يارانه‌ها هدفمند، قيمت نان يكسان و وزن چانه ثابت شد. نانوايان مي‌توانند براي گرفتن آرد ثبت نام كنند اما حق اضافه كردن كنجد، سبزيجات، زعفران و ديگر افزودني‌ها به نان ندارند. آنها در پخت نان نمي‌توانند قدمي فراتر يا فروتر از استاندارد تعيين شده بردارند! با اين اوصاف بايد كيفيت نان بهتر شود و همه راضي باشند اما آنچه امروزه بيش از همه چيز در يك نانوايي سنتي در تهران ديده مي‌شود اين است: "نانوا شاكي، مشتري ناراضي!"
به گزارش خبرنگار بازرگاني خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) اواخر ماه هشتم سال با تصويب مجلس، وزارت بازرگاني، به عنوان دستگاه متولي تنظيم بازار نان تعيين شد و پس از هدفمند شدن يارانه‌ها تمام نانوايان موظف شدند تا طبق استاندارد تعريف شده براي نان بدون افزودن مواد خوراكي جانبي و يا هرگونه تغيير در وزن چانه، نان بپزند و با قيمت‌هاي تعيين شده توسط دولت، نان را به مشتريان عرضه كنند.
همان طور كه نان سنگك، بربري و تافتون در فرهنگ ايراني‌ها جايگاهي محكمي را از آن خود كرده است، كنجد روي آن نيز هويت خود را داشت و دارد اما يكي از مواردي كه به افزايش نارضايتي‌ها دامن مي‌زند حذف همين دانه‌هاي كنجد و ديگر افزودني‌هاي مشابه است.
از سوي ديگر شاهديم كه دراتفافي نادر، نانوا و مشتري هر دو همزمان بر سر يك مساله، در اعتراض به تفاهم مي‌رسند و آن كيفيت نان به عبارت مشتري و كيفيت آرد به عبارت نانواست. آزادپزها هنوز علي رغم ارائه آردهاي دولتي، تن به خريد آرد آزاد مي‌دهند چرا كه كمي گران خريدن آرد براي حفظ حياتشان خوش‌تر از آرد ارزان و بستن در مغازه و از دست دادن خوش نامي آنهاست.
در سرزمين ما، نان و برنج قوت قالب مردم هستند و ديدن نان خمير شده يا سوخته در سفره به سان غذاي شفته يا سياه شده مي‌ماند كه دل هر آدمي را مي‌زند، اما نانوا نيز يكي از همين مردم است كه براي گذراندن عمر خود به نانوايي رو آورده است.
به گفته يك نانوا چه كسي مي‌خواهد كيفيت كالاي توليدي او بد باشد و يا كسب و كار وي رشد نكند؟ نانوا نيز براي كسب درآمد بيشتر و براي رضايت مشتري هر چقدر بتواند تلاش مي‌كند چنان چه نانوايي‌هاي آزادپز سابق براي حفظ مشتري قبلي خود و جذب مشتري جديد هر آنچه در چنته خود دارند به كار مي‌گيرند.
* كيفيت نان در چرخش تغار مخلوط كن
اما پس از هدفمندسازي يارانه‌ها انتظار مي‌رفت كه اگر آزادپزها با سود كم مواجه مي‌شوند حداقل نانوايي‌هاي يارانه‌اي كه با افزايش نرخ نان سود بيشتر به دست مي‌آورند، نان‌هاي بهتر و با كيفيت‌تري بپزند اما در عين ناباوري مي‌بينيم كه در بسياري از چنين نانوايي‌هايي اگر كيفيت نان به بهانه گلايه از وضعيت اقتصادي كمتر نشده باشد، ذره‌اي نيز بهبود نيافته است.
در اين بين مردم به خريد نان از نانوايي‌هايي كه در گذشته آزادپز بودند روي آورده‌اند و اكثر نانواهايي كه نان را به صورت يارانه‌اي عرضه مي‌كردند نيز از كم شدن تعداد پخت نان از 6 ـ 7 كيسه در روز تا نصف شدن فروش خود گله مي‌كنند. باز هم صدايي مشترك به گوش مي‌رسد؛ نانواهاي آزادپز و دولتي سابق هر دو از كيفيت پايين آرد ناراضي هستند. از طرفي نيز مي‌گويند كه طبق وعده‌هاي داده شده قرار بود خود، كارخانه مورد نظر را براي گرفتن آرد معرفي كنند كه با تحقق نيافتن اين وعده ناچار به گرفتن آردهاي عرضه شده دولت شدند؛ البته آزادپزهاي سابق گرچه ناچار به گرفتن آن آرد شدند اما همواره به دنبال فرار از طبعات آرد بي‌كيفيت هستند و با خريد آرد از كارخانه مورد اعتماد خود و يا مخلوط كردن آرد با كيفيت خوب و يا آرد نان فانتزي با آرد ارائه شده، تلاش در حفظ و ارتقاء كيفيت نان دارند.
چندي پيش همايش كيفيت نان همگام با هدفمندسازي يارانه‌ها برگزار شد. هر كه در آن همايش كه وزير بازرگاني نيز حضور يافت، بود به خيره كنندگي نان‌هاي نمونه عرضه‌شده در حاشيه همايش چه سنتي و فانتزي و چه سنگك و روغني تا باگت و دنات اعتراف مي‌كرد اما به گفته صاحبان غرفه‌ها كه از اتحاديه‌هاي نان سنتي و فانتزي تا پژوهشگاه‌ها بودند، چنين نان‌هايي به ويژه نان‌هاي سنتي عرضه شده در آن جا به دست مردم نمي‌رسد چرا كه نانواها چنين آردي كه براي آنها مصرف شده بود، ندارند.
شايد اين گله‌ها و حرف‌ها در مورد نبود آرد با كيفيت با سخنان يكي از مسئولان وزارت بازرگاني كه چندي پيش از اصلاح ناپذيري بسياري از نانوايي‌ها گفته بود كمي در تعارض و تضاد است، نانواها مي‌گويند كه مي‌خواهند نان را با چانه سنگين‌تر، كيفيت بهتر و افزودني عرضه كنند تا هم مشتريان راضي باشند و هم آنها به سود بيشتر برسند.
* توقع مردم بيشتر شده است
اما يكي از مزيت‌هاي هدفمند شدن يارانه‌ها و يكسان سازي قيمت نان اين است كه به گفته نانوايان، با گران شدن نان، توقع مردم بيشتر شده و نان سرد، سوخته و يا خمير شده را نمي‌خرند. گرچه اين موضوع به ضرر نانوايي‌هاي دولتي سابق است اما مردم را به اين واداشته كه هر آنچه به دستشان مي‌رسد را نخرند؛ در گذشته به دليل ارزان بودن نان در برخي نانوايي‌ها، بخشي از مردم هر آنچه به عنوان نان به آنها داده مي‌شد را به باور خود ارزان مي‌خريدند.
دولت براي تجهيز نانوايي‌ها، همگام با اجراي قانون هدفمندي يارانه‌ها وعده 10 ميليون تومان تسهيلات با سود كم داده است اما بسياري از نانوايي‌ها حتي اطلاعي از ارائه تسهيلات يا شرايط آن ندارند اين در حالي است كه به گفته وزير بازرگاني گردش مالي گندم، آرد، نان 15 هزار ميليارد تومان و بيش از نصف صادرات غير نفتي ايران است كه حاكي از نياز به روز بودن اين صنعت دارد.
نظرات گوناگون در زمينه نان بيان شده است اما سخنان يكي از نمايندگان مجلس در اين زمينه بسيار قابل توجه است؛ كاظم دلخوش در سخنان خود تاكيد مي‌كند كه "نان نامرغوب را بايد زد توي سر نانوا و درش را شش قفله كرد!"
وي از تلاش افزون مديران كشور نسبت به ديگر كشورها ياد مي‌كند و معتقد است هر نانوايي كه ورشكست مي‌شود، بايد برود اما جاي اين سوال باقي مي‌ماند كه او براي حل مشكلات قشر نانوايان چه كرده است؟
نانوايان نيز چون ديگر بخش‌هاي توليدي در كشور نيازمند يافتن مسير رشد خود هستند كه براي توسعه آن بايد تمام اركان دست‌اندركار در كنار بيان انتقادهاي سازنده كمر همت ببندند و تلاش كنند تا نهايتا به اين جمله رسيد كه نانوا راضي، مشتري راضي!
انتهاي پيام