بررسی یک پیشنهاد و پاسخ به چند پرسش

چرا روز پس از «شب چله» را تعطیل نکنیم؟

یک مردم‌شناس و پژوهشگر میراث ناملموس با توضیح درباره تحولات آیین یلدا در گذر زمان و نام درست بلندترین شب سال، به واکاوی پیشنهاد تعطیلی روز پس از شب یلدا (شب چله) پرداخت و گفت: در طول سال به دلایل مختلفی چون برودت هوا، آلودگی هوا و صرفه‌جویی در انرژی با تعطیلی‌های مختلف مواجهیم، چه اشکال دارد که در این مورد به بهانه بها دادن به یک آیین کهن که مظهر خانواده و شادی است، روز پس از آن را تعطیل کنیم؟‌

۳۰ آذر ۰۳ - ۱۴:۵۲

«یلدا» اشتباه است؟

«یلدا» یا «چله» واژه‌هایی که ریشه در فرهنگ ایرانی دارد و در طول تاریخ با اسطوره‌ها و باورهای کهن گره خورده است؛ اما آیا استفاده از هر دو عنوان برای بلندترین شب سال درست است؟

۲۹ آذر ۰۳ - ۰۸:۲۶

آنچه دربارۀ «مهرگان» نمی‌دانیم

این جشن ایرانی منسوخ شده است؟

مسئول پرونده جهانی «مهرگان» درباره جشن باستانی «مهرگان»، زمان دقیق برگزاری آن، دلایل کمرنگ و یا به نوعی متوقف شدن برگزاری این جشن در ایران، خرده‌آیین‌ها و سفره این جشن توضیح داد.

۲۵ آذر ۰۳ - ۰۸:۰۱

ریشه پخت آش در ایران و آش معروف گیلانی‌ها

مسئول پژوهش و کمیته ثبت میراث ناملموس استان گیلان با بررسی قدمت تاریخی فرهنگ آش در ایران، مهارت سنتی پخت آش اَباتَری (آش کهنه‌سال _ تازه‌سال) را به عنوان میراث‌ ناملموس این استان معرفی کرد.

۲۲ آذر ۰۳ - ۱۲:۳۶

پرونده‌ای برای «ته‌چین»

مدیر مطالعات و ثبت میراث ملی و جهانی استان سمنان «ته‌چین شهمیرزادی» را که شب یلدا نیز طبخ می‌شود، معرفی کرد و گفت: مهارت پخت این غذا در نوبت ثبت ملی قرار دارد.

۸ آذر ۰۳ - ۱۰:۲۷

ماجرای بخت‌گشایی دختران در چهارشنبه سوری!

عضو هیات علمی پژوهشکده زبان‌شناسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ضمن تشریح خاستگاه مراسم چهارشنبه سوری به برخی باورهای شکل‌گرفته پیرامون این جشن اشاره کرد.

۲۲ اسفند ۰۲ - ۱۱:۲۶

پلویی که با شیر پخته می‌شود

«سوتدی پلو» که یکی از عناصر ناملموس اردبیل است، یک پلو سنتی و محبوب است که در روزهای چهارشنبه‌سوری و عید و یا به عنوان غذای نذری با ماهی دودی پخته می‌شود و برای طبخ آن به‌جای آب از شیر استفاده می‌شود.

۲۶ بهمن ۰۲ - ۱۰:۰۵

ثبت ملی یک شیرین‌کننده ارگانیک

«چیکو»، یکی از فرآورده‌های لبنی ایل سنگسرِ استان سمنان است که به عنوان یک شیرین‌کننده طبیعی با چای یا دیگر نوشیدنی‌های گرم میل می‌شود. مهارت تهیه این محصول که نسل به نسل در این ایل تهیه می‌شده، قرار است در فهرست میراث ناملموس کشور ثبت شود.  

۱۹ بهمن ۰۲ - ۱۰:۳۲

دو بازی برای نوروز

«کِلاو رِوان» و «کِرّان» دو بازی محلی است که ایلامی‌ها در دامان طبیعت و گروهی بازی می‌کنند و نشان از چالاکی و زیرکی بازیکنان دارد و به عنوان میراث ناملموس این استان ثبت شده‌اند.

۱۲ بهمن ۰۲ - ۱۰:۲۰

از نگاه رمانتیک تا تقابل با «جشن سده»

«جشن سده» آذرماه ۱۴۰۲ در فهرست میراث ناملموس یونسکو ثبت جهانی شد؛ اتفاقی که سبب شد نام این جشن دوباره بر سر زبان‌ها بیفتد، اما در حدود یک ماه پس از این ثبت جهانی شاهد استقبال‌ از جشن‌های غیرایرانی همچون «هالووین و کریسمس» بودیم. در این شرایط این پرسش مطرح می‌شود که اساسا مناسبت‌های ملی ایران همچون این جشن تا چه اندازه در میان عامه مردم شناخته شده است؟

۱۰ بهمن ۰۲ - ۱۴:۴۶

سوءبرداشت‌هایی که از جشن «سده» شده است

مسئول تدوین و تهیه پرونده جهانی جشن سده در سالروز برگزاری این آیین جهانی، آن را تفسیر کرد و درباره تهدیدها، سوءبرداشت‌ها و اقداماتی که باید برای پاسدارای آن انجام شود، سخن گفت.

۱۰ بهمن ۰۲ - ۰۰:۴۹

«جشن سده» در خراسان شمالی چگونه برپا می‌شود؟

مردم خراسان شمالی در فاصله ۵٠ روز مانده به عید نوروز، در مراسمی به نام «علوسرسره» آتش به پا می‌کنند و در کنار یکدیگر این روز را جشن می‌گیرند؛ مراسمی که به عنوان «جشن سده» شناخته می‌شود.

۹ بهمن ۰۲ - ۱۲:۰۰

شیرینی‌ای که معنای زندگی می‌دهد

«بِژی بِرساق» نام یکی از شیرینی‌های محلی ایلام است، که معنای زندگی و حیات می‌دهد و معمولا در بیشتر خانه‌ها چه شهری و چه روستایی در مناسبت‌های مختلف پخته می‌شود.

۲۸ دی ۰۲ - ۱۳:۲۸

اُملت اردبیلی که ثبت ملی شد

«چیغیرتما» یکی از غذاهای سنتی اردبیل و شبیه به املت است، که به جز گوجه و تخم‌مرغ، مرغ هم یکی از مواد اولیه آن به شمار می‌آید. مهارت پخت این خوراک اکنون در فهرست میراث ناملموس کشور ثبت شده است.

۲۱ دی ۰۲ - ۱۱:۴۲

۲ غذای مازندرانی که جزو میراث ناملموس ایران هستند!

«کَیی پِلا» و «لاکسو» نام دو مورد از غذاهای پرطرفدار مازندرانی است که بسیار مقوی و پرخاصیت بوده و مهارت پخت آن‌ها در فهرست آثار ناملموس کشور به ثبت رسیده است.

۱۵ دی ۰۲ - ۱۷:۰۰

یک «عروسک مقدس» در نوبت ثبت

«عروسک جانمازی» یکی از عروسک‌های بومی و دست‌ساز استان سمنان است که با قدمتی در حدود ۱۵۰ سال، در سجاده و جانماز مادربزرگ‌ها جا داشته است، اما این روزها به فراموشی سپرده شده و برای حفظ و احیاء آن قرار است در فهرست میراث ناملموس کشور ثبت شود.

۱۱ دی ۰۲ - ۱۴:۴۳

سنت گیلانی‌ها در کشت برنج

سنت آب‌ سوارگیری (سنت مِراب‌گیری) یکی از آداب کهن گیلانی‌ها در کشاورزی است که در جریان آن، آب میان زمین‌های کشاورزی تقسیم می‌شود و هنگام خشکسالی، کمبود آب مدیریت می‌شود.

۱۰ دی ۰۲ - ۱۲:۲۵

«یلدا» یا «چله»؟

رئیس پژوهشکده مردم‌شناسی با توضیح درباره دو واژه «یلدا» و «چله»، ناگفته‌هایی را از این آیین مطرح کرد.

۳۰ آذر ۰۲ - ۱۲:۵۵

لباس‌هایی که ثبت ملی شده‌اند

«مِکنِه»، «کژین شوی»، «قردار شِوال» و «سرگیرا»، از جمله لباس‌های سنتی زنان عشایر سنگسر در استان سمنان هستند، که با وجود اینکه امروزه کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما برای حفظ و احیا در فهرست ملی میراث ناملموس ایران ثبت شده‌اند.

۲۲ آذر ۰۲ - ۱۰:۵۷

«جشن سده» چگونه جهانی ‌شد؟

مسئول تدوین و تهیه پرونده جهانی «جشن سده» درباره روند تهیه این پرونده، گستره جغرافیایی آن و این‌که چرا فقط کشور تاجیکستان در پرونده آن مشارکت داشته است، توضیحاتی داد.

۱۷ آذر ۰۲ - ۰۱:۰۳

یک شیرینی سخت برای شب چله

«حلوا کنجد» یکی از شیرینی‌های شهرستان جاجرم در خراسان شمالی است که از گذشته تا امروز برای «شب یلدا / چله» آماده می‌شد و تدوین پرونده مهارت و شیوه تهیه آن برای ثبت در فهرست میراث ناملموس نیز در دست اقدام است.

۱۶ آذر ۰۲ - ۰۰:۴۸

به مناسبت سالگرد ثبت جهانی «نوروز» در یونسکو

باورهای اشتباه درباره «هفت‌سین»، «چهارشنبه‌سوری» و «سیزده به‌در»

مدیر اجرایی پرونده جهانی نوروز در یونسکو به مناسبت سالگرد ثبت جهانی این آیین باستانی به نام ایران و ۱۱ کشور دیگر، مروری داشت بر گستره جغرافیایی نوروز، و درباره تعبیرها و باورهای اشتباه و رایجِ مربوط به سفره «هفت‌سین»، «چهارشنبه‌سوری» و «سیزده به‌در» توضیحاتی داد.

۱۰ آذر ۰۲ - ۰۰:۰۸