پانزدهمين جشنواره‌ي هنر محيطي ايران در خليج فارس با محور "مخالفت با جنگ و نظامي شدن منطقه خليج فارس" برگزار مي‌شود.

به گزارش خبرنگار بخش هنرهاي تجسمي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، 40 هنرمند منتخب داخلي و خارجي، ششم بهمن‌ماه جاري عازم جزيره‌ي هرمز مي‌شوند تا با همراهي حدود 30 هنرمند بومي پانزدهمين جشنواره‌ي هنر محيطي در ايران را در جزيره هرمز خليج فارس برگزار كنند.

باربارا راکس هنرمند زيست محيطي و شاعر آمريکايي، زيبيل کالف هنرمند و آهنگ‌ساز آلماني و بنجامين هيوت - هنرمند زيست محيطي و مجسمه‌ساز انگليسي - که هم اکنون در ايران به‌سر مي‌برد، با ارايه طرح‌هايشان در اين جشنواره شركت دارند.

احمد نادعليان مسووليت انتخاب هنرمندان شرکت‌کننده در اين جشنواره را به‌عهده داشته است.

تاکنون هشت جشنواره محيطي در پرديس پلور، سه جشنواره در شهرهاي کرمان، شاهرود، زاهدان و سه جشنواره در بندر عباس، جزاير هرمز و شيخ اندر آبي برگزار شده، حالا اين جشنواره، پانزدهمين جشنواره‌ي هنر محيطي در ايران است.

قرار است در جشنواره‌ي جاري کارهاي متفاوتي ارايه شود. هنرمندان کارهاي خود را به‌صورت مستقل ارايه مي‌دهند؛ كارهايي هم به‌صورت جمعي ارايه خواهد شد. اما محور اصلي کارهاي گروهي "مخالفت با جنگ و نظامي شدن خليج فارس است."

احمد نادعليان در اين باره به خبرنگار ايسنا گفت: در طول سه دهه گذشته و پس از جنگي که در سال 1981 به ما تحميل شد و حضور مستمر آمريکا و دول غربي و پيامد آن حمله کشور عراق به کويت در سال 1991 و در نهايت حمله آمريکا و هم پيمانانش را به عراق در سال 2003 شاهد بوديم؛ در اين جنگ‌ها چند ميليون انسان بي‌گناه جان خود را از دست دادند.

اين هنرمند كه عنوان "هنرمند هنر محيطي سال دنيا" به وي اطلاق شده است، عنوان كرد: در طي جنگ هشت ساله تحميلي و هجوم عراق به ايران، از صلاح‌هاي شيميايي استفاده شد که هنوز اثرات آن در زندگي و جسم رزمندگاني که از کشور ما در مقابل رژيم بعث عراق دفاع مي‌کردند و يا حتا مردم عادي ما محسوس است.

وي افزود: موجودات زنده‌ي منطقه خليج فارس و آبزيان نيز از بلاياي اين جنگ‌ها بي‌نصيب نبوده‌اند. بيماري و مرگ مير موجودات زنده به‌صورت غيرمستقيم جان انسان‌ها را تهديد مي‌کند و تاثيرات منفي بر اقتصاد مردم منطقه خواهد داشت.

ناعليان گفت: در اين جنگ‌ها خليج فارس گذرگاه ناوهاي جنگي بوده است و در طول سه دهه ناوها و کشتي‌هاي بسياري منهدم شدند که پيامدش سرازير شدن نفت و آلاينده‌هاي شيميايي به دريا بوده است. نفت بسياري به آتش کشيده شدند.

اين مدرس دانشگاه تصريح كرد: در دوران جنگ اول خليج فارس اورانيوم خام مورد استفاده قرار گرفت. فقط در جنگ دوم خليج فارس بيش از 10 ميليون بشكه نفت، آب‌هاي منطقه را آلوده كردند. چاه‌ها و سکوهاي نفتي بسياري به آتش کشيده شدند. سوختن چاه‌هاي نفت كويت به‌شدت منطقه را آلوده کرد. بارها شاهد آن بوده‌ايم که دود سکوهاي نفتي آتش گرفته آسمان منطقه را سياه کرده است.

برگزاركننده‌ي پانزدهمين جشنواره‌ي هنر محيطي در ابراز كرد: برخي كارشناسان محيط زيست، خليج فارس را آلوده‌ترين درياي جهان مي‌دانند. آمارها نشان مي‌دهند، طي سال‌هاي گذشته به دليل آلودگي زياد، مرگ و مير ماهي‌ها چند برابر شده است و مرگ دسته جمعي دلفين‌ها علامت سوال بزرگي هستند.

نادعليان تاكيد كرد: تخريب محيط زيست يعني تخريب سلامت روحي و رواني انسان و تنزل اشتغال. در حال حاضر کارشناسان تولد کودکان ناقص الخلقه، بسياري از بيماري‌هاي انسان را به اين آلودگي ها نسبت مي‌دهند.

او با اشاره به اينكه جنگ در افغانستان و عراق هنوز پايان نيافته است، متذكر شد، انگيزه اوليه دسترسي به سلاح‌هاي دسته جمعي بود، و حالا استقرار دمکراسي (؟!) و يا مبارزه با تروريسم که خود نتيجه حضور دول بيگانه در منطقه بوده است.

نادعليان گفت: کشمکش‌ها در اين دو کشور افغانستان و عراق که با ما همسايه هستند و اشتراکات فرهنگي ديني و زباني دارند ما را ناخواسته درگير کرده است. آشوب در افغانستان و آدم ربايي‌ها تا بلوچستان پيش‌روي کرده، از کشور عراق سلاح وارد کشور ما شده و شاهد سرقت مسلحانه هستيم، و...

اين مدرس دانشگاه در ادامه با ارايه‌ي آماري چنين استدلال كرد:روند آلوده‌سازي محيط ادامه دارد و مهم‌تر از آن تهديد جنگ نيز وجود دارد. به نقل از منابع خبري از سال 66 در منطقه خليج فارس کشورهاي بيگانه حضوري گسترده داشته اند. امريکايي ها در سال 91 در جنگ دوم خليج فارس 327 فروند ناو جنگي در خليج فارس داشتند و اکنون 104 ناو جنگي از کشورهاي مختلف در خليج فارس حضور دارند. از اين تعداد 78 فروند متعلق به آمريکايي‌ها، 12 فروند انگليسي، 3 فروند فرانسوي، 2 فروند استراليايي، يک فروند کانادايي و 8 فروند مربوط به کشورهاي مختلف است.

نادعليان گفت: اين باعث تاسف است که بعضي از سياست‌مداران غربي و آمريکايي واژه جنگي ديگر را به زبان مي‌آورند. هيچ هنرمند و انديشمندي را نمي‌شناسم که باور کند آمريکايي و غربي حضورشان در منطقه خليج فارس نتيجه‌اش دموکراسي خواهد بود. آنها ناوهايشان در کرانه بسياري از کشورها که حتا نمي‌دانند دموکراسي چيست، لنگر انداخته و کنگر سلاح جنگي را به قيمت چپاول منابع نفتي به شيوخ منطقه مي‌دهند.

او تصريح كرد: نسل جوان ايران که طعم تلخ جنگ را نچشيده است، نمي‌دانند که هدف گيري يک هواپيماي غيرنظامي يعني چه؟ آن‌ها از چنين فاجعه‌ي انساني اطلاع درستي ندارند. وضعيت در جامعه جهاني بسيار بدتر است. رسانه‌هاي غربي بسياري از خبرها را ناديده مي‌گيرند.

نادعليان معتقد است، هنر جديد ايران خصوصا هنر محيطي اين توانايي را دارد با زباني رسا در بزرگراه رسانه‌هاي جديد اين خطرها و بي‌عدالتي‌ها را يادآور شود."

او گفت: جشنواره‌هاي قبلي، در صدر اخبار هنر زيست محيطي بوده است. ما حضور گسترده‌اي در موتورهاي جست‌وجو داريم. روزانه هزاران نفر در هزاران پايگاه اينترنتي کار ما را مي‌بينند. ما با فن‌آوري امروزي مي‌دانيم با چه لغات کليدي مخاطب به پايگاه ما رجوع مي‌کند و اطلاعات مربوط به جشنواره را در بهترين صفحه قرار مي‌دهم. حالا فکر مي‌کنم زمان آن فرا رسيده که از اين امکان بزرگ استفاده کنيم و عليه پديده شوم جنگ اقدام كنيم.

وي اضافه كرد:‌ ملت ايران در اين جنگ‌ها بيشترين آسيب را، بدون اينکه مقصر باشد، ديده است. "پرواز شماره 655" ايران‌اير نمونه‌اي بارز از قرباني شدن مردم بي‌گناه در اين جنگ‌ها بوده است، در طول جشنواره هنرمندان شرکت کننده چند اثر مشترک را با موضوع "پرواز شماره 655" خلق مي‌کنند.

او افزود:‌ پرواز مسافربري شماره 655 شرکت هواپيمايي ايران‌اير با شناسه 'IR655' از بندر عباس به مقصد دبي، در تاريخ 3 ژوييه 1988 ميلادي برابر با 12 تيرماه 1367 با شليک موشک هدايت شونده کروز از کشتي جنگنده يو اس. اس. جک وينسنس متعلق به نيروي دريايي ايالات متحده آمريکا بر فراز خليج فارس سرنگون شد و تمامي 290 مسافر آن جان باختند. در جمع مسافران 66 کودک (57 کودک 2 تا 12 ساله و 8 کودک زير دو سال) 42 مسافر با مليت غير ايراني و 16 نفر خدمه پروازي وجود داشتند.

وي گفت:‌ هيچ‌کدام از خدمه جنگي ناو متخاصم آمريکايي تحت پيگيرد قرار نگرفتند و حتا فرمانده ناو نيز در پايان خدمت خود مدال گرفت. ايالات متحده آمريکا هيچ‌گاه به‌خاطر اين حادثه تاسف‌بار رسما از مردم ايران و جامعه جهاني عذرخواهي نکرد.

به گزارش ايسنا، اما حالا هنرمندان شرکت کننده در پانزدهمين جشنواره محيطي با استفاده از خاک قرمز جزيره هرمز تصوير شهداي اين واقعه را بر بستر ساحل هرمز و ديواره‌هاي جنوبي جزيره که به محل سقوط واقعي هواپيما نزديک است، نقاشي خواهند کرد. همچنين با استفاده از سنگ‌هاي رنگين جزيره تصوير هواپيماي Airbus A300B2 را بر ساحل جنوبي جزيره هرمز نقش مي‌زنند.

احمد نادعليان درباره‌ي ارايه‌ي آثار هنرمندان بين‌المللي در جشنواره توضيح داد: اساس کار ما تعامل و همفکري است. هنرمندان بين‌المللي طرح‌هايي را ارايه دادند که با هم‌فکري آن‌ها طرح‌ها اجرا مي‌شوند.

هنرمند آمريکايي باربارا راکس که با اثرش در اين جشنواره شرکت دارد تصوير پرنده‌اي را براي اجرا ارسال کرده تا با خاک‌هاي رنگي هرمز اجرا شود.

زيبيل کالف - هنرمند و آهنگ‌ساز آلماني - تصوير فرشته صلح و قطعه موسيقي را اجرا و براي جشنواره ارسال کرده است.

بنجامين هيوت - هنرمند انگليسي هم نقش ديو کريهي را ارايه داده و آن‌را ديو جنگ نام‌گذاري کرده است.

طرح‌هاي اين هنرمندان با خاک‌هاي رنگي در جزيره هرمز تصوير مي‌شود. 

نادعليان درباره‌ي انتخاب عنوان خليج فارس براي جشنواره به ايسنا گفت: هدف اصلي مقابله با تحريف نام خليج فارس بود؛ در اين زمينه هم بسيار موفق بوديم. حالا در کنار هنر ما که بازتاب وسيعي در رسانه‌ها داشته، نام خليج فارس نيز ديده مي‌شود. دفاع از نام خليج فارس براي ما ايراني‌ها يک حرکت ملي است. بسياري از سايت‌هاي ايراني تبار در خارج از ايران با افتخار کارهاي جشنواره را در سايت‌هايشان ارايه مي‌دهند.

به‌زعم او، ترديدي نيست که تغيير نام پيامدها و ادعاهاي ديگري را نيز به‌دنبال خواهد داشت. تاريخ نام خليج فارس به دوره هخامنشي باز مي‌گردد و بارها در کتاب‌هاي تاريخي شرق، خاورميانه و غرب استناد شده است. به‌همين دليل براي هميشه خليج فارس باقي خواهد ماند.

وي همچنين عنوان كرد:‌ در شرايط کنوني خليج فارس يكى از مهم‌ترين مناطق جهان است: در بازرگانى دريايى جهان اهميت زيادى دارد، چون آسيا را به اروپا و آفريقا وصل مى‌كند. بزرگ‌ترين و مهم‌ترين انبار انرژى دنياست. معادن و ثروت سرشاري را در دل خود دارد.

انتخاب جزيره‌ هرمز

او تاكيد كرد: دليل انتخاب جزيره هرمز براي اثر "پرواز شماره 655" اين بوده است که خصوصا اين واقعه در نزديکي جزيره هرمز اتفاق افتاده است. انتخاب جزيره هرمز بي‌ارتباط با اهميت سياسي آن نيست. حساس‌ترين منطقه خليج فارس تنگه‌ي هرمز است. مهم‌ترين گذرگاه نفتى جهان است، چون در صورت قطع صدور نفت از اين راه ـ حتا براى مدتى كوتاه ـ حيات اقتصادى كشورهاى صنعتى و همچنين صادركنندگان حاشيه خليج فارس به خطر مى‌افتد. جزيره هرمز را به علت موقعيت جغرافيايي آن و مجاورت با تنگه هرمز، کليد خليج فارس مي‌دانند.

نادعليان اعلام كرد: حضور ما در اين جزيره خصوصا سلسله نشست‌هايي که در طول جشنواره در قلعه پرتغالي‌ها خواهيم داشت، نمادين است. اين قلعه نشان مي‌دهد که روزگاري اين بخش از ايران زمين در تصرف بيگانه بوده است. در دوره صفويه از سلطه بيگانه آزاد مي‌شود. از اين جهت که هدف ما صيانت از آب خاک ايران است حضور در اين قلعه معنا‌دار است.

وي در عين حال گفت:‌ براي هنرمندان از منظر تنوع رنگ و ماده کار براي هنرمندان خصوصا هنرمندان محيطي بهشت است.

به‌گمان نادعليان، گرايش شديدي در بين جوانان وجود دارد و جوانان بسياري از گوشه و کنار ايران خواهان شرکت در اين جشنواره‌ها هستند يا دوست دارند در شهرشان چنين جشنواره‌اي برگزار شود. جشنوراه کنوني هنوز در سايت ما اعلام نشده است. زماني‌که برگزار مي‌شوند و گزارش آن منتشر مي‌شود، هنرمندان جوان بسياري تماس مي‌گيرند و گلايه مي‌کنند که چرا ما با خبر نشديم. در توان من نيست که هم‌زمان براي آن‌ها برنامه‌ريزي کنم. استان هرمزگان دانشکده هنري که کارشناسي داشته باشد، ندارد.

او افزود: اما هنرمندان جوانان فوق‌العاده هستند و در حوزه هنر محيطي مسير خودشان را پيدا کردند. جشنواره خياباني آن‌ها که خودشان ساماندهي کردند‌، فوق‌العاده بوده است. به نظر من حالا هرمزگان و خصوصا جزيره هرمز يک قطب مهم هنر محيطي است. در جشنواره‌ي گذشته من به عنوان يک هنرمند شرکت کردم همه برنامه‌ريزي‌ها کار خودشان بود و بسيار هم عالي بود.

وي در پايان ابراز كرد:‌ آرزو دارم روزي در کشور در هر روز يک جشنواره برگزار شود. ما در طبيعت و شبکه اينترنت کار مي‌کنيم. در اين دو مکان براي همه جا هست که هنرشان را انجام و ارايه دهند.

انتهاي پيام