بیماری‌های قلبی-عروقی اولین علت مرگ در دنیا و همچنین در کشور است و سالانه تقریباً بیش از ۲۰ میلیون نفر در دنیا به دلیل بیماری‌های قلبی-عروقی فوت می‌کنند که ۳۱ درصد مرگ‌های ناشی از بیماری‌های غیرواگیر را تشکیل می‌دهند و اکثریت این مرگ‌ها نیز به دلیل حملات قلبی و سکته‌های مغزی است.
عوامل خطر اصلی بیماری‌های قلبی عروقی شامل مصرف دخانیات و الکل، رژیم غذایی ناسالم و کم‌تحرکی است. بنابراین این روز، فرصت مناسبی است که می‌توان برای ارتقاء آگاهی عمومی و تشویق مردم و خانواده‌ها، جوامع و دولت‌ها برای اقدام علیه بیماری‌های قلبی عروقی استفاده کرد.
در کشور ما بیماری‌های قلبی عروقی و در رأس آنها سکته‌های قلبی و مغزی شدیدترین علل مرگ و میر هستند.
عوامل خطر ژنتیکی و محیطی در بروز سکته‌های قلبی و مغزی نقش دارند. برخی از آنها همچون سن و جنس غیر قابل تغییر هستند ولی سایر آنها در پیش گرفتن شیوه‌های مناسب تغذیه‌ای، فعالیت‌های ورزشی و در صورت لزوم با مصرف داروهای کاهنده فشار و چربی خون، قابل پیشگیری هستند.
خطرسنجی یکی از راه‌های مناسب در تخمین میزان «احتمال بروز سکته‌های قلبی و مغزی طی ۱۰ سال آینده» بوده و به شما کمک می‌کند تا با شناخت عوامل خطر ابتلا به بیماری قلبی، آنها را کاهش دهید.
از آنجا که بیشتر مرگ‌های زودرس در افراد با عامل خطر متوسط و اغلب بدون علامت رخ می‌دهد، توصیه می‌شود همه افراد بالای ۳۰ سال با مراجعه به خانه‌های بهداشت و پایگاه‌های سلامت خطرسنجی شوند و براساس میزان خطر حاصله، اقدامات لازم را انجام داده و مراجعات بعدی خود را به مراکز فوق برای پیگیری و ارزیابی نحوه پیشرفت، برنامه‌ریزی کنند.
سکته قلبی شایع‌ترین و مهمترین بیماری‌های قلبی و عروقی است که بالاترین میزان مرگ و میر مربوط به بیماری‌های قلبی و عروقی را به خود اختصاص می‌دهد و مهمترین نکته در مورد سکته قلبی این است که می‌توان با اقدام به موقع از وقوع مرگ حتمی آن جلوگیری کرد.
رسوب تجزیه کلسترول و سایر چربی‌ها در دیواره داخلی عروق قلب که باعث تنگی رگ‌ها و در نتیجه کاهش یا قطع خونرسانی به قلب می‌شود علت اصلی سکته عنوان شده است.
درد سینه به صورت ناگهانی، احساس فشار آزاردهنده و سنگینی که بیش از چند دقیقه ادامه می‌یابد. انتشار درد به شانه‌ها، گردن، بازوها و فک پایین از جمله علائم سکته قلبی به‌شمار می‌آید.
در برخورد با سکته قلبی چه باید کرد؟
در صورت ادامه علائم سکته قلبی بیش از چند دقیقه، فرد باید به بیمارستان اعزام شود و یا اورژانس را خبر کرد. مهمترین نکته حین انتقال بیمار دچار عارضه قلبی، بی‌حرکت ماندن اوست.
هدف از درمان سکته قلبی، تسکین درد و حفظ عملکرد قلب، پیشگیری از سکته مجدد و مرگ است.
سکته قلبی ناگهانی نیست و حملات به صورت آهسته و با یک درد و ناراحتی معمولی و علائم قبلی شروع می‌شود و آنها را نباید نادیده گرفت.
احساس سنگینی در ناحیه سرِ دل به هنگام فعالیت و یا تنگی نفس فعالیتی، عرق کردن و ناراحتی معده از علائمی است که باید به آن توجه لازم را داشت.
نکات قابل توجه
این علائم همیشه با هم رخ نمی‌دهند و افراد تجارب مختلفی دارند.
زمان بسیارمهم است. یک ساعت اول بعد از شروع سکته قلبی، مهمترین زمان است (زمان طلایی)
هرچه درمان زودتر انجام شود. آسیب عضله کمتر و احتمال زنده ماندن بیشتر است.
علت عدم مراجعه به موقع بیماران دچار عارضه قلبی به بیمارستان:
عدم اطلاع بیماران از علائم بیماری‌های قلبی، باعث می‌شود علائم را به مسائل دیگر ارتباط دهند.
گروهی از بیماران از اینکه با تشخیص یک بیماری خطرناک بستری شوند، وحشت دارند.
برخی احساس می‌کنند در صورت مراجعه به بیمارستان، بیماری آنها جدی نباشد، شرمنده می‌شوند.
بعضی نمی‌دانند مراجعه فوری چقدر اهمیت دارد. سالمندان و افراد جوان در کمک گرفتن از مرکز درمانی تاخیر بیشتری دارند.
درد قلبی یا آنژین صدری
آنژین یک درد تکرار شونده است که در هنگام فعالیت ایجاد می‌شود و پس از چند دقیقه استراحت یا استفاده از دارو از بین می‌رود. این درد زمانی اتفاق می‌افتد که قلب برای مدت کوتاهی قادر به دریافت اکسیژن و مواد مورد نیاز خود نیست و ممکن است فقط صبح‌ها در هوای سرد یا پس از خوردن غذای سنگین ایجاد شود.
آنژین ناپایدار
آنژین ناپایدار تقریباً معادل سکته قلبی است. درد قلبی با مدت زمان کمتر، تکرارشونده و با شدت بیشتر از آنژین صدری است. بیمار حتما باید به پزشک مراجعه کند و نیاز به درمان بیشتر و جدی‌تر دارد.
خطرسنجی ۱۰ ساله سکته‌های قلبی و مغزی
با انجام رایگان آزمایش قند و کلسترول خون در مراکز بهداشتی درمانی، احتمال خطر حوادث قلبی عروقی (سکته مغزی و قلبی) در ۱۰ سال آینده برای جمعیت بالای ۳۰ سال تعیین و متناسب با احتمال خطر به دست آمده، کارت خطرسنجی تحویل و ضمن انجام اقدامات برای پیشگیری از بروز بیماری، درمان و کاهش عوارض منتسب به آن صورت می‌گیرد.
پزشک یا مراقبان سلامت و بهورزان، راهکارهای لازم برای کاهش میزان خطر سکته‌های قلبی و مغزی را به بیمار توصیه می‌کنند و با خطرسنجی مجدد در فواصل زمانی مشخص (برای افراد با میزان خطر کمتر از ۱۰ درصد سکته مغزی-قلبی در ۱۰ سال آینده یک سال بعد، افراد با میزان خطر ۱۰ تا ۲۰ درصد سکته مغزی-قلبی در ۱۰ سال آینده ۹ ماه بعد، افراد با میزان خطر ۲۰ تا ۳۰ درصد خطر سکته مغزی-قلبی در ۱۰ سال آینده ۶ ماه بعد، افراد با میزان ۳۰ درصد و بیشتر خطر سکته مغزی-قلبی در ۱۰ سال آینده ۳ ماه بعد)، میزان اثر آموزش‌های سبک زندگی سالم و درمان بیماری‌های دیابت، فشار خون، چربی خون بالا و چاقی را مورد ارزیابی قرار می‌دهند.
دردهای قلبی که نیازمند مراجعه سریع به پزشک یا تماس با اورژانس است شامل درد قلبی می‌َود که بیش از ۱۰ تا ۱۵ دقیقه ادامه یابد. درد قلبی شدیدتر از حالت معمول باشد. بعد از استراحت و یا گذاشتن قرص زیر زبانی، درد ساکت نشود. درد قلبی بدون دلیل واضح به طور مکرر رخ دهد. برای اولین بار درد قلبی در حالت استراحت رخ دهد. نشانه‌های جدید مثل تریاق و تنگی نفس ایجاد شود. درد قفسه سینه با هر یک از نشانه‌های عرق سرد و رنگ پریدگی پوست، تنگی نفس، تهوع یا استفراغ، گیجی یا سنگ‌کوب، ضعف یا خستگی بدون علت و نبض سریع یا منظم، باشد.
چگونه می‌توانم فعالیت جسمانی داشته باشم
فعالیت جسمانی را به عنوان جزئی از زندگی روزانه خود قرار دهید. این امر نه تنها به شما در کنترل وزن، استرس و برخورداری از احساس بهتری نسبت به خودتان، کمک می‌کند، بلکه سبب کاهش عوامل خطرزایی ابتلا به بیماری قلبی عروقی و سکته مغزی نیز می‌شود.
فعالیت جسمانی حداقل ۳۰ دقیقه‌ای در اکثر روزهای هفته را می‌توان با ایجاد تغییرات اندکی در شیوه معمول زندگی روزانه انجام داد. تغییرات پیشرونده و ساده می‌تواند سبب ایجاد تفاوت‌های قابل توجهی شود.
کاهش خطر سکته‌های قلبی و مغزی چگونه ممکن است؟
تغذیه سالم: روزانه پنج وعده میوه و سبزی بخورید و مصرف نمک، قند، شکر و روغن روزانه خود را کاهش دهید.
دوری از دخانیات: سیگار و قلیان نکشید و در معرض دود آن قرار نگیرید.
دوری از الکل: الکل ننوشید و از مواد مخدر دوری کنید.
تحرک فیزیکی: روزانه حداقل ۳۰ دقیقه تند راه بروید. وزن خود را مدیریت کنید. چاقی و اضافه وزن بیماری زاست.
پیشگیری از سکته‌های قلبی و مغزی با سبک زندگی سالم و کنترل دقیق بیماری دیابت، فشار خون بالا و اختلال چربی خون امکان‌پذیر است.
منبع برگرفته از سایت دانشگاه علوم پزشکی زنجان
انتهای پیام