ما آگاهي‌مان را از دوران تاريك فلسفه در ايران، يعني پس از سهروردي تا زمان ملاصدرا، مديون جلال‌الدين آشتياني هستيم‌. دكتر عبدالكريم سروش در گفت‌وگو با خبرنگار بخش حكت و فلسفه خبرگزاري دانشجويان ايران با بيان مطلب بالا، درباره‌ي اهميت فعاليت‌هاي علمي آشتياني اظهار داشت: قدر و موقعيت آشتياني بر ايرانيان، به‌ويژه كساني كه اهل فلسفه‌اند، پوشيده نيست و من به ياد دارم كه از دوران جواني كه در كار تحصيل فلسفه بودم، همه‌جا با نام و آثار او روبه‌رو بودم و بهره مي‌بردم. وي با بيان اينكه اگر بخواهم با صداقت درباره‌ي آشتياني قضاوت كنم، بايد بگويم كه سيدجلال‌الدين آشتياني ابتكار فلسفي كه ايده خودش باشد و بر غناي فلسفه ايراني اسلامي افزوده باشد را ندارد، افزود: ولي آقاي آشتياني از حيث تتبع، مرد بسيار پركاري بوده و ما ‌آگاهي‌مان را پيرامون بسياري از فلاسفه ايراني كه مطرود بودند، مديون ايشانيم؛ خصوصا مجلداتي كه او با همكاري هانري كربن تهيه كرد و انجمن ايران و فرانسه آن‌را به چاپ رسانيد، متضمن مجموعه بسيار غني از فرآورده‌هاي فلسفي سه چهار قرن گذشته است. سروش با اشاره به اين كه ما تا زمان سهروردي تاريخ فلسفه معلومي داريم، اما بعد از او تا زمان ملاصدرا دو سه قرني مي‌گذرد كه كم و بيش تاريك است و ما نمي‌دانيم چه كساني آمدند و رفتند و چه ‌آثاري نوشتند، گفت: آشتياني اين دوران را مورد بررسي قرار داد و نوري افكند و پاره‌اي از تاريكي‌ها را روشن كرد و ما را با كساني مثل ملاجلال دواني، ميرزا رجب‌علي تبريزي، ملاشمساي گيلاني و بزرگان ديگر كه آثارشان خوانده نمي‌شد و حتا به چاپ نرسيده و در دسترس نيست و يا حتا نام‌هاي خيلي‌ها دانسته نيست، آشنا كرد. او افزود: آشتياني براي احياي سنت فلسفي دوران تاريك فلسفه ايران جهد بليغي كرد و اين كار او بسيار باارزش است و درواقع سهم كربن در اين كار چندان زياد نيست و تنها مقدمه‌اي نوشت و اصل كار را آشتياني انجام داد. وي ادامه داد: آشتياني مدرس بزرگي در حوزه دانشگاه بود و شاگردان زيادي تربيت كرد و به يك معنا مي‌شود گفت او تاريخ مجسم فلسفه عرفاني در چند دهه گذشته است. دكتر سروش همچنين به شجاعت آشتياني اشاره كرد و گفت :اگر آثار او را خوانده باشيد، قبل از انقلاب در چند جا از كتابهايش از آيت‌الله خميني نام مي‌برد و به آراي ايشان اشاره مي‌كند. چون هم نزد ايشان شاگردي كرده بود و هم شايد وظيفه اخلاقي و سياسي خود مي‌دانست كه ايشان را مطرح كند و ذكري از آراي‌شان به ميان بياورد. وي در پايان نيز تاكيد كرد: ارزيابي من از كار آشتياني اين است كه او در معرفي تاريخ فلسفه ايراني اسلامي به ما بسيار توانا و موفق بود و كاري كرد كه شايد هيچ كس نكرده بود. (متن اين گفت‌وگو حدود دو ماه پيش در زمان وخامت وضعيت جسماني سيدجلال‌الدين آشتياني ازسوي ايسنا مخابره شده بود.) انتهاي پيام