چالش‌های فقهی، پزشکی و اخلاقی غربالگری جنین با حضور اساتید حوزوی، دانشگاهی و پزشکان متخصص غربالگری جنین در نشست مجازی عصر امروز (پنجشنبه_۱۶ اردیبهشت) به همت بسیج دانشجویی استان اصفهان بررسی شد.
به جای حذف معلولین، مشکلات معلولین را حذف کنید
علی همت محمودنژاد، مدیرعامل انجمن دفاع از حقوق معلولین ایران، در ابتدای این نشست اظها کرد: در طول تاریخ بشریت معلولین دستخوش تحولات زیادی شده اند، آن هم به خاطر تصمیماتی که افراد غیرمعلول برای آنها گرفته اند. در قرون وسطی فرد معلول را در آتش می انداختند، هیتلر برای پاکسازی نژاد انسان ها معلولان را در کوره های آتش سوزی سوزاند، اما در اسلام رویه فرق کرد، به طوری که پیامبر(ص) چندین بار افراد معلول و نابینا را به عنوان حاکم منصوب کرد.
وی با اشاره به اینکه افرادی که طرفدار سقط جنین معلول هستند به رویه پیامبر اسلام (ص) در احترام به معلولان توجهی ندارند، گفت: معلولان در دنیا همیشه درخشیده اند. پیشنهاد می کنم کتاب مشاهیر معلولین را بخوانید، به عنوان نمونه استیون هاوکینگ بیماری ژنتیکی دارد، ولی بزرگترین تئوریسین کیهانی جهانی است و نظریه هایی دارد که در مخیله یک پزشک نمی گنجد.
مدیرعامل انجمن دفاع از حقوق معلولین ایران با بیان اینکه جنین هیچ اختیاری از خود ندارد و نمی تواند در مقابل تصمیمی که ما می گیریم مقاومت کند، تاکید کرد: کشتن جنین جنایت است، حتی اگر با تصمیم مادر باشد. مگر اینکه جان مادر در خطر باشد که در این صورت حق دارد جان خودش را نجات دهد.
وی خاطرنشان کرد: اگر فرد معلولی اظهار می کند کاش به دنیا نیامده بودم به خاطر شرایط اجتماعی، مشکلات، افکار و نظرات کسانی است که برای معلولین تصمیم می گیرند، پس به جای حذف معلولین، شرایط سخت و مشکلات معلولین را حذف کنید.
محمودنژاد با اشاره به اینکه در اروپا سقط جنین را جنایت می دانند، ولی در کشور ما قرار است این موضوع قانونی شود، گفت: کدام انسان در طول تاریخ خود را توانسته جای فرد معلولی بگذارد که بداند در چنین شرایطی از لذت بیشتری نسبت به من از حیات برخوردار نیست؟!
غربالگری راه های دیگری هم دارد
وی اضافه کرد: به جای از بین بردن جنین، می توان بر عوامل موثر در ایجاد معلولیت تمرکز کرد، مثل ازدواج های فامیلی و افراد پر ریسکی که قبلا فرزند معلول به دنیا آورده اند و عواملی مثل ساختمان ها، خودروها و جاده های غیراستاندارد و ... ، بنابراین موافق غربالگری هستم، ولی موافق کشتن جنین نیستم، چون غربالگری راه های دیگری هم دارد و باید قبل از بارداری و تشکیل جنین انجام شود.
مدیرعامل انجمن دفاع از حقوق معلولین ایران یادآور شد: یک کودک ناشنوا و کم شنوا که الان در اندیکاسیون سقط جنین قرار دارد با مداخله به هنگام آسیب کمتری می بیند و با کاشت حلزون می تواند به جامعه برگردد.
می توان معلولیت را کم کرد، ولی نه الزاما با سقط جنین
وی با تاکید براینکه می توان معلولیت را کم کرد، ولی نه الزاما با سقط جنین، تصریح کرد: سقط جنین یک راه برای کم کردن معلولیت است که آن هم مخالف شرع، اخلاق و ذات بشری است.
محمودنژاد با بیان اینکه معلولان چیز زیادی از جامعه نمی خواهند، گفت: معلولان فقط انتظار تکریم و احترام دارند. یک معلول مثل من می تواند از هستی لذت ببرد و اگر کسی بخواهد یک نفر مثل من را در تمام دوران بشری با سقط جنین حذف کند، قطعا جنایت است.
مقیمی مادر یک کودک معلول مبتلا به سندروم دان نیز در این نشست مجازی گفت: ما غربالگری جنین را انجام دادیم، ولی سندروم دان تشخیص داده نشد و فرزندم با این ویژگی به دنیا آمد.
وی با بیان اینکه معلولان مبتلا به سندروم دان، مظلوم ترین معلول بین تمام معلولین هستند، گفت: من چهار سال است مادر یک فرزند مبتلا به سندروم دان هستم و با خانواده های بسیاری در شرایط مشابه خودم در ارتباطم، ولی به لطف خدا هیچ وقت احساس نارضایتی نکرده ام و به فرزندم افتخار می کنم.
این مادر با اشاره به اینکه با کمک توانبخشی درحال حاضر فرزندم می تواند راه برود، صحبت کند و پیشرفت او را می بینم، افزود: مخالف غربالگری نیستم و اگر به خوبی انجام شود می تواند به مداخلات پزشکی خوب و به هنگام منجر شود، ولی سقط کردن این فرزندان، خیانت در حق خودمان و آنهاست.
او با طرح این سوال که اگر برای یک فرزند سالم مشکلی پیش بیاید او را هم می کشیم؟ گفت: ما در این چند سال معلولیت های زیادی در اثر اتفاقاتی مثل تصادف، سقوط از بلندی و بیماری های مختلف دیده ایم، ولی خانواده های معلولان با همه سختی ها حاضر نیستند آنها را رها کنند.
وی با بیان اینکه سندروم دان یک بیماری نیست، یک ویژگی است، تصریح کرد: احتمال سندروم دان در کشور ما یک در ۶۰۰ است، اما آیا می توانیم جان ۵۹۹ نفر را برای احتمال ابتلای یک نفر به سندروم دان به خطر بیندازیم؟ و آیا همه آن ۵۹۹ نفر در آینده سالم بزرگ می شوند و زندگی می کنند؟
در آموزه های اسلام اصل بر احتیاط است
محسن رضایی آدریانی، متخصص اخلاق پزشکی، یکی از تعاریف اخلاق را بایدها و نبایدها دانست و گفت: این باید و نبایدها در هر کشوری باید براساس فرهنگ و ارزش های آنها تعریف شود. ادیان الهی معتقدند اصالت با جان و روح است و از زمانی که جنین دارای شأن اخلاقی می شود مثل بقیه انسان ها است، منتها بر سر زمان آن اختلاف است و هر کدام به دلایلی نقض می شود، به همین دلیل نگاه فلسفی مطرح می شود.
وی با بیان اینکه در نگاه فلسفه دینی، روح و جان مطرح است، افزود: آنچه از آموزه های دینی می دانیم از زمانی که جنین در مرحله نطفه است حرمت دارد و هر تعدی به جنین معصیت است.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی قم با بیان اینکه در این زمینه چهار سناریو مطرح است، توضیح داد: در سناریوی اول جنین و مادر سالم است، ولی جنین را نمی خواهد که براساس شواهد درصد بسیار اندکی از این جنین ها نامشروع اند. در این شرایط وقتی جنین لانه گزینی کرده و آزمایش خونی مادر مثبت می شود دیگر نمی تواند جنین را سقط کند و گناه کبیره است.
وی ادامه داد: سناریو دوم وقتی است که جان مادر به خطر است، ولی احتمالا جنین سالم است، در این شرایط تا زمانی که جنین روح کامل ندارد اولویت با جان مادر است، اما بعد از چهار ماه ارزش جان هر دو یکی است و باید تلاش کنیم هر دو را نجات دهیم. در سناریو سوم مادر سالم ولی جنین ناسالم است، درحالی که تعداد بیماری های ژنتیکی زیاد است و غربالگری ها فعلا فقط برای موارد محدودی انجام می شود. در این شرایط بسیاری از مراجع تقلید گفته اند بعد از تشکیل نطفه و لانه گزینی، حق سقط جنین ندارید حتی اگر جنین ناهنجار باشد و چند مرجع تقلید گفته اند اگر ناهنجاری قطعی باشد تنها قبل از ولوج روح امکان سقط جنین وجود دارد.
این متخصص اخلاق پزشکی با بیان اینکه معتقدم جنین بعد از دو ماهگی می تواند روح داشته باشد، تصریح کرد: در آموزه های اسلام اصل بر احتیاط است و وقتی حق سقط جنین را داریم که مطمئن باشیم جنین ناهنجاری دارد و باعث حرج مادر است، که حرج یعنی سختی که غیرقابل تحمل باشد.
وی در خصوص فرایند تشخیص سقط جنین در کشور، گفت: با تشخیص سه پزشک متخصص و با تایید پزشک قانونی به شرط حرج، قبل از ولوج امکان سقط جنین وجود دارد، درحالی که باید جلسه گذاشته شود و با همدیگر صحبت کنند، چون باید مطمئن باشیم روح دمیده نشده و به این راحتی نمی توان تصمیم گرفت.
قانون اجبار غربالگری را برداشته است
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی قم با تاکید براینکه قانون مجلس غربالگری را حذف نکرده، بلکه اجبار آن را برداشته است، البته باید در سامانه ای که ماده ۵۴ گفته می شود ثبت شود، گفت: برخی موارد که اجازه سقط جنین داده شده راهکار درمانی دارد. در حال حاضر غربالگری اجباری است و پزشک و آزمایشگاه به خاطر اینکه خودش دچار مشکل نشود، جانب احتیاط را می گیرد و به همین خاطر جنین های سالم بسیاری از دست می روند.
رضایی آدریانی به جریان سازی رسانه ای که علیه طرح مجلس به راه افتاده اشاره و اظهار کرد: در برخی کشورهای اروپایی سقط جنین را کامل حذف کرده اند، ولی قانونگذار در کشور ما غربالگری را حذف نکرده، اما گفته مواردی که به عنوان حرج مطرح بوده نیاز به کارشناسی دقیق دارد و باید ثابت شود.
وی با تاکید براینکه هر کسی به هر اندازه ای در سقط جنین نقشی دارد در گناه دنیا و آخرت آن شریک است، خاطرنشان کرد: در قانون گفته شده کسانی که به صورت سازماندهی شده اقدام به سقط جنین می کنند مرتکب جنایت شده و باید با آنها برخورد شود، درحالی که غربالگری باید به مواردی که ضرورت دارد و شرعی و علمی است محدود شود.
انتهای پیام