همواره زمانی که صحبت از یک حادثه می‌شود اغلب به میزان تلفات آن و قله کوه توجه می‌شود و افرادی که دچار آسیب‌های روانی شده‌اند دیده نمی‌شوند، چراکه این افراد علائم آسیب‌دیدگی خود را به‌مرور زمان نشان می‌دهند. امدادگران روان هلال‌احمر که به نام تیم‌های سحر شناخته می‌شوند، با مداخلات خود، روان افراد را از آسیب‌های ناشی از شوک و شدت حوادث نجات داده و تلاش می‌کنند آن‌ها به زندگی عادی بازگردند.
نام «سحر» برگرفته از عنوان سفیران حمایت روان است و حدود ۱۰ سال از زمان تشکیل آن می‌گذرد. نخستین بار این تیم‌ها در زمان وقوع زمین‌لرزه ورزقان تشکیل شد و اعضای آن برای حمایت روانی از زلزله‌زدگان به این مناطق اعزام شدند.
حیدرعلی خانبازی، معاون امور جوانان جمعیت هلال‌احمر استان اصفهان در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به نحوه فعالیت تیم سحر در استان اصفهان، می‌گوید: تیم سحر یا سفیران حمایت‌های روانی به‌محض وقوع بلایا و حوادث در مناطق آسیب‌پذیر حضور پیدا می‌کنند و با فعالیت‌های مختلف به حمایت‌های روانی می‌پردازند. در ادامه گفت‌وگو با معاون امور جوانان جمعیت هلال‌احمر استان اصفهان را می‌خوانید.
آیا همه اعضای تیم سحر در یک راستا فعالیت می‌کنند؟
تیم سحر به گروه‌های مختلف تقسیم می‌شوند. یکی از گروه‌ها، کمک‌های اولیه روان‌شناختی انجام می‌دهند. این افراد دوره‌های تخصصی را آموزش دیده و ساماندهی شده‌اند تا در حوادث حضور پیدا کرده و کمک‌های اولیه روان‌شناختی را به حادثه دیدگان ارائه دهند. هدف این گروه این است که تأثیرات روانی حوادث را برای آسیب‌دیدگان کاهش دهند و از بروز آسیب‌های بیشتر روانی و اجتماعی به متأثران از حادثه جلوگیری کنند.
این گروه در دقایق اولیه حادثه به مردم کمک می‌کنند که افراد آسیبی به خودشان نرسانند و اگر نیاز به خدمات تخصصی‌تر یا پزشکان متخصصی داشته باشند آن‌ها را به سیستم‌های تخصصی ارجاع می‌دهند. در غیر این صورت افراد را برای تهیه نیازهای اولیه‌شان به مراجع مربوط هدایت می‌کنند تا اگر خانواده‌ای نمی‌داند از کجا چادر یا اقلام غذایی تهیه کند به آن‌ها کمک کنند. درواقع این گروه در کنار مردم حادثه دیده هستند تا سلامت روانی و اجتماعی آن‌ها به خطر نیفتد.
گروهی دیگر از تیم سحر به فعالیت‌های محله‌محور می‌پردازند و به‌طور شاخص در مناطق مختلف فضاهای دوستدار کودک را برپا می‌کنند و تحت نظر یونیسف به کودکان با بازی آموزش‌های مراقبتی ارائه می‌دهند. طبق تعریف یونیسف سنین زیر ۱۸ سال کودک و نوجوان محسوب می‌شوند و می‌توانند از خدمات مختلف آموزشی، فرهنگی، روان‌شناختی و مشاوره این فضاها در سطوح مختلف عمومی و تخصصی استفاده کنند.
در گروه‌های محله محور سعی می‌کنیم با توانمندسازی جامعه محلی مردم را دوباره به شرایط تسلط به زندگی خودشان دعوت و کمک کنیم تا آن‌ها دوباره تسلط به زندگی خودشان را به دست آورند. همچنین در این راه از توانمندی مردم همان منطقه استفاده می‌کنیم و از آن‌ها می‌خواهیم عهده‌دار مشکلات خودشان شوند و به این شکل به‌سلامت روانی اجتماعی آن‌ها کمک خواهیم کرد.
گروهی دیگر از تیم سحر به موضوعات رسانه‌ای می‌پردازند، آن‌ها اخبار حوادث را به‌صورت دقیق رصد می‌کنند و اخبار جعلی را اطلاع می‌دهند، همچنین بررسی می‌کنند برای افراد متأثر از حادثه در فضای مجازی چه چیزی را با چه عنوانی باید طراحی کنند و ارائه دهند تا از نظر روانی و اجتماعی از آسیب‌دیدگان حمایت کنند.
اعضای تیم سحر چه آموزش‌هایی دیده‌اند؟
اعضای این تیم‌ها تحت نظر اساتیدی از سوی یونیسف تربیت شده‌اند و خود این افراد اساتید فرماندهان تیم سحر در همه شهرستان‌ها هستند که اعضای تیم سحر را آموزش می‌دهند. هر شعبه ما یک تیم ۱۴ نفره سحر دارد که برخی از افراد تخصصی در یک گروه هستند و برخی در هر سه گروه فعالیت می‌کنند.
تیم سحر در زمان‌هایی که حادثه‌ای اتفاق نیفتاده چه می‌کنند؟
در زمانی که حادثه‌ای نیست تیم‌های سحر به مناطقی می‌روند که آسیب‌دیده هستند، اما به‌شدت زمان‌های بحران یا حادثه نیستند. به‌عنوان‌مثال در ماه گذشته در زمینه خشک‌سالی، اولین کاروان نیکوکاری به روستای چوپانان شهرستان نائین اعزام شدند. تیم سحر پس از استقرار در این روستا فضای دوستدار کودک را در مدارس ایجاد کردند و با سر زدن به خانواده‌ها پای درد و دلشان نشستند.
از طرفی بقیه حوزه‌های هلال‌احمر با این تیم همراه هستند و نیازهای اولویت‌دار به‌ویژه خدمات درمانی افراد را بررسی می‌کنند، البته موارد دیگر در حیطه تیم سحر نیست و تیم سحر صرفاً خدمات حمایت‌های روانی و اجتماعی را به مردم ارائه می‌کنند.
اصفهان چند تیم سحر دارد؟
در اصفهان ۲۶ شعبه داریم که در برخی از شعبه‌ها به فراخور کوچک و بزرگ آنجا ممکن است دو یا سه تیم داشته باشند. درمجموع در استان اصفهان ۳۰ تیم سحر داریم که آقایان و بانوان هر دو می‌توانند عضو این تیم‌ها باشند و محدودیتی برای حضور افراد وجود ندارد. همان‌طور که متاثرین حوادث زنان و مردان هستند، تمرکز حمایت‌های روانی ما بر روی کودکان، نوجوانان و زنان است، اما سایر گروه‌ها وابسته به اینکه چقدر آسیب‌پذیر یا متأثر از حادثه باشند از حمایت‌های گروه ما استفاده می‌کنند.
اعضای این تیم‌ها باید چه ویژگی‌هایی داشته باشند؟
اولویت ما برای عضویت در تیم سحر متخصصان روانشناسی یا رشته‌های مددکاری هستند، ولی چنانچه علاقه‌مندان دیگری باشند پذیرای آن‌ها هستیم. ما متخصصان و علاقه‌مندان را آموزش می‌دهیم و بدون آموزش هیچ‌کسی را به هیچ منطقه‌ای اعزام نمی‌کنیم. همچنین یکسری داوطلبانی از هیئت‌علمی و اساتید دانشگاه‌ها داریم که در همه استان‌ها متخصصان سوپروایزر ما هستند که سابقه حضور در حوادث بزرگ را به همراه تیم‌های مختلف ما داشته‌اند و در جریان فعالیت تیم سحر قرار دارند. نقش آن‌ها برای تیم سحر، نظارتی و راهبری است و اگر اعضای تیم زمانی که وارد منطقه شوند با مشکلی برخورد کنند یا مشورتی بخواهند باید از اعضای متخصص راهنمایی بگیرند.
اشاره‌ای هم به فعالیت تیم سحر ویژه کودکان داشته باشید.
کودکان در حوادث به‌واسطه مشاهده صحنه‌های دل‌خراش و از دست دادن عزیزانشان آسیب می‌بینند. بر این اساس فضای دوستدار کودک را در بعضی از مناطق حادثه زده تشکیل داده و امکانات لازم را نیز در اختیار تیم‌های حمایت روان قرار می‌دهیم.
حضور تیم سحر در کدام حادثه بیشتر پررنگ بوده؟
در مواردی کودکان پشتیبان خود را از دست می‌دهند و هزار و یک اتفاق برای آن‌ها رخ می‌دهد، یا متأسفانه خانواده بعد از زمان وقوع حادثه آن‌قدر درگیر می‌شود که فرزندش را از یاد می‌برد و رسیدگی‌های لازم برای کودک انجام نمی‌شود، البته در شرایط رخ‌داده خانواده‌های کودکان هم درگیر هستند. در زلزله ورزقان آذربایجان یکی از بزرگ‌ترین کارهایی که انجام شد عادی‌سازی فضا برای کودکان و خانواده‌هایی بود که بستگان خود را از دست داده بودند. تاکنون مردم از حضور این تیم‌ها در حوادث استقبال به‌خوبی استقبال کرده‌اند.
انتهای پیام