سید ضیاءالدین طباطبایی
-
/دروازه تاریخ/
تحمیل فراقانونی کردن سلطنت در قانون اساسی
اصلاحاتی که محمدرضا شاه پهلوی برای اعمال آنها در قانون اساسی مشروطه دنبال میکرد، بالاخره در دومین ماه از اولین فصل سال ۱۳۳۶ به این قانون دیکته شد. مهمترین تغییر اعمال شده در قانون اساسی مشروطه به این شرح بود «فرامین و احکام برای اجرای قوانین از حقوق پادشاه است، بدون این‌که هرگز اجرای آن قوانین را تعویق یا توقیف نماید. در قوانین راجع به امور مالیه مملکت که از مختصات مجلس شورای ملی است، چنانچه اعلیحضرت پادشاه تجدیدنظر لازم بدانند برای رسیدگی مجدد به مجلس شورای ملی ارجاع می‌نمایند.»
-
/دروازه تاریخ/
فرجام اعتصاب کارگران «جهان» در ۵۳ سال قبل
در میانه سال‌های تبعید رهبر نهضت اسلامی ایران به نجف اشرف، یک واقعه خونین کارگری در سکوت مطلق خبری اتفاق افتاد. کارگران جهان چیت کرج که برای اولین بار در اعتراض به ساعات طولانی کار و دستمزد پایین در سال ۱۳۴۵ اعتصاب کرده بودند و حرف‌شان به جایی نرسیده بود، برای بار دوم در سال ۱۳۵۰ اعتصاب کردند و اعتصاب‌شان این بار به اعتراض خیابانی تبدیل شد و افسران و سربازان ژانداری کرج نیز سه روز قبل از روز جهانی کارگر در پاسخ، آنان را در منطقه کاروان سنگی وردآورد کرج به رگبار بستند.
-
توپ‌باران حرم رضوی در نهمین روز نوروز ۱۲۹۱
واگذاری امتیاز تاسیس ژاندارمری خزانه کل کشور به انگلیسی‌ها و انتصاب مورگان شوستر آمریکایی به عنوان رییس‌کل خزانه‌داری ایران موجب خشم مقامات روسیه تزاری و اولتیماتوم ۴۸ ساعته به دربار احمد شاه قاجار شد، اما دربار و دیوان قاجار اهمیتی به اولتیماتوم ندادند و روس‌ها برای گرفتن زهرچشم حرم رضوی را توپ‌باران و خسارات جانی و مالی بسیاری بر مردم مشهد تحمیل کردند.
-
/دروازه تاریخ/
علت قطع رابطه ایران و آمریکا چیست؟
۱۲۴ سال قبل امیرکبیر برای متوازن کردن نفوذ قدرت روسیه و انگلیس در ایران اولین قرارداد را با آمریکایی‌ها بست. اما عمر او و صدارتش آنقدرها نبود که این قرارداد نتیجه دهد با این حال چندی نگذشت که آمریکا هر دو کشور انگلیس و روسیه را در ایران به کنار زد و یگانه قدرت خارجی پرنفوذ در ایران شد .
-
ارتش و خزانه ایران چگونه از چنگ انگلیس درآمد؟
در حالی که وثوق‌الدوله، نصرت‌الدوله و صارم‌الدوله، دست‌نشاندگان امپراتوری بریتانیا در دربار و دولت وقت احمد شاه قاجار با تشویق و همراهی تنگاتنگ سفیر انگلیس و وزیرمختار وقت این کشور در ایران، سه ماه وقت گذاشتند و به صورت پنهانی در ییلاق پس‌قلعه تهران توطئه‌ای را به اسم قرارداد ۱۹۱۹ به ایران تحمیل کردند اما نطق‌های افشاگرانه آیت‌الله سید حسن مدرس حمایت مردم از او در کنار مخالفت‌های بین‌المللی با قرارداد اجازه نداد ارتش و خزانه ایران برای همیشه تحت سلطه انگلستان درآید.
-
مُفتِش‌هایی که راپورت کارمند می‌دادند
پهلویِ پدر برای تسلط بر عملکرد کارمندان و کارکنان وزارتخانه‌ها، دستگاه‌ها و سازمان‌های اجرایی، شبکه‌ای از مفتشین دولتی را راه انداخت تا راپورت عملکرد کارمندان را به مقامات مافوق بدهند، پرس‌وجوهای مخفیانه از مخالفان و منتقدان را انجام دهند و در صورت نیاز ماموران مخصوص شاه را برای رسیدگی به مسائل دستگاه‌های اجرایی اعزام کنند.
-
فرجام تاریکخانه «بیداری»
چراغِ لژ فرانسوی «بیداری» به فاصله دو ماه از مرگ مظفرالدین شاه در زمستان ۱۲۸۵ و در اوائل سلطنت محمدعلی شاه با عضوگیری از دربار و چهره‌های سرشناس فرهنگی، سیاسی، نظامی و اقتصادی روشن شد، اما در پی کودتای سوم اسفند سید ضیاءالدین طباطبایی و رضا خان میرپنج در سال ۱۲۹۹ به تدریج رو به خاموشی گذاشت و در سال ۱۳۰۲ به کلی از فروغ افتاد.