یك شاعر گفت: تلفیق اندیشه پست مدرن با قالب غزل یك اتفاق پست مدرن است. در واقع اولین شعار پست مدرن محلی شدن است چراكه پست مدرن خواهان بازگشت به فرهنگهای بومی است.
سید مهدی موسوی در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) در خوزستان بیان كرد: ورود جریان پست مدرن در قالبهای مختلف شعری اتفاق میافتد. به عنوان مثال خیلی از شاعران سپیدسرا شعر پست مدرن گفتند و به علل مختلفی كه ویژگیهای قالبهای كلاسیك است سعی كردند تا جریانها و سبكهایی كه در شعر سپید اتفاق میافتاد را در قالبهای كلاسیك پیاده كنند.
وی افزود: از طرفی قالبهای كلاسیك نیز به نوگرایی گرویدند و با توجه به در جا زدنهای دهه 70 در غزل اتفاقاتی افتاد و نوآوریهایی انجام شد كه بیشتر آن را تحت 2 جریان غزل فرم و غزل پست مدرن میشناسند. در واقع به نظر من اینها تكنیكهای خاص یك جریان خاص نیستند. اگر شعرها را بررسی كنیم، میبینیم كه غزلهایی كه تحت لوای غزل پست مدرن هستند تفاوتهای چشمگیری دارند.
او خاطرنشان كرد: تشابه همه شعرهایی كه زیر یك مجموعه قرار میگیرند این است كه اندیشههای پسامدرن در قالبهای كلاسیك گنجانده میشوند. البته بعضیها معتقدند كه این مساله تضاد دارد و اینكه قالب كلاسیك نمیتواند اندیشه پست مدرن را قبول كند. اما در این زمینه میتوان بحثهای زیادی كرد. امروزه هنرهای تلفیقی هم در ایران و هم در كشورهای جهان مورد استقبال قرار میگیرد. همان گونه كه در موسیقی هم موسیقی تلفیقی را میبینیم و موسیقی روز دنیا با موسیقی محلی تلفیق میشود.
موسوی اظهار داشت: پست مدرن مخالف جهانیسازی و به دنبال بازگشت به فرهنگهای بومی است و در فرهنگ ما نیز قالبهای كلاسیك وجود دارند. پس ما به غزل كه اسطوره شعری ما است برمیگردیم اما نه به آن شكل سنتی بلكه به شكل امروزی. ما با تمام دستآوردهای شعر امروز به غزل برمیگردیم.
این شاعر تأكید كرد: در غزل پست مدرن ما شعر سپیدی داریم كه وزن و قافیه دارد. اما از لحاظ محتوایی و تكنیكی و حتی استقلال و معنای ابیات هیچ شباهتی به غزل سنتی نمیبینیم. تنها شباهتی كه بین غزل سنتی و پست مدرن میبینیم شكل است. یعنی قرار گرفتن در وزن و قافیههایی كه بر حسب قالب (مثنوی، غزل، چهارپاره و...) در جای خود قرار میگیرند وگرنه هنوز تكنیكهایی كه در شعر سپید داریم و در غزل نداشتهایم را در غزل پست مدرن و در انتخاب راوی، شخصیتپردازی، فرم و ترفندهای زبانی میبینیم.
وی، در خصوص مفاهیم غزل پست مدرن، گفت: با توجه به جو مدرنیزاسونی كه در ایران در حال انجام بود و با توجه به این كه روشنفكران از زمان و جامعه خود جلوتر هستند شاعران اواخر دهه 70 و دهه 80 به نوعی اندیشه پسامدن دست پیدا كردند و این را در شعرهای خود رعایت میكردند و به كار میبستند. این شعرها بعدها غزل پست مدرن نامیده شدند. باید بگویم كه اندیشه شاعر پست مدرن بود و وقتی در غزل نمود پیدا كرد غزل پست مدرن نامیده شد.
او یادآور شد؛ ما در شعر سپید پست مدرن، رمان پست مدرن و هم در غزل پست مدرن كارهای نسبتاً موفقی داریم اما در آغاز راه هستیم. از سالهای 69 و 70 كه دكتر براهنی این جریان را وارد ایران كرد اتفاقاتی رخ داد و در دهه 70 تجربههای زیادی شد اما شعر پست مدرن اكنون در حال رسیدن به اعتدال است و كمكم شكل واقعی خود را پیدا میكند. نسلی كه شعر و داستان پست مدرن كار میكند هنوز نسل جوانی است. به غیر از پنج ـشش شاعر قدیمیتر اكثر این شاعران جوان هستند و طول میكشد تا این شاعران به پختگی برسند و آثار شاهكار و موفق خود را خلق كنند.
موسوی بیان كرد: به صورت نسبی میتوان گفت كه شعرهای موفقی در این جریان هستند و استقبال نیز به نسبت زیاد بوده است. به عنوان مثال در فراخوانی كه برای چاپ شعرهای پست مدرن در چند سایت منتشر كردهام بیش از هشت هزار اثر دریافت كردم و جالب این جا است كه این آثار از سراسر كشور و از دورترین نقاط ارسال شدهاند. ممكن است تمام این شعرها خوب نباشند و چاپ نشوند اما اینكه یك جوان این را تجربه میكند اتفاق خوشایندی است.
نظرات