یغما خواجوی، استادیار دانشگاه آزاد اسلامی به ایسنا، گفت: امروزه یکی از پایه‌ها و گرایش‌های اساسی و ارزشمند در تربیت بدنی علم تمرین است چرا که در همه دنیا از سطح لیسانس تا دکترا در اکثر کشورهای پیشرفته بر مبنای علم تمرین حرکت می‌کنند و توجه خاصی نسبت به این موضوع دارند چون در دل علم تمرین، برنامه‌ریزی تمرینی به وجود می‌آید.
این مربی تکواندو گفت: سازماندهی یک بحثی است که فدراسیون‌ها دارند ولی سازماندهی تمرین و برنامه‌ریزی تمرین کاری است که در علم تمرین از لیسانس تا دکترا می‌خوانیم تا یاد بگیریم یک نفر که می‌خواهد برنامه‌ریز یا کوچ شود اینها را به خوبی بلد باشد.
وی اظهار کرد: اساسی‌ترین فرق ما و دنیا در این است که کشورهای پیشرفته ارتباط نزدیکی بین دانشگاهها و ورزش دارند یعنی از میدان تئوری به میدان عمل می‌رسند ولی متاسفانه در ایران شاهد این گونه مسائل نیستیم و بین دانشگاهها و میدان ورزش ما بسیار فاصله وجود دارد.
وی درباره کم رنگ بودن علم تمرین در کشور، پاسخ داد: چند سالی است که وزارت علوم و دوستان دانشگاهی کارهای ابتدایی در این زمینه انجام داده‌اند که متاسفانه پاسخگوی نیازهای جامعه ورزشی ما نیست و باید خیلی بیشتر از اینها کار کنیم تا بتوانیم علم تمرین را در بین همه مربیان نهادینه کنیم، تا مربیان ما تفکر اساسی و برنامه‌ریزی تمرینی نداشته باشند. کارهای ما به صورت شانسی پیش می‌رود. به عنوان نمونه یکی از این کارها به اوج رسیدن ورزشکاران است که بیشتر مربیان به دلیل عدم برنامه‌ریزی به اوج رساندن ورزشکاران‌شان همیشه یا پیش از مسابقه است یا بعد از مسابقه اصلی است که این به علم تمرین برمی‌گردد. ما دانش کافی راجع‌به این گرایش ارزشمند و با اهمیت نداریم و چون دانشگاههای ما ارتباطی با میدان ورزش ندارند اطلاعات در این رابطه انتقال پیدا نمی‌کند.
این عضو هیات علمی دانشگاه آزاد گفت: آکادمی کمیته المپیک جسته و گریخته کارهایی را در رابطه با علم تمرین انجام می‌دهد که خیلی‌خیلی کم اثرگذار بر افزایش دانش مربیان است که بتوانند از این دانش برای برنامه‌ریزی تیمی‌شان به خوبی بهره ببرند. در حال حاضر در مسیر اولیه علم تمرین قرار داریم و به اهمیت آن پی برده‌ایم ولی متاسفانه آن چنان که باید و شاید برایش برنامه‌ریزی نشده است.
وی در ادامه گفت: بارها درباره این موضوع صحبت شده و همه این را می‌دانند که مشکل اساسی ما عدم به کارگیری علم تمرین است و مهمترین عامل نیز عدم پیوند بین دانشگاهها و ورزش ما است. درصد خیلی کمی از تحقیق و پژوهش‌هایی که در دانشگاهها انجام می‌شود در ورزش ما کاربرد دارد. بیشتر در سطح دانشگاهی در بین حوزه دانشگاهها ردوبدل می‌شود و کاربردی در ورزش ما ندارد. کسی موفق است که بتواند از این کاربرد استفاده کند. متاسفانه نسبت به خیلی از کشورها در این زمینه به لحاظ کاربردی و دانشی که در دنیا هست عقب هستیم.
خواجوی گفت: در هند شاهد بودم که چقدر در به کارگیری علم تمرین تلاش و برنامه‌ریزی کردند و در حال حاضر ورزشکاران نتایج خوبی را در این کشور در تمام رشته‌های مختلف از جمله دوومیدانی کسب می‌کنند. در میادین المپیک و عرصه قهرمانی صاحب طلا می‌شوند. این اتفاق برای هندوستان یک رویا بود چرا که آنها برای موفقیت در رشته‌های مختلف در عرصه قهرمانی و المپیک برنامه‌ریزی کرده‌اند.
این استادیار دانشگاه آزاد، گفت: در هندوستان فردی را به عنوان طراح و روش‌شناس آورده بودند که تمام تیم‌های ملی که تحت پوشش داشت را مورد بررسی قرار می‌داد. برنامه‌ها و مسیر را مشخص می‌کرد که به آن مانیتورینگ یا پایش می‌گویند. بر روی تمرینات تیم نظارت داشت و اجازه منحرف شدن مسیر را نمی‌داد. متاسفانه در ایران چنین چیزی را نداریم. البته به صورت صوری و ظاهری کمیته‌ای با نام کمیته علمی و فنی در کمیته ملی تشکیل شد که معمولا قبل از بازیهای المپیک و آسیایی تشکیل می‌شود. گروهی از دوستان که فقط در سطح دانشگاهی و متاسفانه کاربردی نیستند و با تیم زیاد کار نکرده‌اند دور هم می‌نشینند برنامه را بالا و پایین می‌کنند و به صورت دوستی این جلسه می‌گذرد. برنامه‌ها چک نمی‌شود و نمی‌دانند که تیم مسیر درست را طی می‌کند یا خیر.
وی یادآور شد: یکی از نقص‌های کلی ما عدم برنامه‌ریزی تیم‌های ورزشی است که نه در دل فدارسیونها این موضوع را شاهدیم و نه در کلان‌تر آن مثلا در کمیته المپیک یا وزارت ورزش. همیشه فریاد زدیم که باید در مجمع گروهی مانیتورینگ باشند، ابتدا در دل فدارسیون و بعد در ابعاد بالاتر در کمیته المپیک. در این شرایط تیمها از لحاظ برنامه‌ریزی نظارت می‌شوند و به هر تیمی برنامه تمرینی دهند، برنامه نویس داشته و برنامه محور باشند. در حال حاضر شاهد این اتفاقات نیستیم. ما اگر اطلاعی از برنامه نداشته باشیم نمی‌توانیم به جایی برسیم. یکی از مهمترین و ارزشمندترین بخش‌های تمرین، علم تمرین است و بدون آن نمی‌توان به جایی رسید. مگر این که تغییر اساسی در تفکر دوستان باشد.
این مربی تیم ملی تکواندو در پاسخ به این سوال که مسلما ورزش ایران در خیلی از رشته‌ها در رده جهانی و المپیک موفق عمل نکرده آیا این موضوع به علم تمرین باز می‌گردد؟ گفت: ما جنبه مهارتی، آموزشی و بخش تمرینی داریم. بخش تمرینی و برنامه ریزی ریشه و اساس ورزش است. اگر رشته‌هایی را در سطح جهانی نداریم به آموزش، ابزار و امکاناتی که در آن رشته است بر می‌گردد به ویژه اگر این رشته برای کشورهای دیگر و به صورت عاریتی باشد و بخواهیم آن را گسترش دهیم باید به آن توجه بیشتری کنیم در حالی که اینطور نیست و به صورت جزئی و ابتدایی نسبت به این موضوع برخورد می‌کنیم.
وی ادامه داد: حال اگر بخواهیم در دنیا مطرح باشیم مثلا در رشته دوومیدانی نیاز به دانش بالایی از سوی مربیان پیشرفته داریم. برای نمونه هندوستان در پرتاب نیزه در المپیک قهرمان جهان شد چرا که آموزش درست به مربی داده‌اند ولی ما چنین چیزی نداریم. شاید در مقطع کوتاهی کار کنیم اما در دراز مدت بدون آموزش درست نمی‌توانیم پیش برویم. تا زمانی هم که مربیان سطح بالا نسازیم آنها نیز نمی‌توانند ورزشکار بسازند که در جهان حرفی برای گفتن داشته باشیم.
این عضو هیات علمی دانشگاه آزاد ادامه داد: برخی اوقات جرقه‌ای در اتفاقاتی رخ می‌دهد که فقط جرقه است و نمی‌توانیم به طور مداوم انجام دهیم. اگر می‌بینید در رشته کشتی حرفی برای گفتن داریم به قول معروف به خون و رگ و پوست ایرانیان عجین شده است. در غیر این صورت ما در این زمینه هم نمی‌توانستیم کاری از پیش ببریم اگر چه باز هم از کشورهای پیشرفته مثل روس و آمریکایی‌ها عقب هستیم. این واقعیت است که وقتی بحث اساسی و تمرین می‌شود ما حرفی برای گفتن نداریم. در کل ما باید بتوانیم سطح آموزش و مهارت مربیان را بالا ببریم و از مربیان پیشرفته استفاده کنیم تا بتوانند ورزشکار بسازند در غیر این صورت نمی‌توانیم شاهد پیشرفتی در ورزش باشیم.
خواجوی در پاسخ به این پرسش که آیا مدیران ارشد ورزشی ایران در این چهار دهه به موضوع علم تمرین توجه کرده‌اند؟ گفت: ۳۰ سال است که من درگیر این موضوع هستم. توجه به این بخش بسیار کم است. اگر درصدی بخواهم آن را بیان کنم شاید ۱۰ درصد. خیلی از مدیران ارشد ما زبان علم تمرین و تمرین را نمی‌دانند. من بارها گفته‌ام مدیران ارشد به «وأمْرُهُم شوری بینهم» که در قرآن هم ذکر شده توجه نمی‌کنند. در دنیا مدیر ارشد، مشاوری در اختیار دارد تا بتواند مسائل را به مدیر دیکته کند و بعد مدیر تصمیم‌گیری کند و این اساس کار است. متاسفانه این را در ایران شاهد نیستیم و اکثر مدیران ورزشی سر رشته چندانی از ورزش ندارند.
او خاطر نشان کرد: افرادی که در رشته‌های مدیریت یا رشته‌های دیگر که از دانشگاهها فارغ التحصیل می‌شوند، می‌توانند به عنوان مشاور در کنار این مدیران قرار بگیرند از آنها مشورت گرفته شود. همین رییس جمهور آمریکا نزدیک ۱۵۰ مشاور دارد از جمله مشاور بدنسازی و آمادگی جسمانی شاید کسی باور نکند.
وی در ادامه گفت: علم تمرین ۵۰ سال است که در دانشگاههای دنیا تدریس می‌شود در حالی که در ایران سه، چهار سال است درسی به نام فیزیولوژی کاربردی در دانشگاهها تدریس می‌شود که آن هم علم تمرین نیست ما به همین مقدار از جهان عقب هستیم.
این استادیار دانشگاه آزاد گفت: ما می‌توانیم از دانش افرادی که در کشورمان همین مسیر را طی کرده‌اند بهره ببریم. بعد از آن هم می‌توان از ارتباط و پیوند با سازمانها و دانشگاههای بزرگ دنیا استفاده درست کرد، نه استفاده نادرست.
او در ادامه صحبت‌های خود گفت: بنده یک دوره‌ای به دوومیدانی می‌رفتم یکسری مربی ۲۰۰ - ۳۰۰ دلاری می‌آوردند جز صرف هزینه و دور ریختن پول نبود. اگر ما یک مربی ۵ هزار دلاری می‌آوردیم اتفاقی که برای احسان حدادی افتاد می‌افتاد. مربی او ماهی هفت و هشت هزار دلار می‌گرفت و یک تیم هم ساخته می شد. ما با مربی ۲۰۰- ۳۰۰ دلاری به جایی نمی‌رسیم چرا که این مربی به اندازه همان مقدار ۲۰۰ -۳۰۰ دلاری دانش دارد و این مهمترین عامل است.
این استادیار دانشگاه آزاد خاطرنشان کرد: باید با نهادهای بین‌المللی پیوند برقرار کنیم که متاسفانه این را نمی‌خواهیم و مسئولان نیز خیلی در این زمینه فکر نمی‌کنند. زمانی به این فکر می‌افتند که تیم شکست می‌خورد و همه می‌گویند که تقصیر فلان بود و راهکار این است و بعد از مدتی این مساله تا دوره بعد آسیایی و المپیک فراموش می‌شود.
خواجوی در پایان مجددا بر پیوند بین دانشگاهها و ورزش تاکید کرد و گفت: پیوند بین دانشگاهها و ورزش خیلی مهم است و در همه دنیا سالهاست که این کار را انجام می‌دهند و ما اگر بخواهیم حرف بیشتری در دنیا داشته باشیم باید این مسیر را طی کنیم تا ورزش کشورمان به سمت برنامه محوری و اصولی پیش برود.
انتهای پیام