یک استاد تمام دانشگاه و فوق تخصص بیماری‌ های روماتولوژی اظهار کرد: روماتیسم جزو مهمترین و پیچیده‌ترین مقوله‏‏‌های طب است که بیشترین ابهام در مورد علت‌ ‎‎ شناسی آن وجود دارد به طوری که به علت مولتی فاکتوریال بودن آن در بسیاری از موارد با توجیهات ریاضی و منطقی ظاهراً قابل توجیه نیست  .

دکتر «محمد باقر اولیاء» در گفت‌ وگو با خبرنگار ایسنا- منطقه یزد، در اين باره افزود: هر چند درد مفاصل و ستون فقرات برجسته‌ترین علایم روماتیسم هستند لیکن هر شکایتی در بدن می‌تواند بالقوه علامتی از روماتیسم باشد.

به گفته وي، ویژگی دردهای روماتیسمی که آن را از سایر دردها متمایز می‌کند شروع از سن زیر 40 تا 50 سال، تشدید علایم با استراحت بیشتر و خستگی و خشکی صبحگاهی است .

اين فوق تخصص بیماری ‎‎ های روماتولوژی با اشاره به شیوع بیشتر بیماری ‎‎ های روماتولوژی در بین زنان، اظهار کرد:  روماتیسم یک التهاب کنترل نشده‌ای است که بالقوه می‌تواند به هر قسمتی از بدن از جمله مفاصل، کلیه‌ها، چشم، ریه یا مغز، آسیب پایدار بزند .

وي در ادامه از دلايل احتمالي شيوع بيشتر اين بيماري در زنان به وجود هورمون ‎‎ زنانه استروژن در آنها اشاره کرد و خاطرنشان كرد: سطح بسیار پایین هورمون‌های آندروژنیک (که تا حدی اثرات ضد روماتیسمی دارد) در زنان نیز موثر بنظر می‌آید .

وی ادامه داد: از طرفي ظرافت بیشتری که در ساختارخلقت زنان وجود دارد، احتمال آسیب ‎   بیشتر ارگان‌های داخلی بدن را در خانم‌ها افزایش می‌دهد .

وی با اشاره به این که برای بیماری روماتیسم مثل بیماری ‎ های عفونی واگیردار ویروسی و میکروبی، انتقال «فرد به فرد» مطرح نیست، افزود: بیماری‏‏های روماتیسمی عموماً زمینه‌های ژنتیکی دارند که با تحریک عوامل محیطی و استرس بروز می‌کنند .

این فوق تخصص روماتیسم اظهار کرد: خیلی از مواقع به دنبال تغیرات هورمونی خاصی که به دنبال شرایطی همچون حاملگی رخ می ‎ دهد، ممکن است کاهش یا افزایش روماتیسم را داشته باشیم.

وی متذکر شد: البته بعد از خاتمه حاملگی به ویژه در زمان شیردهی با توجه به ترشح هورمون پرولاکتین، امکان بروز این بیماری‌ها افزایش می ‎‎ یابد لذا اکثر دردهایی مفصلی و کمر یا لگن که در دوران پس از زایمان ایجاد می ‎‎ شود نیازمند مشاوره با یک پزشک متخصص روماتولوژی است .

وی عنوان کرد: بیماری ‎‎ های روماتیسمی عموماً دارای زمینه ژنتیکی هستند اما معمولاً در کنار این بستر ژنتیکی، باید عوامل دیگری هم (استرس ‎‎ های شدید) حضور یابد تا بیماری روماتیسمی بروز یابد .

وی در همین خصوص افزود: نکته مهم تشابه «روماتیسم» و «عفونت» است که متاسفانه عدم تسلط کادر درمانی به مفهوم روماتیسم یا وابستگی افراطی پزشکان به آزمایش و تصویربرداری منجر به مصرف روز افزون غیرمنطقی آنتی‌بیوتیک‌های گران با توجیه «مقاومت میکروبی» به آنتی‌بیوتیک‌های قدیم در کشور شده است که متاسفانه در بسیاری از نقاط کشور، مراکز دانشگاهی نیز از این قاعده مستثنی نیستند .

دکتر اولیاء‌ عفونت را از یکی ازعوامل بروز روماتیسم ذکر کرد و گفت: مجاری ادراری، تنفسی، سینوس ‎‎ ها و حتی پوست می ‎‎ تواند بستر مناسبی برای ایجاد التهاب وعفونت ‎‎ های ثانویه باشد اما زمینه اصلی این گونه عفونت ‎‎ ها برای بسیاری از پزشکان قابل شناسایی نیستند لذا در این قبیل موارد تنها عفونت ‎‎ های ظاهری شخص به صورت مکرر درمان می ‎‎ شود و به همین دلیل بعضی از بیماران، بدلیل پاسخ نسبی یا ظاهری به آنتی ‎‎ بیوتیک، عمری را با مصرف آنتی ‎‎ بیوتیک ‎‎ های مختلف سپری می ‎‎ کنند بی آن که متوجه ابتلا به التهاب زمینه‌ای یا بیماری روماتیسم به عنوان عامل زمینه‌ای باشند .

وی با اشاره به تاثیر تغذیه و شرایط محیطی در بروز روماتیسم، افزود: بسیاری از بیماران به ویژه افراد بالای 40 یا  45 سال تشدید مشکلات روماتیسمی در ارتباط با  مصرف مواد غذایی خاص تجربه کرده‌اند. عموما این غذاها در فرهنگ سنتی ما در گروه غذاهای با طبع «سرد» طبقه بندی می‌شوند.

وی در این مورد تصریح کرد: مصرف افراطی یک سری میوه ‎‎ ها زمینه را برای تشدید دردهای روماتیسمی فراهم می ‎‎ کند.

این فوق تخصص روماتولوژی اضافه کرد: گاهی با تعدیل برنامه تغذیه‌ای غیرمناسب برای یک بیمار، وضعیت بهتری را در بیماران  مشاهده می ‎‎ کنیم، هر چند غذا صرفاً نمی‏تواند به عنوان یک علت برای بیماری‌‌های روماتیسمی کلاسیک مطرح باشد .

وی روماتیسم‎‎ های مفصلی (لوپوس و آرتریت روماتوئید)، ستون فقرات(اسپوندیلیت)، پوستی (اسکلرودرمی)، عضلانی(پولی میوزیت)، عروقی (واسکولیت)، غدد بزاقی و اشکی (بیماری شوگرن) و قلبی را از اشکال اصلی روماتیسم ‎‎ های کلاسیک برشمرد و در این مورد گفت: روماتیسم انواع مختلفی و گسترده ای دارد که موارد فوق، تنها شناخته‏شده ‎‎ ترین آنها هستند .

اولیاء در پایان تاکید کرد: هر کجای بدن که التهابی مزمن، مقاوم به درمان یا تکرارشونده با یا بدون عامل مشخص بیرونی (مثل عفونت)  مشاهده شود، (مثلا کولیت، پروستاتییت، سینوزیت، اوتیت یا التهاب چشم) باید به وجود التهاب روماتیسمی زمینه‌ای مشکوک شد و در این رابطه به «متخصص مجتهد» این رشته مراجعه کرد.