چهارده هنرمند بازمانده از رشته‌هاي هنرهاي سنتي كشور هم‌زمان با برپايي نخستين همايش گنجينه‌هاي از يادرفته‌ي هنر ايران،‌ 25 بهمن‌ماه تجليل مي‌شوند. به گزارش خبرنگار بخش صنايع دستي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، بهمن نامور مطلق ـ دبير كل همايش گنجينه‌هاي از يادرفته ـ در نشست خبري امروز (20 آذرماه) كه در موسسه‌ي فرهنگي ـ هنري صبا برگزار شد، گفت: براي برپايي اين همايش دو سال برنامه‌ريزي شد و در اين مدت 10 پيش‌همايش، بويژه در شهرهاي محروم و دورافتاده‌ي كشور برگزار شدند. وي با بيان اين‌كه براي گردآوري اطلاعات مربوط به هنرهاي سنتي از يادرفته با هنرمندان بازمانده‌ي اين رشته‌ها گفت‌وگو شده است، ادامه داد: نشست‌هاي تخصصي در زمينه‌ي اين هنرها برپا شدند كه نتيجه‌ي آن‌ها ضرورت حتمي بازنگري و بازسازي هنرهاي سنتي فراموش‌شده در كشور بود. او با تاكيد بر بازنگري درباره‌ي سازمان‌دهي هنرهاي صناعي، اظهار داشت: بعضي از كشورها كه هنر آن‌ها قدمت هنرهاي ايراني را ندارد، اكنون اين هنرها را ملي و بومي كرده‌اند. هنرهاي صناعي ايران، اقتصادزا، كارآفرين و هويت‌ساز هستند و سرمايه‌گذاري در اين بخش، اقتصادي است. نامور مطلق بيان كرد: آينده از آن هنرهاي دستي و سنتي است و پس از گذر از صنايع انبوه، شاهد شكوفايي هنرهاي دستي خواهيم بود؛ اما كشور ما آمادگي اين آينده را ندارد و به همكاري تمام نهادها براي بهره‌مندي از اين آمادگي نسبت به چنين آينده‌اي نيازمند هستيم. او ثبت و ضبط هنرهاي موجود، تشويق هنرمندان جوان و حمايت از پيشكسوتان هنرهاي سنتي، يافتن راهكاري كاربردي براي احياي هنرهاي اصيل و جبران وقفه‌ي ايجادشده را براي كاربردي شدن اين هنرها از جمله اهداف كلان اين همايش ارزيابي كرد و افزود: نبايد نگاه ما به هنرهاي سنتي موزه‌يي باشد. بنابراين قصد داريم، با برپايي اين همايش اين جريان فكري را در فضاي فكري جامعه ايجاد كنيم. دبير كل همايش گنجينه‌هاي از يادرفته با اشاره به تهيه‌ي آرشيوي از هنرهاي سنتي موسسه‌ي فرهنگي هنري صبا، ادامه داد: فعاليت‌هاي صورت‌گرفته براي اين همايش در دو بخش تهران و شهرستان‌ها بوده‌اند كه تمركززدايي يكي از جنبه‌هاي مثبت اين همايش محسوب مي‌شود، چون بيشتر هنرهاي سنتي در شهرستان‌ها بودند. بنابراين براي جمع‌آوري اطلاعات، تهيه‌ي فيلم و شناسايي هنرها و هنرمندان به مناطق دورافتاده‌اي مانند كلخورگان مراجعه شد. وي با اشاره به اين‌كه فعاليت‌هاي اين همايش در سه بخش شهري، روستايي و عشايري صورت گرفته‌اند، گفت: به‌دليل استقبال‌هاي صورت‌گرفته، دبيرخانه‌ي دايمي همايش گنجينه‌ي هنرهاي از يادرفته تاسيس شد و اين همايش به‌صورت دو يا سه سالانه برپا خواهد شد و برگزاري پيش‌همايش‌هاي آن ادامه مي‌يابد. در ادامه‌ي اين نشست خبري، مهدي مكي‌نژاد ـ دبير علمي نخستين همايش گنجينه‌هاي از يادرفته ـ با يادآوري اهداف و برنامه‌هاي اين همايش، اظهار كرد: امروز سيستم آموزشي ما در كشور تحول يافته است، ولي نتوانسته‌ايم، ميان نظام قديم با امروز ارتباط برقرار و آن‌ها را بر يكديگر منطبق كنيم؛ حتا در دانشگاه‌هاي كشور به اين نوع آموزش دست نيافته‌ايم و اين خلاء حس مي‌شود. وي گفت: از ميان 55 مقاله‌ي انتخاب‌شده براي اين همايش، 31 مقاله براي سخنراني ارايه مي‌شوند كه در بعضي از اين آثار مطالبي وجود دارند كه تاكنون منتشر نشده‌اند. مكي‌نژاد با بيان اين‌كه در اين همايش از 14 هنرمند بازمانده‌ي رشته‌هاي هنرهاي سنتي تجليل مي‌شود، ادامه داد: بيش از 90 درصد هنرمندان كه در مراسم از آن‌ها نيز تجليل مي‌شود، در هيچ كجا، يادي و تقديري از آنها نشده است كه البته تعداد اين هنرمندان اندك نيست. وي افزود: گروه تخصصي فيلم‌برداري تشكيل شده است كه در سال انسجام اسلامي و اتحاد ملي به گوشه‌گوشه‌ي كشور سفر و از هنرمندان هنرهاي از يادرفته‌ي سنتي، فيلم تهيه كرده‌اند. به گزارش ايسنا، محسن زارع ـ مدير عامل موسسه‌ي فرهنگي هنري صبا ـ در ادامه‌ي اين نشست گفت: نمايشگاهي از آثار گردآوري‌شده از 15 مجموعه‌دار خصوصي، 11 موزه‌ي دولتي و تعدادي از هنرمندان رشته‌هاي هنرهاي تجسمي كه فرستاده مي‌شوند، در كنار اين همايش برگزار مي‌شود. در ميان اين آثار، شاهكارهايي از استاد مصور الملكي و ميرزا آقا امامي وجود دارند. وي بيان كرد: هم‌زمان با برپايي همايش و نمايشگاه، 18 كارگاه در 17 رشته‌ي هنرهاي سنتي از يادرفته در 10 روز برپا مي‌شوند. همچنين جشنواره‌ي فيلم‌هاي مستند با نمايش 16 فيلم از هفت كارگردان در هفت روز برگزار خواهد شد. زارع ادامه داد: در جريان برگزاري اين نمايشگاه و همايش، نمايشگاهي با عنوان «مروري بر نقاشان نوگراي قرقيزستان»، هنر هنرمندان كشور و مروري بر آثار معماري و نقاشي ميرحسين موسوي برپا مي‌شود. عليرضا اسماعيلي ـ مدير انتشارات موسسه‌ي فرهنگي هنري صبا ـ نيز در اين نشست با اشاره به كتاب‌هايي كه هم‌زمان يا به بهانه‌ي نخستين همايش گنجينه‌هاي از يادرفته منتشر شده‌اند و خواهند شدف گفت: سي كتاب در قالب مجموعه‌ي سيمرغ با عنوان‌هاي نمدهاي ايران، آجر و آجركاري، دست‌بافته‌هاي سوادكوه، شال‌بافي كرمان، جلدسازي سنتي در ايران، رنگ‌رزي سنتي، مروايددوزي، رنگ‌گزيني در هنرهاي سنتي آذربايجان، زيلوي يزد، مهر حكاكي، نقاشي بقاع متبركه، زندگي و آثار استاد اخويان، كاشي زرين‌فام، زندگي و آثار استاد مصور الملكي اصفهاني، مروري بر تاريخ پنج‌هزار ساله‌ي ساز بربط، طراحان فرش تبريز و معرفي هنرهاي سنتي ايران، هم‌زمان با برپايي اين همايش يا به مرور پس از آن منتشر مي‌شوند. وي با بيان اين‌كه كتاب‌هاي مورد نظر به‌نوعي مرجع محسوب مي‌شوند، اظهار داشت: «نمدهاي ايراني» كتابي است كه 40 سال براي چاپ و نشر به‌دليل محدوديت‌هاي مالي انتظار كشيد و اكنون با همكاري سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري در دو بخش هنر نمدمالي ايران و نمدمالي گرگان و دشت منتشر شده است. او افزود: ترمه‌هاي سلطنتي ايران و كشمير از ديگر كتاب‌هايي‌اند كه در دهه‌ي 50 در ژاپن به سه زبان فارسي، انگليس و ژاپني چاپ شده بود و در كشور ما، نسخه‌اي ناياب محسوب مي‌شد كه اين اثر نيز با اجازه‌ي مولف آن آماده شده است. اسماعيلي دست‌بافته‌هاي سوادكوه، پژوهش در زيلوهاي يزد، نقاشي بقاع متبركه در ايران و مهر حكاكي را از ديگر كتاب‌هايي دانست كه پژوهش درباره‌ي برخي از آن‌ها براي نخستين‌بار صورت گرفته است. در ادامه‌ي اين نشست خبري، نامور مطلق ـ دبير كل همايش ـ درباره‌ي برنامه‌ي عملي در ارتباط با هنرهاي سنتي و صنايع دستي، گفت: اين برنامه‌ها را هم‌زمان مي‌توان انجام داد و به عملي كردن برنامه‌ها و احياي اين رشته‌ها كمك كرد و دست كم در هتل‌ها و مراكز دولتي از اين آثار مي‌توان بهره گرفت. وي اضافه كرد: درباره‌ي كاربرد هنرهاي سنتي از يادرفته، پيشنهادهايي داده شده كه درحال بررسي‌اند. همچنين خانه‌اي ايراني توسط دانشجويان طراحي مي‌شود كه اگر اين طرح در اين نمايشگاه اجرا نشد، در نمايشگاه‌هاي بعدي عملي مي‌شود. مكي‌نژاد ـ دبير علمي همايش ـ نيز تاكيد كرد: دبيرخانه‌ي همايش گنجينه‌هاي از يادرفته، مسؤوليت فرهنگي و نه اجرايي دارد؛ اما طرح راه‌اندازي دهكده‌ي هنرهاي سنتي به شوراي انقلاب فرهنگي ارايه شده كه مدل خوبي براي اجرا در حاشيه‌ي تهران است. او ادامه داد: طرح ايجاد دانشگاهي با عنوان نگارستان هنرهاي سنتي با هدف ايجاد تلفيقي از نظام آموزش جديد و سنتي به وزارت آموزش عالي ارايه شده است كه اميدواريم، اين همايش تلنگري براي رسيدگي سريع به اين طرح باشد. وي همچنين درباره‌ي جايگاه هنرهاي اسلامي در اين همايش، تاكيد كرد: ميان هنرهاي اسلامي و سنتي هيچ تفكيكي وجود ندارد و يكي از مشكلات ما بعد از مدرنيته، ديواركشي ميان سنت و تكنولوژي است. دبير كل همايش نيز درباره‌ي اقدامات فرهنگستان در زمينه‌ي حفظ و احياي هنرهاي فراموش‌شده‌ي ديگر مانند هنرهاي نمايشي و موسيقي، گفت: به‌دليل ابعاد گسترده‌ي اين هنرها، فرهنگستان تصميم گرفت كه براي آغاز، به هنرهاي سنتي و در دوره‌هاي بعد به هنرهاي نمايشي و موسيقي بپردازد. او در پاسخ به پرسش خبرنگاري درباره‌ي ايجاد موزه‌اي براي هنرهاي سنتي، اظهار داشت: براي راه‌اندازي موزه‌ي هنرهاي سنتي فكري نشده، اما درباره‌ي ايجاد موزه‌ي هنرهاي عشايري پيشنهاد شده كه درحال بررسي است. مكي‌نژاد ـ دبير علمي همايش ـ در تكميل اين سخنان گفت: در طرح دهكده‌ي هنرهاي سنتي به موزه‌ي اين هنرها نيز توجه شده است. وي درباره‌ي اقدامات اين دبيرخانه براي آموزش هنرهاي سنتي از يادرفته، بيان كرد: برنامه‌ي آموزشي تدوين نشده است، چون ما به‌دنبال ثبت و ضبط راهكارهايي براي بازگشت اين هنرها به چرخه‌ي زندگي هستيم؛ اما در كتاب‌هاي منتشرشده به پژوهش توجه شده است. نامور مطلق ـ دبير كل همايش ـ نيز ادامه داد: سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري براي آموزش هنرهاي سنتي، كارگاه‌هايي را فعال كرده است؛ اما يك بخش و نهاد قوي حتا در سطح وزارتخانه براي حفظ و احياي هنرهاي سنتي نياز است و بايد تشكيل شود. وي با اشاره به وقفه‌ي ايجادشده كه هنرهاي سنتي را به هنرهاي موزه‌يي تبديل كرده است، گفت: فاصله‌ي برخي از اين هنرها، بسيار است كه احياي آن‌ها را با مشكل مواجه كرده است؛ اما اگر اين ارتباط حفظ مي‌شد، بيشتر رشته‌هاي هنرهاي سنتي در زندگي امروز قابل استفاده بودند. دبير كل همايش اظهار كرد: هنرهاي صناعي در بسياري از كشورها به‌عنوان كمك مالي هستند و اگر اين هنرهاي سنتي در كشور ما كاربردي شوند، خودبه‌خود جنبه‌ي اقتصادي مي‌يابند. نامور مطلق در اين نشست، يكي از مهم‌ترين آسيب‌شناسي‌هاي صورت‌گرفته را در دو سال گذشته، بهره‌مند نبودن هنرمندان از ابتدايي‌ترين امكانات مانند بيمه دانست. انتهاي پيام