/ثبت جهاني 9 باغ ايراني/ باغ ارم شيراز؛ باغي گياهشناسي باقيمانده از دوران سلجوقي
باغ ارم شيراز بهعنوان يكي از زيباترين باغهاي ايران كه حتا سرونازهاي آن شهرت جهاني دارد، با ثبت در فهرست ميراث جهاني، نمونهي ويژهاي از باغهاي تاريخي و گياهشناسي را به جهانيان معرفي ميكند. به گزارش خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، باغ ارم شيراز يكي از 9 باغي است كه بهتازگي در پروندهي «باغ ايراني» در فهرست ميراث جهاني ثبت شده است. در كتاب «دانشنامه آثار تاريخي فارس» تأليف كوروش كمالي سروستاني ـ مدير مركز سعديشناسي ـ باغ ارم اينگونه معرفي شده است: باغ ارم كه يكي از زيباترين باغهاي ايران در شمال غربي شيراز است، در خيابان ارم قرار دارد و مساحت آن 110هزار و 380 مترمربع و زيربناي آن، 1869 مترمربع است. مورخان تاريخ ساخت اين باغ را به سدهي پنجم هجري قمري، يعني دوران حكومت اتابك قراچه سلجوقي نسبت دادهاند و برخي حافظ پژوهان و مورخان نيز با استناد به ابياتي از غزلها و قصيدهاي حافظ شيرازي كه در مدح شاه شيخ ابواسحاق اينجو سروده است، اين باغ را به شيخ متعلق و در دوران او آباد ميدانند. در زمان تيموريان، باغ ارم الهامبخش تيمور براي ساخت باغي به همين نام در سمرقند بود، البته از وضعيت باغ ارم در دورهي صفويه، افشاريه و زنديه اطلاع دقيقي در دست نيست. در اواخر دورهي زنديه و اوايل دورهي قاجاريه نيز سران ايل قشقايي اين باغ را محل ايل خود ساختند و جانيخان نخستين ايلخان قشقايي و پسرش محمدقليخان، حصار و نخستين بناي باغ را ساختند. در دورهي ناصرالدينشاه، حاج حسنعليخان نصيرالملك از بزرگان شيراز اين باغ را از سران ايل قشقايي خريد و ساختمان زيباي كنوني را در آن بنا كرد. در اين كتاب همچنين آمده است: اين باغ مدتي در اختيار قشقاييها بود تا اينكه در زمان استانداري معتصمالدوله فرخ، براي بدهي مالكان آن و مطالبات دولت به تصرف دولت درآمد و در سال 1345 به دانشگاه شيراز واگذار شد و اكنون نيز در اختيار اين دانشگاه است. در سالهاي 1345 تا 1350 تعميرات اساسي در اين باغ انجام شد و زمين وسيعي در حاشيهي بلوار ارم كنوني و بلوار آسياب سهتايي به آن افزوده شد. دانشگاه شيراز از اين مجموعه تا پيروزي انقلاب اسلامي بهعنوان باشگاه دانشگاه و پس از انقلاب بهعنوان دانشكدهي حقوق و كتابخانه استفاده ميكرد و از سال 1359 بهعنوان باغ گياهشناسي از آن استفاده ميشود. دربارهي عمارت اصلي باغ نيز در اين كتاب توضيح داده شده است: عمارت اصلي باغ كه رو به مشرق ساخته شده، از نظر معماري، نقاشي، حجاري، كاشيكاري، گچبري، خوشنويسي و آجركاري از بناهاي ماندگار دورهي قاجار است. اگرچه سبك معماري آن، آميزهاي از سبك معماري صفويه، زنديه و قاجاريه با نگاهي به معماري و تزيينات تخت جمشيد است. اين ساختمان سه طبقه دارد كه طبقهي زيرين آن حوضخانهاي براي استراحت در روزهاي گرم تابستان دارد و تاق آن با كاشيهاي هفترنگ مزين شده است. اين باغ علاوه بر در اصلي و ورودي خود، يك در قديمي در انتهاي باغ، يعني در گوشهي شرقي باغ دارد كه سال 1315 هجري قمري ساخته شده است. سردر قديمي، آجركاري شده و بر پيشاني آن كتيبهاي از سنگ مرمر بهكار رفته و دو كتيبهي كاشيكاري نيز در دو سوي آن نصب شده است. كتيبهي سنگ مرمر به خط نستعليق بوده و روي آن نوشته شده است: «از وزير شه نصيرالملك راد دايما باغ ارم آباد باد». انتهاي پيام