بقايي درباره كشف اشياي تاريخي در وسايل رايزن آرژانتيني: متأسفانه خيلي از اشيا به اين شكل خارج شدهاند بايد مشخص شود ديپلماتها اقلام را از كجا تأمين كردهاند
رييس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري دربارهي كشف محمولهي چهار تني اشياي تاريخي از وسايل رايزن فرهنگي سفارت آرژانتين هنگام خارج كردن آنها از ايران، گفت: متأسفانه بسياري از اشياي تاريخي ايران در سالهاي گذشته به اين شكل از كشور خارج شدهاند. ديپلماتها بايد تلاش كنند، اخلاق ديپلماتيك را رعايت كنند. به گزارش خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، حميد بقايي در جمع خبرنگاران اظهار داشت: حفاظت و كنترل مسيرهاي خروجي كشور برعهدهي ما نيست. اين موضوع به دستگاههاي ديگر ارتباط دارد كه گمرك، وزرات اطلاعات و نيروي انتظامي وظايف خود را بهنحو احسن انجام ميدهند. وقتي اين برخوردها اتفاق ميافتند، به ما (سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري) اطلاع ميدهند تا اشيا را بررسي كنيم و دستگاههاي ديگر بايد به مسائل ديپلماتيك رسيدگي كنند. بقايي با ارائهي توضيحات بيشتر دربارهي كشف محمولهي تاريخي از بار ديپلمات آرژانتيني، بيان كرد: چندي پيش، يكي از ديپلماتهاي كشورهاي آمريكاي جنوبي هنگام خروج از كشور، بارهايي كه حمل ميكرد، مورد شك مسؤولان گمرك قرار گرفت. كاركنان گمرك با هوشياري كه داشتند، اين اقلام را به مجموعههاي نظارتي مورد نظر كشور معرفي كردند و آنها با بررسي بيشتر، متوجه ميشوند تعدادي از اقلام تاريخي و عتيقه در اين بستهها در حال خروج از كشورند كه آنها را ضبط كردند و با دعوت از كارشناسان سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري و بررسي اشيا، مشخص شد تعدادي از اين اقلام داراي ارزش تاريخي هستند. معاون رييسجمهور ادامه داد: براساس بررسي كارشناس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري، تعدادي از اشياي كشفشده از وسايل اين ديپلمات آرژانتيني، ارزش تاريخي دارند و تعدادي هم ارزش تاريخي ندارند و عمدتا، اشياي كشفشده قابل حمل بودهاند. متأسفانه اين يكي از مشكلات است. بخشي از اقلام اين محموله شامل سكههاي تاريخي متعلق به دورههاي پيش از اسلام مانند اشكاني، يكسري مجسمههاي كوچك و كتاب است. او دربارهي اينكه كارشناسان اين سازمان براي ارزشيابي و بررسي اشياي مكشوفه از ديپلمات آرژانتيني چه زمان اقدام كردند، گفت: كارشناسان اين سازمان چندي پيش به دعوت وزارت اطلاعات رفتند و فهرست اقلام را گرفتند، بررسي اوليه انجام شد و دوباره در حال بررسي نهايي هستند تا دقيقا ميزان قيمت ريالي اين آثار مشخص شود. فعلا 50ميليون تومان ارزش ريالي اين اشيا برآورد شده است كه امكان دارد، اين رقم در ديگر كشورها تفاوت كند. رييس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري افزود: ما منتظريم، آخرين فهرست را از اين اشياي تاريخي اعلام كنند. در آن زمان با هماهنگي مراجع مربوط، ارزش اين اشيا را اعلام ميكنيم. وي ادامه داد: چهارشنبه (هشتم مهرماه) فرماندهي يگان حفاظت و مدير حراست سازمان را مأمور كردم كه اين موضوع را پيگيري كنند. خود من هم اين مسأله را از وزارت اطلاعات پيگيري ميكنم. بالاخره بايد مشخص شود، اين ديپلماتها اقلام را از چه طريق و كانالي تأمين كردهاند. بايد به پرسشهاي ما پاسخ دهند تا عواملي را كه در داخل كشور به اين كارها دست ميزنند، شناسايي كنيم. او دربارهي تعداد آثار كشفشده از اين ديپلمات آرژانتيني، گفت: اجازه بدهيد، جزييات را بعدا اعلام كنيم، چون قدمت، ارزش ريالي و مبناي تأمين اين آثار، در حال كارشناسي است. اين جزييات را با هماهنگي دستگاههاي نظارتي و انتظامي مربوط، متعاقبا بهشكل رسمي اعلام ميكنيم. معاون رييسجمهور با اشاره به مصونيت ديپلماتهاي خارجي در تمام كشورها، اظهار كرد: البته اين مسأله، دليل نميشود كه اگر ديپلماتها تخلفي كردند، مبرا باشند و بهخاطر وجود اين مقررات، ديگر موضوع را نتوان پيگيري كرد. متأسفانه خيلي از اشياي تاريخي كشور در سالهاي گذشته به اين شكل از ايران خارج شدهاند. او در پاسخ به اين پرسش كه در اين جريان، بيشترين تقصير متوجه كيست؟ بيان كرد: اين اقلام، اشياي فرهنگي يك كشورند و ديپلماتها نمايندگان رسمي يك كشور ديگر هستند. آنها بايد تلاش كنند، اخلاق ديپلماتيك را رعايت كنند. به هر حال، اين مسائل پيش ميآيند و كشوري را دچار مشكل ميكنند. رييس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري دربارهي اينكه پيگيريهاي اين سازمان در چنين مسائلي چيست و آيا فقط قرار است، تاريخي بودن يا نبودن اشيا را پس از كشف بررسي كند؟ به خبرنگار ايسنا گفت: پيگيري اين مسأله برعهدهي وزارت امور خارجه و دستگاههاي متولي است، چون كنترل مرزهاي خروجي كشور برعهدهي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري نيست. وي يادآوري كرد: ديپلماتهاي خارجي مصونيت ديپلماتيك دارند و بعضي اوقات امكان دارد، اين موارد احتمالي نهتنها در ايران، بلكه در ديگر كشورها نيز پيش آيند. وظيفهي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري پس از كشف اين آثار تاريخي، بررسي بيشتر و تعيين صحت و ارزش تاريخي آثار است. بقايي در پاسخ به اين پرسش كه آيا حجم اشياي تاريخي كشفشده مشخص است؟ اظهار داشت: منظورتان از كدام ديپلمات است، اين ديپلمات يا افراد ديگري را ميگوييد؟ دربارهي اشياي كشفشده از ديپلمات آرژانتيني، تعداد اشيا مشخص و حجم وزني آن اعلام شده است؛ اما بهلحاظ ريالي و قدمت تاريخي، عددي را بهدست آوردهايم كه اجازه دهيد، در اطلاعيهي رسمي اعلام كنيم. او در توضيح اين مسأله كه چرا در پاسخ به پرسش پيش گفته شد «كدام ديپلمات، اين ديپلمات يا افراد ديگري را ميگوييد» و اينكه آيا ديپلمات ديگري بهجز كرهي جنوبي و آرژانتين بوده و چنين عملي را مرتكب شده كه خبر آن هنوز منتشر نشده است؟ به خبرنگار ايسنا گفت: منظورم از اين جملهها، فقط ديپلمات آرژانتيني بوده است. اين بحثها ديپلماتيكاند و وزارت امور خارجه متولي آنهاست و در حيطهي اختياري سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري نيستند. بقايي دربارهي اينكه تاكنون چند مورد خروج آثار تاريخي ايراني توسط ديپلماتهاي خارجي اتفاق افتادهاند و سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري در اينباره چه نظارت و اقدامي انجام ميدهد؟ بيان كرد: ارزش ريالي اشياي تاريخي خيلي ملاك نيست، بلكه ارزش فرهنگي اين اشيا ملاك است و اين براي ما اهميت دارد. اگرچه مسؤوليت مرزهاي خروجي با اين سازمان نيست؛ اما با همكاري خوبي كه تاكنون با مجموعههاي نظارتي داشتهايم، توانستهايم از وقوع موارد بسياري جلوگيري كنيم. به هر حال، وظيفهي خود ميدانيم كه تمهيدات لازم را با همكاري دستگاههاي مرتبط دربارهي خروج اشياي تاريخي از كشور به هر شكلي فراهم كنيم. معاون رييسجمهور در پاسخ به اين پرسش كه تاكنون چند مورد خروج اشياي تاريخي به اين شكل پيش آمده است؟ توضيح داد: مواردي پيش آمدهاند، حتا افرادي بودند كه هنگام خروج از مرزهاي داخلي شناسايي شدند و شيء تاريخي همراه آنها كشف و ضبط شد. اكنون دربارهي تعداد دقيق ديپلماتهايي كه چنين عملي را در طول چهارسال گذشته مرتكب شدهاند، حضور ذهن ندارم؛ ولي تعداد آنها خيلي نيست كه بگوييم همهي آنها به اين كار مشغولاند. تعداد آنها زياد نيست و بهندرت اين اتفاق ميافتد. بقايي تأكيد كرد: ما توقع داريم، ديپلماتهاي خارجي كه نمايندهي رسمي كشورهاي ديگر در ايران هستند، مسائل فرهنگي را مورد توجه قرار دهند. رييس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري دربارهي اينكه تا چه زمان بايد منتظر ماند تا جزييات بيشتري از خروج اشياي تاريخي توسط ديپلماتهاي مقيم ايران اعلام شود و چرا برخوردهاي رسمي ايران با آنها همانطور كه در متن اطلاعيهي وزرات اطلاعات آمده است، فقط به لفظ «ديپلمات خاطي» محدود ميشود؟ به خبرنگار ايسنا گفت: اين مسائل بايد از وزارت امور خارجه پيگيري شود، چون سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري طبق قانون موظف است، پس از كشف آثار، صحت آنها را بررسي كند؛ ولي اينكه آن سفارتخانه و ديپلمات پس از اين جريان چه ميشوند، به وزارت امور خارجه برميگردد. تا جايي كه من اطلاع دارم، اين مسائل مورد اعتراض قرار ميگيرند و آن كشور با ديپلمات خود برخورد ميكند. اينطور نيست كه ديپلماتي در كشوري عمل غيرقانوني انجام دهد و كشور مربوط با آن برخورد نكند. بقايي ادامه داد: وقتي ديپلماتي خطا ميكند، پيگيري خطاي آن با وزارت امور خارجه است. هر كسي در كشور، خلافي در زمينهي قاچاق آثار تاريخي انجام ميدهد، اگر ايراني باشد يا خارجي كه از مصونيتهاي ديپلماتيك برخوردار نباشد، سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري بهعنوان شاكي، او را به مراجع قضايي معرفي و صدور حكم و مجازات او را پيگيري ميكند؛ اما ديپلماتها موارد ويژهاي هستند. وي در ادامه دربارهي اينكه آيا از وضعيت ديپلمات كرهي جنوبي كه چندي پيش براي خارج كردن نقشبرجستهاي از تخت جمشيد اقدام كرده بود، اطلاعي داريد؟ به خبرنگار ايسنا گفت: وزارت امور خارجه در حال پيگيري اين موضوع از طريق سفارت كره است و در تماسها معمولا آخرين وضعيت را به ما اطلاع ميدهد. خوشبختانه شيء گرفتهشده از ديپلمات كرهي جنوبي به كشور بازگردانده شده و پرواز آن هم داخلي بوده است. وي دربارهي اينكه آيا قانوني براي ممنوعيت خروج اشياي تاريخي توسط ديپلماتهاي خارجي از كشور وجود دارد؟ اظهار كرد: خروج هريك از اقلام تاريخي يا غيرتاريخي بايد از مبادي قانوني و رسمي باشد و حتا ميتوان ممنوعيتهايي را براي آن ايجاد كرد؛ اما بهطور كل، متولي رسيدگي به اين مسائل، وزارت امور خارجه است و معمولا ما در كشور از طريق مجاري ديپلماتيك، مسائل مربوط به ديپلماتها را پيگيري ميكنيم. انتهاي پيام