عبدالعلي دستغيب معتقد است: دهه 80 از نظر شعري دارد نهضت جديدي را به وجود مي‌آورد؛ اما هنوز در آغاز راهيم. اين منتقد ادبي در ادامه گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، افزود: دهه 80 هنوز تمام نشده، اما با توجه به نيمي كه گذرانده‌ايم، به نظر مي‌رسد شعر اين دهه ادامه دهه 70 است. تا اواخر دهه 60 شعر فارسي از نظر نوع بيان سه گونه بود؛ دوره‌اي كه ما با دنياي مدرن آشنا شديم، طبعا تحولي در افكار و احساسات شاعران، نويسندگان و اهل كتاب پيدا شد و اين بود كه اصولي كه در جامعه بر جا بود و در هنر رعاتيش لازم شمرده مي‌شد، دگرگون شد. وي افزود: زماني شاعران سبك هندي آمدند و تشبيهات غريبي كه جنبه انتزاعي داشت به كار بردند، كه اهل فصاحت و بلاغت روي خوش نشان ندادند؛ به اين دليل اوايل قاجاريه بازگشت ادبي به وجود آمد و شاعران به شاعران گذشته روآوردند و نوآوري كه در دوران صفويه در سبك هندي پديد آمد، با استقبال چنداني مواجه نشد. دستغيب در ادامه همين بحث متذكر شد: در اين دوره عده‌اي معتقد بودند كه وزن صنايع بديعي بايد عوض شود، كه اين موضوع را شاعران نوپرداز مي‌گفتند. عده‌اي ديگر هم مي‌گفتند كه نبايد از بيان گذشته تخطي كنيم و بايد به راه سعدي و حافظ برويم؛ اين عده را شاعران گذشته‌گرا مي‌نامند، كه نمونه بارز آن‌ها ملك‌الشعراي بهار و بعضي شاعراني بودند كه استاد دانشگاه بودند؛ مانند بديع‌الزمان فروزانفر و جلال همايي، كه شعرهاي‌شان مانند انوري، رودكي، سعدي و ناصرخسرو است. اين منتقد ادبي يادآور شد: عده‌اي آمدند وسط اين دو دسته را كه نام بردم جمع كردند؛ آن‌ها شاعران معتدل هستند كه قالب و وزن را نگه مي‌دارند؛ ولي مضامين جديدي را نيز در شعرهاي‌شان مي‌آورند، كه اين موضوع را بيش‌تر در دهه 80 مي‌بينيم. وي با اشاره به شكل‌گيري شعر پست‌مدرن در دهه 70 توضيح داد: شعر پست‌مدرني كه در دهه 70 به وجود آمد، در اصل آن ترديد شد. در شعر دهه 70 دستورالعمل‌هايي وجود داشت كه شاعران از آن پيروي مي‌كردند، ولي در دهه 80 با شاعراني چون پژك صفري، ابوالفضل پاشا، علي عبدالرضايي و مهرداد فلاح اين موضوع عوض شد و در اين دهه جريان چهارمي ‌پديد آمد، كه بعدا رشد بيش‌تري خواهد كرد. او با بيان اين مطلب كه شاعران دهه 70 كه تا اين دهه ادامه يافته‌اند، دهه 80 را در اختيار خواهند داشت و شاعراني آوانگارد خواهند بود، افزود: دهه 70 زير تسلط نيما يوشيج، احمد شاملو، سهراب سپهري، مهدي اخوان ثالث و ديگران بود. شاعراني كه دهه 80 را در اختيار دارند، در دهه 70 شعرهاي‌شان به دليل شاعران دهه 40 هنوز جا نيفتاده بود، اما در دهه 80 به عنوان شعر آوانگارد شعرشان جا افتاده است. دستغيب افزود: با آن‌كه شعر آوانگارد را با توجه به جامعه خود زياد نمي‌پذيرم، اما مي‌بينيم كه در دهه 50، 60 و 70 شاعران چيزي فراتر از نيما يوشيج، سهراب سپهري و فروغ فرخزاد و ... نگفته‌اند و شعرهاي دهه‌هاي گذشته تحت تأثير اين شاعران بود و كسي را در اين پنج دهه نمي‌شناسيم كه از اين شاعران تجاوز كرده باشد. اما جريان‌هاي اخير در شعر، جريان‌هاي تازه‌اي هستند كه نمي‌توان آن‌ها را با ملاك شعرهاي نيما، سهراب، اخوان و بقيه يا شعر مشروطه تحليل كرد. دستغيب با برشمردن ويژگي‌هاي شعر دهه اخير گفت: در شعر اين دهه تكيه شاعران بر اين است كه چيز مطلقي در دنياي انساني وجود ندارد. همچنين در اين شعر، جمله‌ها از نظر نحوي گاهي اشكال دارند و نحو قديم رعايت نمي‌شود. در كار شاعراني چون پاشا، فلاح، عبدالرضايي، شوهاني و... رعايت نكردن موجه است، اما بعضي‌ها مثل رضا براهني با آن‌كه نحو زبان را به هم ريخت، اما آن‌چه مي‌گويد، شعر نيست و مطالبش خاصيت شعري ندارد و از شاعران خارجي اقتباس كرده است؛ در حالي كه شاعر آوانگارد كسي است كه خود مستقيما به اين موضوع رسيده باشد. شاعران اين دهه را كه از آن‌ها نام بردم، خود به اين موضوع رسيده‌اند و آوانگارديسم آن‌ها با آوانگارديسم جعلي براهني فرق مي‌كند. اين چيزي ابداعي است كه از خلال جمله‌هاي گسسته، زندگي شهري و رجعت به گذشته و بازسازي، آن را مي‌بينيم. او خصوصيت ديگر شعر دهه 80 را تعدد راوي ذكر كرد و ادامه داد: از ديگر خصوصياتي كه مي‌توان به آن اشاره كرد، اين است كه پشت اين شعرها طنز و استهزايي نسبت به افراد امروز ديده مي‌شود. همچنين از عوامل ديگر اين شعرها، آشنازدايي و استفاده از مطالب خلاف‌آمد عادت است. دستغيب معتقد است: شعر دهه 80 با شعرهاي دهه‌هاي 60 و 50 دارد فاصله زيادي مي‌گيرد. اين شعر از شعرهاي سهراب سپهري، نيما يوشيج، اخوان ثالث و ... فاصله گرفته و تلاش آوانگارديسم‌ها براي خروج از بن‌بستي است كه پنج شاعر شعر فارسي در شعر به وجود آوردند، كه هم شعر فارسي را به اوج رساندند و هم راه را بر ديگران بستند. او در پايان گفت: شعر دهه 80 در پي كشف فضاهاي تازه‌اي است. مي‌توان انتقاد كرد؛ اما نبايد خود جريان را كه نوجويي است، نفي كرد. انتهاي پيام