علی رستمی در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به تحولات لحظه به لحظه افغانستان گفت: آمریکایی ها معتقدند طالبان موقعیت های بهتری خواهد داشت، نه اینکه حتما با خروج آمریکا از افغانستان موفق به تشکیل دولت می شوند، به هر حال حکومت اشرف غنی دارد مردم را برای دفاع به صحنه می‌کشد تا بتوانند با طالبان مقابله کنند و ممکن است شرایط آن طور که درباره پیشروی های طالبان گفته می شود اتفاق نیفتد.
این کارشناس مسایل افغانستان با تاکید بر این که "آمریکایی‌ها به طور غیرمستقیم برای برخورد به مساله چین، روسیه، تاجیکستان، ازبکستان و قرقیزستان ملت افغانستان را قربانی می‌کنند" اظهار کرد: اگر طالبان روی کار بیاید به عنوان یک کشور ایدئولوژیک و سنی مذهب سعی خواهد کرد با استفاده از موقعیت جدید اویغورها را تحریک کند و طبیعی است که برای تاجیکستان، قرقیزستان و ازبکستان از یک طرف و ایران قابل تحمل نیست و آنها با این وضعیت برخورد خواهند کرد. می‌دانیم که نیروهای ازبکستان روز جمعه با روس‌ها مانوری را برگزار کردند. این واکنش ها نشان می دهد آمریکایی ها سعی دارند در قالب دفاع از موقعیت فعلی افغانستان را به نفع خود قربانی کنند و با روی کار آوردن طالبان با یک تیر چند نشان بزنند. آنها عقیده دارند یک حکومت کاملا ایدئولوژیک می تواند چین را تحت فشار قرار دهد.
وی در ادامه به سیاست و رویکرد ایران در قبال تحولات در کشور همسایه خود پرداخت و ابراز عقیده کرد: معتقدم ایران اشتباه می کند که فکر می کند اگر طالبان بیاید منافع ایران تضمین می‌شود. چطور یک کشور سنی رادیکال از نوع داعشی در افغانستان می‌تواند با ایران سر و کار و ارتباط دوستانه داشته باشد؛ باور کردنی نیست.
رستمی تصریح کرد: اسناد نشان می دهد که پاکستانی‌ها به طور غیر مستقیم در افغانستان دخالت دارند تا به نحوی این کشور را به عنوان حیاط خلوت خود درآورند. با ورود چین، هند، روسیه و ایران معادلات دیگری شکل خواهد گرفت. معتقدم بر این اساس سیاست ایران باید این باشد که از شمال افغانستان که فارس زبان‌ها اعم از هزاره‌ها، ازبک‌ها و تاجیک‌ها هستند، حمایت کند و اگر این حمایت عملی شود توازنی بین ایران از یک طرف و پاکستان که از پشتون‌ها حمایت می‌کند، ایجاد می شود و قسمت هم مرز ایران در افغانستان برای ایران نه تنها مشکلی ایجاد نمی‌کند بلکه به نفع سیاست‌های آن در منطقه خواهد بود.
وی ادامه داد: حالا ممکن است این تصور ایجاد شود که این رویکرد موجب دشواری‌هایی برای افغانستان شود، اما اگر این کار را هم انجام ندهد و یک‌باره افغانستان زیر چتر طالبان برود، ایران چه چیز به دست می‌آورد؟ معتقدم ایران در سیاستش باید به هرات و مزار شریف و فارس زبانان و شیعیان در مقابل پاکستان کمک کند تا توازنی عینی در این کشور شکل بگیرد و مصالحه‌ای ایجاد شود تا پاکستان فکر نکند می تواند هر کاری که خواست حتی به ضرر ایران در افغانستان انجام دهد، به ویژه که از نظر لجستیک عربستان نیز به طالبان کمک می‌کند.
رستمی اظهار کرد: الان مسایل و مشکلات متعدد داخلی داریم و نباید مشکلات دیگری را به این‌ها اضافه کرد. در این شرایط باید دقیق‌تر تصمیم بگیریم و موجب شویم تا پاکستان و عربستان نقش عمده ای در افغانستان نداشته باشند. البته هند، چین و روسیه ساکت نمی نشینند و از این رو شاهد منطقه‌ای پر آشوب خواهیم بود که اصلا این به نفع ایران نیست. دولت ایران باید در نظر بگیرد چطور دست پاکستان در وارد کردن اسلحه به افغانستان باز است و اقدامات زیادی را در این کشور انجام می دهد، ایران هم باید قسمت‌های شمالی را تحت پوشش قرار دهد.
این کارشناس مسایل افغانستان درباره شرایط فعلی افغانستان و اینکه آیا این کشور با تحولاتی که شاهد هستیم در حال فروپاشی است؟ تصریح کرد: زود است درباره اینکه افغانستان در حال فروپاشی است یا خیر صحبت کرد. برای اولین بار بخشی از کشورهایی که از افغانستان خارج شدند، هنوز از لحاظ هوایی دولت افغانستان را کمک می کنند. بعد هم معلوم نیست شرایط طوری شود که طالبان بتواند با سرعت این کار را انجام دهد. من همیشه تعجب می‌کردم که چطور نماینده آمریکا با طالبان صحبت می کند و می گوید شما بعدا با دولت مرکزی صحبت کنید. این رفتار آمریکا به این معناست که آمریکا توافقی ضمنی با طالبان انجام داده است و دارد آگاهانه از افغانستان خارج می شود.
رستمی گفت: اینکه آمریکا علاوه بر نیروهایش تمام کسانی را که با آمریکا در ارتباط بودند و همکاری کردند هم از این کشور خارج می کند به این معنی است که آنها چیزهایی در آینده در نظر دارند که به تدریج خود را نشان خواهد داد.
وی با اشاره به انتشار تصاویری از مهاجران افغان که به سمت مرزهای ایران حرکت کردند، گفت: بله این تصاویر را دیدیم. البته روز جمعه مرز نزدیک هرات بسته شد. اما وقتی ایران سیاستی را اعلام می کند، اگر طالبان سر کار بیاید و شرایط طور دیگری شود، دیگر راه برگشتی نیست. بهترین شرایط این است که دولت ایران از دولت فعلی افغانستان حمایت کند و از آنها امتیاز بگیرد یا موقعیت های خودش را در سیاست های منطقه ای و خارجی مسجل کند.
انتهای پیام