مدير امور دوبلاژ سيما چندي پيش با طرح اين مطلب كه «اگر افت كيفيت دوبله را در حال حاضر بپذيريم، مقصر اصلي اين وضعيت پيشكسوتان اين عرصه هستند» به اظهارنظرهايي درباره‌ي وضعيت دوبله پرداخت كه تعدادي از پيشكسوتان دوبله كشور ديدگاه‌هاي خود را در اين زمينه مطرح كردند.

به گزارش خبرنگار سرويس تلويزيون خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، ناصر ممدوح (رييس انجمن گويندگان و سرپرستان گفتار فيلم)، منوچهر اسماعيلي، جلال مقامي، محمدعلي ديباج، فاطمه برزويي و حميد‌رضا آشتياني‌پور از فعالان و پيشكسوتان دوبله درباره‌ي موضوعاتي چون اعتقاد برخي مديران سيما در زمينه‌ي ضرورت اظهار‌نظر نكردن مديران دوبلاژ درباره‌ي ترجمه‌ي فيلم‌ها و سريال‌ها در صورت آشنايي اندك آن‌ها با زبان‌هاي خارجي، اقدامات پيشكسوتان دوبله در تربيت نيروهاي جديد و فعاليت‌هاي آنان براي جلوگيري از افت كيفيت دوبله پاسخ‌هايي را مطرح كردند.

***

جلال مقامي معتقد است: تكنيك دوبله‌ را مي‌توان آموزش داد، ولي گويندگي با توجه به حس بازيگر به تدريج و با حضور در استوديو يادگرفته مي‌شود.

اين پيشكسوت دوبله ايران در گفت‌و‌گو با خبرنگار سرويس تلويزيون خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) افزود: نوع گويندگي به‌جاي بازيگران فيلم‌هاي اكشن با سينمايي‌هايي كه بر اساس آثاري چون «خوشه‌هاي خشم» و «جنايت و مكافات» تفاوت دارد .

او درباره‌ي نقد بر افت كيفيت دوبله ابراز كرد: اگر برخي معتقد به افت‌كردن كيفيت دوبله‌ي ايران هستند، بگويند اشكال در كجاست تا بتوان درباره‌ي آن توضيح داد؛ از سوي ديگر كيفيت دوبله تنها بستگي به عملكرد گويندگان و پيشكسوتان ندارد كه برخي از مسوولان دوبله آن را مطرح كرده‌اند.

مقامي اضافه كرد: بخش زيادي از مشكل اصلي دوبله به روند پخش فيلم‌ها از سيما بر مي‌گردد؛ چرا كه ناگهان شبكه‌ها به واحد دوبلاژ سيما اعلام مي‌كنند كه به عنوان نمونه، فردا قصد پخش فيلمي را دارند، بنابراين مدير واحد مجبور مي‌شود سينمايي را براي دوبله به كسي بسپارد كه وقتش آزاد است و مدير دوبلاژ هم بايد فيلم را به سرعت دوبله كند.

او با اشاره به تبعات با عجله دوبله كردن يك فيلم گفت:چرا فقط گفته مي‌شود كه پيشكسوتان دوبله مقصر در افت كيفيت دوبله هستند، در حالي كه «سرعت»، تاثير منفي زيادي بر دوبله دارد. در اين شرايط مدير دوبلاژ نمي‌تواند گوينده‌ي مورد نظر خود را براي كار دعوت كند، فرصت كافي براي كار كردن روي ديالوگ‌ها و تمرين با دوبلورها را ندارد.

اين پيشكسوت دوبله تاكيد كرد: اگر مسؤولان واقعا خواهان نظم دادن به وضعيت دوبله هستند بايد جلسه‌يي با حضور مسؤولان پخش و واحد دوبلاژ سيما، پيشكسوتان دوبله،مترجمان و منتقدان ترتيب دهند تا اشكالات دوبله و علت‌هاي آن بررسي و راه‌هايي براي حل آن پيشنهاد شود.

گوينده‌ي «رابين ويليامز» با بيان اين‌كه دوبله‌ي خوب، مستلزم دراختيار بودن فيلم خوب است، گفت: همه‌ي سينماي‌هاي قديمي كه از دوبله‌ي آن‌ها تمجيد مي‌شود، جزو فيلم‌هاي برجسته‌ي جهان بودند. در واقع سينمايي خوب تا حدود 40 درصد دوبله‌ي با كيفيت را تضمين مي‌كند چراكه مدير دوبلاژ نمي‌تواند فيلم‌هايي مانند «برباد رفته» و «هملت» را بد دوبله كند.

او ضمن تاكيد بر تاثير ترجمه‌ي خوب بركيفيت دوبله، درباره‌ي ويراستاري فيلم‌ها و سريال‌ها اظهار كرد: كيفيت دوبله نسبت به گذشته تفاوت چنداني نكرده است و اكنون هم شاهد دوبله‌هاي خوبي چه در سيما و چه در موسسات ويدئويي هستيم. نكته‌ي مهم در اين زمينه ميزان شناخت مدير دوبلاژ از هنر سينما و سبك فيلمسازان مختلف است به عنوان نمونه دوبله‌ي فيلم‌هاي تاركوفسكي با اسپيلبرگ و فيلم‌هاي عباس كيارستمي با علي حاتمي تفاوت دارد.

مقامي ياد‌آور شد: براي برخي از فيلم‌ها مانند «شنا در زمستان» و «بدوك» امكان استفاده از گوينده نبود چون حال و هواي فيلم‌ها اين‌گونه اقتضا نمي‌كرد. به همين منظور در «شنا در زمستان» اجازه‌ي كودكاني كه در فيلم بازي كرده بودند،بار ديگر از كانون اصلاح و تربيت گرفته شد تا از صداي خود آنان براي دوبله استفاده شود و من با تلاش زياد به آنها گويندگي به‌جاي خودشان را آموختم.

او ادامه داد: براي دوبله فيلم «بدوك» به همراه مجيد مجيدي و صدابردار به زاهدان رفتيم و پس از تمرين گويندگي با بازيگران اين فيلم، آن‌ها را براي ضبط صدا‌هايشان به تهران آورديم، اما در «روز امتحان» حتي اين امكان را نداشتيم بنابراين ثانيه‌هاي ديالوگ‌هاي هريك از بازيگران را محاسبه كردم و به همراه كارگردان و صدابردار به‌ شمال رفتيم و بازيگران بارديگر فيلم را بازي كردند تا صداهايشان را ضبط كنيم.

اين مدير دوبلاژ با تاكيد بر اهميت ترجمه در دوبله فيلم گفت: به عنوان يك سرپرست گفتار اگرچه به زبان انگليسي كاملا مسلط نيستم، اما درست و غلط‌بودن ديالوگ‌ها را متوجه مي‌شوم ، ولي متاسفانه زماني كه مدير دوبلاژ درباره‌ي ترجمه‌ي فيلم اظهار نظر مي‌كند، ابتدا برخي مترجمان قبول نمي‌كنند اما پس از ديدن فيلم به درستي نظر او اذعان مي‌كنند.

او با اشاره به تاثير ميكس بركيفيت دوبله اظهار كرد: ميكس فيلم يكي از مهمترين مراحل آن است. به عنوان نمونه روبيك كه سينمايي‌هايي مانند «برباد رفته» و «اشك‌ها ولبخندها» را ميكس كرده بود،وقت كافي براي اين كار صرف مي‌كرد و نتايج كار او خوب مي‌شد.

گوينده‌ي رابرت رد فورد در فيلم «پابرهنه در پارك» با اشاره به بحث تربيت نيروهاي جديد گفت: پس از تعليم يك گوينده بايد صبر كرد تا او به مهارت دوبلوري مانند منوچهر والي‌زاده برسد، اما متاسفانه به علت تعجيل حاكم بر دوبله، دوبلورهاي جديد به‌طور مطلوب آموزش نمي‌بينند و پس از آموختن سينك‌ گفتن ديالوگ‌ها فكر مي‌كنند دوبله را به‌طور كامل ياد گرفته‌اند.

او درباره‌ي اقدامات پيشكسوتان در تربيت نيروهاي جديد اظهار كرد: اوايل پيروزي انقلاب اسلامي، بهشتي و عبدالله اسفندياري در بنياد سينمايي فارابي مسؤوليت داشتند و درهمين زمينه صحبت مي‌كردند. با توجه به 35 ميلي‌متري بودن فيلم‌ها در آن مقطع به آنان گفتيم، انجمن، امكانات لازم را براي آموزش گويندگان جديد دراختيار ندارد، اگر اين بنياد يا وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي يك سالن دوبله در اختيار اهالي دوبله قرار دهند، آنان مي‌توانند صداهاي مورد نياز را جذب و در استوديو به‌صورت عملي آموزش دهند. بسياري از دوبلورها به همين شيوه دوبله را آموختند كه مرضيه صفي‌خاني و مريم شيرزاد از جمله‌ي آنان هستند.

اين پيشكسوت دوبله با اشاره به برگزاري دوره‌هايي مانند فن بيان براي گويندگان جديد گفت: سال‌ها قبل به همراه شرافت و مقبلي سركلاسي كه در آن فن بيان براي اين گروه درس مي‌شد،رفتم. پس از اتمام آن، مسوولان برگزاري اين كلاس‌ها نظرم را درباره‌ي اين دوره‌ها پرسيدند. من ضمن بيان اين نكته كه احترام زيادي براي آنان قايل هستم، گفتم تاريخ هنر را اگر كسي علاقه‌مند باشد، مي‌تواند با مراجعه به كتاب‌ها بياموزد، اما اين موارد به درد دوبله نمي‌خورد.

او ادامه داد: آموزش فن بيان گاهي نه تنها مفيد نيست، بلكه مي‌تواند مضر باشد؛ چرا كه به صدا شكل مي‌دهد و آن را در مسير خاصي هدايت مي‌كند. اين درحاليست كه يك گوينده بايد به‌جاي نقش‌هاي بسيار متفاوت از يك فرد لمپن گرفته تا يك روشنفكر بتواند گويندگي كند. در واقع دوبلور بايد با بازيگر گويندگي كند و از او حس را بگيرد و به او تحويل دهد.

اين پيشكسوت دوبله با اشاره به روند ورود گوينده به عرصه‌ي دوبلاژ اظهار كرد: به يكباره تعداد زيادي دوبلور جديد وارد دوبله شده‌اند كه صداي بسياري از آنان متناسب براي گويندگي به‌جاي دختران و پسران جوان است و خلأ‌هاي دوبله را پر نمي‌كند. كدام صدا براي پركردن جاي خالي آذر دانشي، فهيمه راستكار، عزت‌الله مقبلي و ايرج ناظريان وارد دوبله شده است؟ در واقع اكنون وضعيت به‌گونه‌ايست كه براي دوبله‌ي فيلمي با چهار بازيگرمسن خانم ،براي انتخاب گوينده دچار مشكل مي‌شويم.

مقامي پيشنهاد داد: انتخاب دوبلورهاي جديد به پيشكسوتان دوبله سپرده شود تا با توجه به نياز دوبله‌ي ايران اين كار را انجام دهند سپس سيما مراحل اداري پذيرش يا رد آنها را طي كند چرا كه صداي زيبا به‌تنهايي كافي نيست البته پيشكسوتان دوبله به تدريج گويندگان جديدي را آموزش داده‌اند.

او افزود: واحد دوبلاژ سيما مي‌تواند زماني كه قصد انتخاب گويندگان جديدي را دارد صداها را ضبط و براي هريك از آنان يك شماره انتخاب كند سپس از پيشكسوتان دوبله بخواهد كه صداهاي ضبط شده را گوش كنند و از بين آن‌ها بهترين‌ها را انتخاب كنند.

اين مديردوبلاژ در ادامه تاكيد كرد:ما پيشكسوتان دوبله آرزو داريم كه در آخر عمر خود از ما به نيكي ياد شود بنابراين تلاش مي‌كنيم چه فيلم‌هاي سيما چه موسسات ويديويي را خوب دوبله كنيم چون در كارنامه‌ي كاري ما ثبت مي‌شود.

مقامي در پايان گفت: اگر كار فردي در عرصه‌ي دوبله در گذشته كيفيت مطلوبي داشته است چطور در حال حاضر مي‌توان ادعا كرد كه او به خوبي نمي‌تواند كار كند در حالي‌كه طي ساليان متمادي به تجربه‌ي او اضافه شده است.

انتهاي پيام