صفحات درخشان قم مملو از نام عالمان و محدثان، فقها و مفسرانی است که سرآمد روزگار بودند و تقوا و پاکی‎شان به همراه خدمات عظیم علمی و تلاش پیرامون حفظ و نشر علوم اهل بیت (ع) آن بزرگان هنوز هم در آسمان علم و تمدن و فرهنگ می‎درخشند و یاد و آثار آنان هدایت‎گر انسان‎ها و اندیشه و تفکرشان می‎باشد.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)منطقه قم، قبرستان شيخان قم از قبرستان هاي مشهور و تاريخي ايران به حساب مي آيد؛ شيخان در کنار حرم حضرت معصومه در شهر قم واقع شده است؛ اين قبرستان را باقيمانده قبرستان تاريخي بابلان مي دانند که در مجاورت ميدان آستانه قرار گرفته است و قدمت شيخان را به بيش از هزار سال پيش نسبت مي دهند که شیخان کبیر یا گلزار شیخان نام خود را مديون دفن دو تن از بزرگترين محدثان شيعي است؛ زکريا بن ادريس و زکريا بن آدم از اصحاب، شاگردان و راویان امام صادق تا امام جواد (ع)است.

تعدادى از بزرگان دینى نیز چون  ملا محمدطاهر قمى، میرزا جواد آقا ملکی تبریزی و میرزاى قمى مدفونند که بر اثر گذشت زمان و پدیده فرسایش، سنگ هاى بسیارى از قبور این قبرستان از بین رفته است.

در این قبرستان كه قدمتی بیش از هزار سال دارد، مقبره ديگر علما مانند آيت الله کبير در کنار مقبره زکريا بن آدم قرار گرفته است. مقبره ميرزاي قمي نيز تقريباً در وسط قبرستان قرار گرفته و داراي گنبد است؛ مقبره بازديد کننده زيادي دارد و در اين مقبره علاوه بر ميرزاي قمي، نواده اش آيت الله نجم الدين شيخ ميرزا ابوالقاسم نراقي فرزند ملامحمد نراقي نيز مدفون است.

جالب است بدانید مزار دکتر محمد قريب پدر طب اطفال در ايران و پدر وی علی اصغر قریب گرکانی در قبرستان شيخان قم قرار دارد.

در این قبرستان در حال حاضر شش مقبره وجود دارد که ظاهرا قدیمی ترین مقبره ها از آن زکریا بن آدم اشعری و میرزای قمی است، اما در اینکه کدامیک از این دو مقبره قدمت بیشتری دارد، اطلاعی به دست نیامده. بر اساس گزارش میرزا عباس فیض، نخستین بار فتحعلی شاه قاجار بر مزار میرزای قمی بقعه و گنبدی با کاشیکاری بنا نمود که بعدها مرمت گردید.

 در مقبره زکریا بن آدم، علمایی چون: ملا محمد طاهر قمی، از علما و متکلمین بزرگ در عصر شاه سلیمان صفوی و آیت الله میرزا ابوطالب حسینی قمی، داماد میرزای قمی، آیت الله سید محمد تقی جواد قمی، قاضی القضات میر سید محمد فاطمی قمی و آیت الله حاج سید مرتضی علوی فریدونی، مدرس حوزه علمیه و داماد آیت الله گلپایگانی، حاج سید جواد حسینی طاهری و آیت الله حاج سید حسن سیدی مدفون می‌باشند.

مقبره آیت الله کبیر در کنار مقبره زکریا بن آدم قرار دارد. در این مقبره آیت الله العظمی میرزا محمد کبیر و دو فرزندش به نامهای حاج حسین کبیر و حاج شیخ احمد کبیر مدفون هستند.

در سمت شمال شرق دو مقبره به صورت دو اتاق در کنار هم قرار دارند که اولی مقبره فاضل تونی است و دومی مقبره حاج شیخ عباسعلی شاهرودی است.

در مقبره فاضل تونی سه تن از علما مدفون هستند؛ آیت الله حاج محمد حسین فاضل تونی و حجت الاسلام شیخ قاسم اسلامی و آیت الله حاج سید محمد کاظم موسوی گلپایگانی.

در مقبره حاج شیخ عباسعلی شاهرودی، خود آیت الله حاج شیخ و فرزندش حجت الاسلام حسینعلی مظفری شاهرودی و آیت الله میرزا محمد مجاهدی تبریزی مدفون هستند.

مقبره سید علی فرش فروش حسینی اردهالی و خاندان که در مقابل مقابر فاضل تونی و حاج شیخ عباسعلی شاهرودی و در نزدیکی مقبره زکریا بن آدم واقع است. در این مقبره علاوه بر حاج سید علی حسینی اردهالی، آیت الله حاج سید محمد علی حایری طبسی نیز سید یحیی برقعی از شعرای عارف مسلک مدفون است.

قبرستان شیخان در حال حاضر در نزدیكی حرم مطهر حضرت معصومه سلام الله علیها قرار دارد و مأمن و جایگاه عارفان و دوستداران اهل بیت علیهم السلام است.

دیگر علما همچون آخوند ملا مهدی نراقی؛ آدم بن اسحاق و آقا میرزا حسن کاشفی در خیابان آیت الله مرعشی نجفی و قطب راوندی در حرم مطهر، آیت الله صدر، آیت الله شیخ عبدالکریم حائری، آیت الله سید محمد تقی خوانساری، آیت الله بروجردی، آیت الله سید احمد خوانساری، آیت الله علامه طباطبایی، آیت الله محمد علی اراکی، آیت الله ربانی املشی، شهید آیت الله مرتضی مطهری و شهید محمد منتظری در مسجد بالاسر حرم مطهر و آیت الله حجت در مدرسه حجتیه و شهید آیت الله مفتح، شهید مهدی عراقی در حرم مطهر حضرت معصومه (س) و شهید آیت الله سعیدی وادی السلام و شهید آیت الله غفاری در قبرستان دارالسلام و ابن بابویه شیخ صدوق در خیابان ارم آرمیده اند.