عبدالعلي دستغيب: مركز ساماندهي ترجمه تابع سياست روز نباشد
تأسيس «مركز ساماندهي ترجمه و نشر معارف اسلامي و علوم انساني در خارج از كشور» زير نظر سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي تيرماه به تصويب رسيد و دبير شوراي عالي انقلاب فرهنگي نيز در نشست خبري اخيرش از اين موضوع گفت. از طرفي، يكي از مسؤولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي به‌تازگي از برنامه‌هاي «شوراي عالي ترجمه» و به تعبيري، مركزي براي ساماندهي ترجمه گفته است. اما عبدالعلي دستغيب در اين زمينه، ايجاد مركزي را براي ساماندهي ترجمه به‌منظور تقويت ترجمه‌ي فرهنگ و آثار ادبي زبان‌هاي ديگر به زبان فارسي بسيار ضروري مي‌داند. اين مترجم و منتقد در گفت‌وگو با خبرنگار بخش ادب خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، بر ضرورت ايجاد اين مركز، بويژه در كشورهايي كه با اختراعات و تازه‌جويي علمي، هنري و ادبي كمي روبه‌رو هستند، تأكيد و اظهار كرد: تشكيل چنين مركزي بايد با تبادل نظر و تعامل افرادي آشنا با زبان‌هاي گوناگون باشد، تا آثار مهم دنياي جديد كه براي پيشرفت مادي و معنوي بسيار مهم‌اند، به درستي ترجمه شوند. او با بيان اين‌كه البته كار ترجمه‌ي آثار بايد بسيار منظم انجام شود، گفت: براي نمونه، تركيه كليه‌ي آثار نويسندگان و شاعران بزرگ اروپا را به زبان تركي ترجمه كرده؛ يعني به‌طور كامل كليه‌ي آثار بالزاك، رومن رولان، چارلز ديكنز و نويسندگان ديگر در اين كشور ترجمه شده‌اند؛ اما در كشور ما اين كار به‌شكل بسيار پراكنده صورت مي‌گيرد. دستغيب همچنين عنوان كرد: مسؤولان فرهنگي كشور بهتر است در تشكيل اين مركز از افراد باصلاحيت، منتقد و صاحب قدرت و مهارت دعوت كنند تا با چاره‌انديشي آنان، آثار افراد مؤثر يا به تعبير اروپاييان، افراد دوران‌سازن كه به فضاي معنوي و فكري كشور خود و كشورهاي ديگر شكل داده‌اند، براي ترجمه انتخاب شوند. او همچنين اظهار كرد: مسؤولان فرهنگي، فرهنگستان زبان و ادب فارسي و مجامع دايرةالمعارفي، بايد به اين نكته توجه كنند كه تنها زماني مي‌توانيم سنت معنوي، كهن و باستاني خود اعم از فلسفي، ديني و علمي را امروزي كنيم كه ببينيم كشورها و متفكران ديگر تا كجا پيش رفته‌اند. اين مترجم با بيان اين‌كه اگر تشكيل اين مركز تنها در حد حرف باقي بماند، كاري پيش نخواهد رفت، گفت: براي نمونه فرهنگستان لغت در زمان پهلوي اول تشكيل شد؛ اما پس از گذشت اين مدت طولاني، هنوز نتوانسته‌اند كاري انجام دهند. او درباره‌ي الويت كار مركز ساماندهي ترجمه، عنوان كرد: ترجمه‌ي آثار و كشفيات علمي و علوم پايه بسيار مهم است و پس از آن نيز بايد اولويت با ترجمه‌ي آثار فلسفي، ادبي و علوم انساني باشد. دستغيب با بيان اين‌كه زبان‌هاي فارسي، تركي و اردو با زبان‌هاي انگليسي و فرانسوي هم‌تراز نيستند، گفت: اگر نويسنده‌اي فرانسوي بخواهد به كشفيات علمي و فلسفي دنيا دسترسي يابد، نمي‌تواند به زبان‌هايي مانند تركي و فارسي مراجعه كند. اين مترجم افزود: اگر نويسندگان خارجي نيز بيش‌تر به كتاب‌ها، بويژه كتاب‌هاي ادبي كلاسيك مانند افكار حافظ ترجمه‌شده از زبان فارسي مراجعه مي‌كنند، به اين دليل است كه از نظر علمي، فلسفي و فني به زبان فارسي كتب مفيدي وجود ندارد و در كتاب‌هاي فارسي، مطالب علمي، جامعه‌شناسي و شيمي و فيزيك مدرن وجود ندارد، تا بشود آن‌ها را به زبان‌هاي ديگر ترجمه كرد. اين نويسنده با اظهار اين‌كه بعيد به‌نظر مي‌رسد بخش خصوصي در تشكيل چنين مراكزي سرمايه‌گذاري كند، گفت: دولت و مسؤولان فرهنگي بايد خود به اين كار اقدام كنند، كه خود آن‌ها نيز بارها بر ضرورت تشكيل اين مركز تأكيد كرده‌اند. او همچنين با اشاره به وظايف اين مركز، گفت: كارهاي فرهنگي و ذوقي نظير تشكيل مركزي براي ساماندهي ترجمه، علاوه بر تبحر، استعداد و زبان‌داني در ترجمه، نيازمند تشكيلاتي منظم است. او اضافه كرد: چون اين كار نيازمند سرمايه‌ي بسيار است، بنابراين بخش خصوصي به سرمايه‌گذاري در اين امر قادر نيست، و دولت بايد و نه تنها در زمينه‌ي ترجمه؛ بلكه در زمينه‌ي آشنايي ما با علوم جديد و فلسفه‌ي جديد اقدامات بسياري مانند تشكيل اين مركز انجام دهد. دستغيب در عين حال متذكر شد: براي تشكيل چنين مركزي به پروژه و طرح دقيق و معين سرمايه‌گذاري نياز است. اين مركز بايد مستقل باشد، تابع سياست روز نباشد و تغيير دولت‌ها در روند كاري آن تغييري ايجاد نكند. اين مترجم با اشاره به فرهنگستان كشور فرانسه گفت: اين فرهنگستان، چه در دوره‌ي سلطنت و چه در دوره‌ي بعدي، در كارش تغييري ايجاد نشد و همچنان كار فرهنگي و هنري خود را انجام مي‌دهد. انتهاي پيام