوگرم UF6 غنی شده تا اورانیوم 235 با غنای 5 درصد می رسد.
16ـ بر اساس نتایج تحلیلهای نمونههای محیط زیستی که از تاریخ فوریه 2007 در کارخانه غنیسازی سوخت برداشته شده است و سایر اقدامات راستی آزمایی، آژانس به این نتیجه رسیده است که این تاسیسات همان گونه که ایران در پرسشنامه اطلاعات طراحی مربوطه اعلام کرده است، عمل کرده است.
17ـ کارخانه آزمایشی غنی سازی سوخت (PFEP): کارخانه آزمایشی غنی سازی سوخت یک تاسیسات تحقیق و توسعه و یک تاسیسات تولید اورانیوم با غنای پایین است که نخستین بار در تاریخ اکتبر 2003 راه اندازی شده است. این تاسیسات دارای یک سالن آبشار است که میتواند شش آبشار را در خود جای دهد و به دو محوطه تقسیم میشود که یکی برای تولید اورانیوم با غنای پایین غنی سازی شده تا 20 درصد اورانیوم 235 (ابشارهای 1 و 6) تعیین شده و محوطه دیگر برای تحقیق و توسعه (آبشارهای 2 و 3 و 5) تعیین شدهاند (شکل 6 را ملاحظه کنید.)
18ـ محوطه تولید: تا تاریخ 21 اوت 2012 ایران UF6 با غنای پایین را به دو آبشار متصل به هم (آبشارهای 1 و 6) تغذیه کرده است.
19ـ همان گونه که قبلا گزارش شد بر اساس بازرسیهای آژانس از زمانی که تولید در فوریه 2010 آغاز شده تا تاریخ 13 سپتامبر 2011 مقدار 720.8 کیلوگرم UF6 با غنای 5درصد U-235 تولید شده در FEPبه آبشارها در محوطه تولید تغذیه کرده و مقدار کل 73.7 کیلوگرم UF6 غنی سازی شده تا 20 درصد اورانیوم 235 تولید شده بود. بر اساس ارزیابی ایران بین 14 سپتامبر 2011 و 21 اوت 2012 مقدار 364 کیلوگرم UF6 غنی سازی شده در کارخانه غنی سازی سوخت به دو آبشار محوطه تولید تغذیه شده و تقریبا 50.4 کیلوگرم از UF6 غنی سازی شده تا 20 درصد اورانیوم 235 تولید شده بود. در نتیجه میزان کل تولید به 124.1 کیلوگرم از UF6 غنی سازی شده تا 20 درصد اورانیوم 235 در کارخانه آزمایشی غنی سازی سوخت از زمان آغاز میرسد.
20ـ محوطه تحقیق و توسعه: از زمان گزارش قبلی، ایران به طور متناوب در حال خوراک دهی UF6 طبیعی به داخل سانتریفیوژهای IR-2m و IR-4 گاهی اوقات به ماشینهای منفرد و گاهی اوقات به آبشارهای کوچک یا بزرگتر بوده است. ایران آن طور که اعلام کرده بود که قصد دارد چنین بکند، هنوز نصب سه نوع جدید از سانتریفیوژ IR-5،IR-6 و IR6s را شروع نکرده است. ایران همچنین به طور متناوب خوراکدهی یک آبشار را با اورانیوم تهی شده به جای UF6 طبیعی انجام داده است.
21ـ بین 19 مه 2012 و 21 اوت 2012 در مجموع تقریبا 3.4 کیلوگرم از UF6 طبیعی و 20.3 کیلوگرم از UF6 تهی شده به داخل سانتریفیوژهای محوطه تحقیق و توسعه خوراک دهی شده، اما هیچ اورانیوم با غنای پایین به عنوان محصول جدا نشده و دورریز هم در پایان این فرآیند مجددا ترکیب شده است.
22ـ بر اساس نتایج آنالیز نمونههای محیطی گرفته شده در PFEP و دیگر فعالیتهای راستی آزمایی، آژانس به این جمع بندی رسید که تاسیسات همان طور که توسط ایران اعلام شده مطابق پرسشنامه اطلاعات طراحی در حال کار بوده است.
D.2. کارخانه غنی سازی سوخت فردو
23ـ کارخانه غنی سازی سوخت فردو بر اساس پرسشنامه اطلاعات طراحی مورخ 18 ژانویه 2012 ، یک کارخانه غنی سازی با استفاده از سانتریفیوژ برای تولید UF6 غنی شده تا سقف 20 درصد از اورانیوم 235 و تولید UF6 غنی شده تا سقف 5 درصد از اورانیوم 235 است. تاسیسات برای 16 آبشار ساخته شده است. هنوز اطلاعات بیشتری از سوی ایران در مورد این تاسیسات به ویژه در پرتو اختلاف بین هدف اولیه و اعلام شده این تاسیسات با هدفی که اکنون مورد استفاده قرار دارد، نیاز است. این تاسیسات که برای اولین بار در سال 2011 عملیاتی گشت طوری ساخته می شوند که 16 آبشار با مجموع تقریبی 3000 سانتریفیوژ، که به طور مساوی بین واحد یک و واحد دو تقسیم شدهاند را در خود جای دهد. تا امروز تمامی سانتریفیوژهایی که نصب شده اند از نوع ماشین های IR-1 هستند.
24ـ تا 18 اوت 2012 ايران تمامی هشت آبشار در واحد دو را نصب کرده بود که چهار آبشار (که به شکل دو آبشار متصل به هم طراحی شده اند) با UF6 غنی شده تا سه و نیم درصد U-235 تغذیه میشوند. در واحد یک، ایران به طور کامل چهار آبشار را نصب کرده و آبشار پنجم را تا اندازهای نصب کرده است. هیچ کدام از آنها توسط UF6 تغذیه نشدهاند (به شکل 7 نگاه شود).
25ـ ایران ارزیابی کرده که بین 14 دسامبر 2011، یعنی موقعی که تغذیه نخستین مجموعه دو آبشار به هم متصل شروع شد، و 12 اوت 2012 مجموع 482 کیلوگرم UF6 غنی شده تا 5 درصد اورانیوم 235 به آبشارهای موجود در در FFEPخوراک دهی شده و تقریبا 65.3 کیلوگرم UF6 غنی شده تا 20 درصد اورانیوم 235 تولید شده و از این میزان، 50 کیلوگرم آن از این فرآیند توسط آژانس برداشته شده و مورد راستی آزمایی قرار گرفته است.
26ـ در رابطه با حضور ذراتی با غنای بالای 20 درصد اورانیوم 235، توضیحات ایران با ارزیابی های بیشتر آژانس از زمان گزارشات قبلی، ناهمخوانی ندارد. آژانس و ایران تبادل نظرهایی در مورد راههای بروز مجدد سطوح غنی سازی بالاتر از سطح اظهار شده در پرسشنامه اطلاعات طراحی داشتهاند.
D.3. سایر اقدامات مرتبط با غنی سازی
27ـ آژانس هم چنین در انتظار دریافت پاسخ محتوایی ایران به درخواستهای آژانس برای اطلاعات بیشتر در رابطه با اعلام اخباری از طرف ایران درباره ساخت 10 تاسیسات جدید غنی سازی اورانیوم است که بر اساس گفته ایران درباره محل استقرار 5 مورد آن تصمیم گیری شده است. همان طور که از طرف آژانس درخواست شده ایران هنوز اطلاعات مربوط به اعلام مورخ 7 فوریه 2010 را که تکنولوژی غنی سازی لیزری را در اختیار دارد را در اختیار آژانس قرار نداده است. در نتیجه عدم همکاری ایران درباره این موضوعات، آژانس قادر به انجام راستی آزمایی و ارایه گزارش کامل در این موارد نیست.
E. فعالیتهای بازفرآوری
28ـ متعاقب قطعنامههای مربوطه شورای حکام و شورای امنیت، ایران موظف شد فعالیت های بازفرآوری از جمله تحقیق و توسعه را به حال تعلیق درآورد. ایران در نامه ای به آژانس در تاریخ 15 فوریه 2008 ابراز داشت فعالیت های بازفرآوری ندارد. در آن چارچوب، آژانس به نظارت خود بر کاربرد سلول های داغ در راکتور تحقیقاتی تهران TRR و تاسیسات تولید رادیوایزوتوپ مولیبدن، ید و گزنون MIX ادامه داده است. آژانس در تاریخ 6 اوت 2012 یک بازرسی و راستی آزمایی اطلاعات طراحی در TRR و در تاریخ 8 اوت 2012 یک راستی آزمایی اطلاعات طراحی در تاسیسات MIX انجام داده است. آژانس تنها در ارتباط با TRR، تاسیسات MIX و دیگر تاسیساتی که آژانس به آنها دسترسی دارد، می تواند تایید نهایی کند که هیچ اقدام مرتبط با بازفرآوری در ایران وجود ندارد.
F. پروژه های مرتبط با آب سنگین
29ـ برخلاف قطعنامههای شورای حکام و شورای امنیت، ایران کار بر روی تمامی پروژه های مرتبط با آب سنگین از جمله ساخت رآکتور تحقیقاتی آب سنگین و رآکتور تحقیقاتی هسته یی ایران (راکتور IR-40 ) را که تحت پادمانهای آژانس قرار دارد، تعلیق نکرده است.
30ـ در اول اوت 2012، آژانس یک راستی آزمایی اطلاعات طراحی در راکتور IR-40 اراک انجام داد و مشاهده کرد که به عنوان بخشی از ساختمان در حال اجرای تاسیسات، مدار کند کننده و خنک کننده نصب شده است. همان طور که قبلا اعلام شده ایران بیان کرده است بهره برداری از راکتور IR-40 برای سه ماهه سوم 2013 برنامه ریزی شده است.
31ـ آژانس از زمان بازدید خود از کارخانه تولید آب سنگین در مورخ 17 اوت 2011 امکان دسترسی بیشتر به کارخانه را نداشته است. در نتیجه، آژانس برای نظارت بر وضعیت این کارخانه بار دیگر بر تصاویر ماهوارهای اتکا کرده است. بر اساس تصاویر اخیر به نظر میرسد که کارخانه آب سنگین در حال فعالیت است. تا این تاریخ، ایران اجازه نداده است تا آژانس از آب سنگین ذخیره شده در تاسیسات فرآوری اورانیوم UCF نمونه برداری کند.
G. تبدیل اورانیوم و تهیه سوخت
32ـ با اینکه ایران موظف است تمامی فعالیتهای مرتبط با غنی سازی و پروژه های مرتبط با آب سنگین را تعلیق کند، شماری از فعالیتهایی که ایران در تاسیسات تبدیل اورانیوم UCF و کارخانه تولید سوخت FMP و کارخانه تولید صفحه سوخت FPFP در اصفهان اجراء کرده است، همان طور که در زیر بیان شده است، در تعارض با آن وظایف است، هر چند این تاسیسات تحت پادمان آژانس قرار دارد. ایران بیان کرده است که این فعالیتها به منظور ساختن سوخت برای راکتورهای تحقیقاتی است.
33ـ براساس آخرین اطلاعات ارائه شده به آژانس، ایران موارد زیر را تولید کرده است:
ـ در یو سی اف: 550 تن از UF6 طبیعی، که 91 تن از آن به FEP فرستاده شده و؛
ـ در FMP و FPFP: هفت قلم سوخت شامل اورانیوم غنی شده تا 20 درصد از U 235، دو قلم سوخت شامل اورانیوم غنی شده تا 3.34 درصد از U235 و پنج قلم سوخت شامل اورانیوم طبیعی (ببینید شکل 8)
34ـ تاسیسات تبدیل اورانیوم: آژانس بین تاریخ 5 و 9 مارس 2012 یک راستی آزمایی موجودی فیزیکی در UCF انجام داد که نتایج آن از سوی آژانس در حال بررسی است. همان طور که قبلا گزارش شده است آژانس راستی آزمایی کرده که ایران 24 کیلوگرم از اورانیوم به شکل UO2 را در جریان این فعالیت های تحقیق و توسعه تولید کرده شامل تبدیل UF6 غنی شده 3.34 درصد از اورانیوم U 235 به UO2 بوده و اینکه 13.6 کیلوگرم از اورانیوم به شکل UO2 متعاقبا به FMPمنتقل شده است. از 10 اوت 2012 ایران این فعالیت های تحقیق و توسعه را از سر گرفته، اما اورانیوم اضافی به شکل UO 2 تولید نکرده است. از همین تاریخ، ایران از طریق تبدیل کنستانتره سنگ معدن اورانیوم در حدود 3340 کیلوگرم از اورانیوم طبیعی به شکل UO 2 تولید کرده که در این میان آژانس راستی آزمایی کرده که ایران 1272 کیلوگرم را به FMP منتقل کرده است. ( شکل 9)
35ـ در مورخ 22 آوریل 2012، ایران 25 ظرف حاوی 6560 کیلوگرم کنستانتره سنگ اورانیوم (UOC) تولید شده در داخل و 25 ظرف حاوی حداکثر 9180 کیلوگرم UOC برداشته شده از ذخیره UOC وارداتی ایران را به محدوده خطر تولیدUCF وارد کرده است. ایران مشخص کرده است که UOCاین 50 ظرف با هم مخلوط و برای تولیدUO2 طبیعی استفاده خواهد شد.
36ـ کارخانه تهیه صفحه سوخت: در 22 اوت 2012 آژانس یک راستی آزمایی اطلاعات طراحی و یک بازرسی در FMP انجام داده و تایید کرد که تولید صفحهها برای راکتور IR-40 با استفاده از UO2 طبیعی در حال انجام است. در حالی که ایران به تولید نمونه مجموعه های سوخت برای راکتور IR-40 ادامه می دهد، اما این شامل تولید مجموعههای سوخت شامل مواد هستهیی نیست.
37ـ کارخانه ساخت صفحات سوخت: چنان که قبلا نیز گزارش شده است ایران فعالیتهایی را شامل تبدیل UF6 غنیسازی شده تا 20 درصد اورانیوم 235 در U3O8 و نیز تولید مجموعه سوخت ساخته شده از ورقهای سوخت شامل U3O8 را به یکی از تاسیسات ملحق کرده است. ایران در دوره زمانی میان آغاز فعالیت های تبدیل در تاریخ 17 دسامبر 2011 و 12 اوت 2012 مقدار 71.25 کیلوگرم UF6 غنی سازی شده تا 20 درصد اورانیوم 235 را در این فرآیند تزریق کرده است و مقدار 31.1 کیلوگرم اورانیوم غنی سازی شده تا 20 درصد اورانیوم 235 به شکل U3O8 تولید کرده است.
H. ابعاد نظامی احتمالی
38ـ گزارشهای قبلی مدیر کل مسایل باقیمانده مربوط به ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته یی ایران و اقداماتی را که لازم است ایران برای حل این مسایل انجام دهد مشخص کردهاند. آژانس از سال 2002 به نحو فزایندهای نسبت به وجود احتمالی فعالیتهای آشکار نشده مرتبط با امور هستهیی که سازمانهای نظامی مربوطه در آن دخیل بوده اند از جمله فعالیتهای مرتبط با توسعه خرج هستهیی موشک نگرانی داشته است.
39ـ ضمیمه گزارش نوامبر 2011 مدیرکل (GOV/2011/65) تحلیل مفصلی از اطلاعات در دسترس آژانس را ارائه کرده که نشان میداد ایران فعالیتهایی را اجرا کرده است که با توسعه یک وسیله انفجاری هستهیی مرتبط است. این اطلاعات از انواع گستردهای از منابع مستقل از جمله از تعدادی از کشورهای عضو، در نتیجه تلاشهای خود آژانس و از اطلاعاتی که خود ایران تهیه کرده به دست آمده و روی هم رفته آژانس آنها را معتبر ارزیابی کرده است. اطلاعات مزبور نشان میدهند که فعالیتها قبل از اواخر سال 2003 تحت یک برنامه ساختاربندی شده رخ دادهاند؛ و برخی از آنها بعد از سال 2003 نیز ادامه یافته اند؛ و ممکن است برخی از آنها هنوز هم ادامه داشته باشند. آژانس از نوامبر 2011 اطلاعات بیشتری بدست آورد که تحلیل مندرج در ضمیمه مذکور را بیشتر مورد تایید قرار می دهد.
40ـ شورای امنیت در قطعنامه 1929 (2010) تعهدات ایران را برای انجام اقداماتی که شورای حکام در قطعنامههای GOV/2006/14 و GOV/2009/82 ایران را ملزم به آن کرده است و برای همکاری کامل با آژانس در خصوص مسایل باقی مانده مخصوصاً مسایلی که موجب نگرانیهایی درباره ابعاد نظامی احتمالی برنامه هستهیی ایران شدهاند از جمله دسترسی بدون تاخیر به سایتها، تجهیزات، اشخاص و اسناد مورد درخواست آژانس مجددا مورد تایید قرار داد. شورای حکام در قطعنامه GOV/2011/69 مورخ 18 نوامبر 2011 نگرانی عمیق و فزاینده خود را در مورد مسایل حل نشده مربوط به برنامه هستهیی ایران از جمله مواردی که برای خارج کردن وجود ابعاد نظامی احتمالی نیازمند روشن شدن هستند ابراز کرد.
41ـ پارچین: چنانکه در ضمیمه گزارش نوامبر 2011 مدیر کل بیان شده است اطلاعاتی که کشورهای عضو به آژانس دادهاند، نشان میدهند که ایران برای انجام آزمایشهای هیدرودینامیک یک مخزن بزرگ مواد انفجاری ساخته است. اطلاعات مزبور همچنین نشان میدهند که این مخزن در سال 2000 در پارچین نصب شده بود. محل استقرار این مخزن در سایت پارچین در ماه مارس 2011 مشخص شد. آژانس در ژانویه 2012 ایران را از این محل مطلع ساخت.
42ـ تصویرهای ماهوارهای دوره زمانی فوریه 2005 تا ژانویه 2012 که در اختیار آژانس هست تقریبا هیچ فعالیتی را در داخل یا نزدیک ساختمانی که این مخزن در آن قرار دارد نشان نمیدهد. اما از زمان نخستین درخواست آزانس برای دسترسی به این محل، تصویرهای ماهوارهای نشان میدهند که فعالیتهای گسترده انجام شده و تغییراتی در نتیجه آن در این محل روی داده است. از فوریه 2012 تعدادی از تصویرهای ماهوارهای محل مزبور این موارد را نشان میدهند: مقدار زیادی "مایع سیال" که منشا آن ساختمانی است که مخزن در آن قرار دارد؛ تجهیزات در انبارهای بازی که بیرون از ساختمان قرار دارد؛ ملزومات بیرونی متصل به خود ساختمان برداشته شده اند؛ و حضور وسایل حمل و نقل سبک و سنگین. تصویرهای ماهواره ای نشان می دهند که از تاریخ مه 2012 پنج ساختمان یا سازه های دیگر در این محل تخریب شده اند و خطوط برق، حصارها و همه جادههای آسفالت شده پاکسازی شدهاند. خراشهای عمده روی زمین و نماسازی در ناحیه گستردهای از اطراف محل مزبور و اطراف آن انجام شده و جاده خاکی های جدیدی ساخته شده است. از اوت 2012 تصویرهای ماهوارهای نشان میدهند که ساختمان این مخزن پوشانده شده است. با توجه به همین فعالیتهای گسترده است که توانایی آژانس برای راستی آزمایی اطلاعاتی که نسبت به آنها نگرانی دارد، دچار اثرات منفی شده است و زمانی که آژانس به این محل دسترسی بیابد توانایی آن برای اجرای راستی آزمایی موثر به نحو عمدهای خدشهدار خواهد شد.
43ـ ایران طی نامه مورخ 29 اوت 2012 به آژانس اعلام کرد که ادعای فعالیتهای هستهیی در سایت پارچین "بیاساس" است و «فعالیت های اخیری که ادعا شده در نزدیکی محل مورد نظر آژانس انجام شده است هیچ ارتباطی با محل مشخص شده از سوی آژانس ندارد».
44ـ فعالیتهای مشاهده شده و نامه مورخ 29 اوت 2012 ایران، ارزیابی آژانس را مبنی بر ضرورت دسترسی بدون تاخیر بیشتر به محل پارچین را بیش از پیش تقویت میکند.
I.اطلاعات طراحی
45ـ ایران بر خلاف موافقتنامه پادمان و قطعنامه های شورای حکام و شورای امنیت مواد کد اصلاحیه 3.1 بخش عمومی ترتیبات فرعی موافقتنامه پادمان ایران را اجرا نمی کند. این کد مقرر میدارد که اطلاعات طراحی برای تاسیسات جدید به محض اینکه تصمیم به ساخت آن و یا صدور مجوز برای ساخت تاسیسات جدید، هر کدام که اول باشد، اتخاذ شد به آژانس تسلیم شود. کد اصلاحی 3.1 همچنین مقرر می دارد که اطلاعات طراحی کاملتر به محض اینکه طراحی در تعریف پروژه، طراحی اولیه، ساخت و مراحل شروع اجرا توسعه یافت باید تسلیم شود. ایران تنها کشور با فعالیتهای عمده هسته یی است که آژانس در آنجا موافقتنامه جامع پادمان را انجام می دهد و این کشور مواد کد اصلاحی 3.1 را اجرا نمی کند. اشاره به این نکته حائز اهمیت است که فقدان این گونه اطلاعات اولیه زمانی را که برای برنامهریزی ترتیبات ضروری پادمان در اختیار آژانس است کاهش میدهد. به ویژه در مورد تاسیسات جدید و نیز سطح اعتماد را در صورت فقدان سایر تاسیسات هستهیی تقلیل میدهد.
46ـ ایران آخرین بار اطلاعات طراحي برای راكتور اراک را در سال 2007 به آژانس ارائه داد، اما از سال 2006 پرسشنامه اطلاعات طراحی مربوط به تاسیسات را ارائه نکرده است. ایران از سال 2007 کارهای مهم طراحی و ساختمانی بیشتری در مورد راکتور انجام داده اما اطلاعات بیشتری را مطابق کد اصلاحی 3.1 بخش عمومی ترتیبات فرعی فراهم نکرده است. فقدان اطلاعات به روز شده در مورد راکتور IR-40، تاثیر نامطلوبی بر توانایی آژانس جهت راستی آزمایی موثر طراحی این تاسیسات و اجرای یک رویکرد پادمانی موثر داشته است. آژانس در تاریخ اول اوت 2012 تحقیقاتی را در مورد سایت انجام داد تا مشخص کند که کدام تجهیزات پادمانی برای نصب در رآکتور IR-40 لازم است و در کجا باید مستقر شود. اگر چه ایران برخی جزئیات فنی مربوطه را در طول آن بازدید به آژانس ارائه کرد اما پرسشنامه اطلاعات طراحی بروز شده را ارائه نکرد.
47ـ همانطور كه پيش از اين گزارش شده است، پاسخ ايران به درخواست هاي آژانس براي تاييد يا ارائه اطلاعات بيشتر در مورد اظهاراتش مبني بر قصد ساخت تاسيسات هستهیي جديد اين است كه اطلاعات لازم را در "زمان مقتضي" ارائه خواهد داد به جاي اينكه بر اساس ملزومات كد اصلاحي 3.1 بخش عمومی ترتيبات فرعي موافقت نامه پادمانش عمل کند.
J. پروتكل الحاقي
48ـ برخلاف قطعنامههاي مربوط شوراي حكام و شوراي امنيت، ايران پروتكل الحاقي را اجرا نميکند. آژانس در موقعيتي نخواهد بود كه تضمين معتبر درباره فقدان مواد و فعاليتهاي هسته یي اعلام نشده در ایران را ارائه دهد، مگر اينكه و تا زمانيكه ايران همكاري لازم را با آژانس از جمله اجراي پروتكل الحاقي به عمل آورد.
k. ساير موضوعات
49ـ همانگونه كه قبلا گزارش شده است، آژانس به یک اختلاف 19.8 کیلوگرمی بین میزان مواد هسته یی اعلام شده توسط مجری طرح و مقدار اندازه گیری شده توسط آژانس در رابطه با آزمایشات تبدیل توسط ایران بين سالهاي 1995 و 2002 در آزمايشگاه تحقيقاتي چندمنظوره جابر بن حيان (JHL) پی برد. در پی تحلیل و سنجش بیشتر آژانس از مواد مربوطه و ازیابی توضیحات و تصحیحاتی که از سوی ایران انجام شده است آژانس توانسته است تا ارزیابی ابتدایی این اختلاف را تقلیل دهد. آژانس و ایران موافقت کردند که برای حل این اختلاف تحلیل بیشتری انجام دهند.
50ـ ایران در تاریخ ژوئن 2012 استفاده از یکی از مجموعه های سوخت را که شامل 19 صفحه سوخت با U3O8 غنی سازی شده تا 20 درصد اورانیوم 235 بود به عنوان یکی از اجزاء مهم قلب رآکتور تحقیقاتی تهران آغاز کرد. ایران همچنین به استفاده از یک مجموعه سوخت شامل 12 میله از UO2 غنی شده تا 3.34 درصد از اورانیوم 235 به عنوان یکی از مجموعه های کنترل در قلب TTR ادامه داده است. در تاریخ 9 ژوئیه 2012 آژانس دریافت یک مجموعه کنترل سوخت را شامل 14 صفحه و دو میل گرد سوخت حاوی UO2 طبیعی تحقیق کرد. ایران بنا به درخواست آژانس اطلاعات بیشتری را درباره پرتودهی مواد هسته یی دریافت شده از کارخانه تولید سوخت (FMP) و برنامههای مجری رآکتور هستهیی تهران برای تابشدهی چنین موادی در اختیار آژانس قرار داد.
51ـ همانطور که قبلا گزارش شده است بنا به گفته ایران فعالیت راه اندازی نیروگاه اتمی بوشهر در تاریخ 31 ژانویه 2012 آغاز شد. در 29 و 30 ژوئیه 2012 آژانس به بازرسی از نیروگاه بوشهر در حالی که رآکتور آن با 75 درصد قدرتش فعال بود پایان داد.
L. خلاصه :
52ـ درحالي كه آژانس به فعالیتهای راستی آزمایی در خصوص عدم انحراف مواد هستهیي اعلام شده در تاسيسات هستهیي و مكانهاي خارج از تاسيسات هستهیي اعلام شده از سوي ايران كه تحت موافقتنامه پادمان هستند، ادامه ميدهد، از آنجا که ایران همكاري لازم را از جمله در مورد اجراي پروتكل الحاقي، به عمل نميآورد، آژانس قادر نيست درخصوص عدم فعاليتها و مواد هستهیي اعلام نشده اطمينان موثقي ارائه دهد و بنابراين نميتواند نتيجه گيري کند كه تمامي مواد هستهیي در ايران براي فعاليتهاي صلح آميز هستند.
53ـ با وجود گفتگوی فشرده بین آژانس و ایران از ژانویه 2012 تاکنون، هیچ نتیجه ملموسی جهت حل و فصل موضوعات باقی مانده به دست نیامده است. با توجه به ماهیت و میزان اطلاعات معتبر موجود، از نظر آژانس برای ایران ضروری است که بدون تاخیر بیشتر وارد تعامل با آژانس در مورد محتوای نگرانیهای آژانس شود. در فقدان چنین تعاملی، آژانس قادر نخواهد بود نگرانی های مربوط به موضوعات مرتبط با برنامه هستهیی ایران از جمله موضوعاتی که نیاز به شفاف سازی دارند تا وجود ابعاد محتمل نظامی برنامه هستهیی ایران را منتفی سازند، حل و فصل کند.
54ـ مایه نگرانی است که فعالیتهای انجام شده از فوریه 2012 تاکنون در مکان واقع شده در سایت پارچین که آژانس خواستار دسترسی به آن شده است، تاثیر منفی بر توانایی آژانس جهت راستی آزمایی موثر دارد. آژانس درخواست خود برای دسترسی به این مکان بدون تاخیر بیشتر را تکرار میکند.
55ـ مديركل همانگونه كه در قطعنامههاي الزام آور شوراي حكام و شوراي امنيت درخواست شده، اصرار دارد كه ايران قدم هايي به سمت اجراي كامل موافقتنامه پادمان و سایر تعهداتش بردارد و از ایران مصرانه میخواهد وارد تعامل با آژانس جهت نیل به نتایج ملموس در مورد حل و فصل موضوعات محتوایی باقی مانده شود.
54ـ مديركل به نحو شايسته به گزارش دهي خود ادامه خواهد داد.
انتهای پیام