عضو هیئت علمی رشته صنایع دستی دانشگاه هنر اصفهان گفت: ایران، قلب هنر نگارگری و تذهیب جهان و اصفهان، مرکز نبوغ جریان سازی و سبک سازی در این هنر است.

حمزه علی قادری در گفت وگو با خبرنگار سرویس فرهنگ و هنر خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) منطقه اصفهان، اظهار کرد: زادگاه هنر مینیاتور، کشور چین و ژاپن بوده است. همچنین کشور هند در برهه ای از زمان که میزبان هنرمندان نگارگر ایرانی بوده و این هنرمندان، سبک ایرانی-هندی را در نگارگری به وجود آوردند، این هنر در کشور آنها رواج یافت اما در زمان حاضر، هنر نگارگری و تذهیب به جز ایران در تمامی کشورهای جهان، متوقف شده است.

وی با اشاره به اینکه واژه مینیاتور یک کلمه بیگانه است، افزود: با توجه به توقف هنر مینیاتور در سایر نقاط جهان حتی کشورهای پدیدآورنده آن یعنی چین و ژاپن، هنرمندان ایرانی پس فراگرفتن این هنر زیبا و ایجاد اندکی تغییر در آن، اصطلاح هنر مینیاتور را به هنر نقاشی ایرانی یا نگارگری تغییر دادند. اکنون بار عاطفی نگارگری یا نقاشی ایرانی برای ایرانیان، بیشتر است.

این عضو هیئت علمی رشته صنایع دستی دانشگاه هنر با بیان اینکه نگارگری و نقاشی ایرانی با قدمتی چند هزار ساله و گذشتن از بسترهای تاریخی و سیاسی بسیار وسیع، امروز به یک میراث ارزشمند تبدیل شده است، اظهار کرد: نگارگری در دوره‌های مختلف، شرایط متفاوتی را از سر گذرانده است و دوره صفوی نیز به سبب وجود مرکزیت حکومت در اصفهان،یک دوره طولانی را در مکتب خاص نقاشی اصفهان پدید آورده که یکی از افتخارات سیر تاریخی نقاشی ایران است.

عصر صفوی، افتخار سیر تاریخی نقاشی ایرانی

وی ادامه داد: مهمترین سبک سازی یا جریان سازی در هنر مینیاتور در عصو صفوی و در قلب اصفهان پدید می‌آید که این دوران، زمان‌های پر بار نقاشی ایرانی است. البته کشور ایران پیش از عصر صفوی در هنر نگارگری و نقاشی ایرانی در مکتب هرات و تیموری نیز سرامد بوده است که این نبوغ، بعد از آن نیز در دوره زند، افشار و قاجار ادامه می‌یابد.

قادری با اشاره به دوره اعتلای هنر نگارگری و نقاشی ایرانی در دوره قاجار، اضافه کرد: در دوره قاجار علاوه بر مکتب اصفهان عصر صفوی به واسطه مهاجرت‌هایی که هنرمندان نقاش ایرانی به سایر کشورها داشته اند، بزرگانی مانند کمال الملک، هنر استفاده از رنگ و روغن را نیز به نقاشی ایرانی و نگارگری افزودند که نتیجه آن، نقاشی قهوه خانه رنگ و روغن بود.

وی با بیان اینکه در دوره معاصر نیز افرادی مانند میرزا آقا امامی، حسین بهزاد و حاج مصورالملک و دیگران تلاش‌هایی در راستای سبک سازی و جریان سازی در هنر نقاشی ایرانی و نگارگری داشته‌اند، گفت: میرزا آقا امامی، حسین بهزاد و حاج مصورالملک ضمن حفظ سنت‌های نگارگری دوره قاجار و به خصوص مکتب اصفهان در عصر صفویه، نوآوری‌های خاصی را نیز وارد این نوع نقاشی کردند.

این عضو هیئت علمی رشته صنایع دستی دانشگاه هنر درخصوص رتبه بندی هنرمندان استان‌های مختلف‌ کشور در هنر نقاشی ایرانی و نگارگری افزود: چند استان پیشرو در هنر مینیاتور در کشور وجود دارد. برترین این مناطق، استان اصفهان است که غنای کاری هنرمندان این استان از تمامی استان های کشور بیشتر است که وجود مرکزیت حکومت صفویه در این شهر را می توان از دلایل مهم آن دانست.

وی اظهار کرد: به وجود آمدن مکتب هرات در شرق کشور، مکتب صفویه که ابتدا در تبریز بوده و هم چنین کیفیت بالای آثار مینیاتور در مشهد و هم چنین مهاجرت برخی از هنرمندان برجسته به تهران علت اصلی کیفیت بالای آثار تولید شده در این مناطق است.

میرزا آقا امامی، بهزاد و مصورالملک، نخستین نوآوران هنر نگارگری

قادری همچنین به ارایه اطلاعاتی مختصر درخصوص سیر تاریخی نبوغ هنر مینیاتور یا همان نگارگری و نقاشی ایرانی در اصفهان پرداخت و گفت: اگر چه قبل از دوران صفویه نوآوری‌هایی در هنر مینیاتور ایجاد شد اما اوج آن در عصر صفوی با هنرمندانی مانند حسین بهزاد و حاج مصورالملک بود که با به کار بردن عنصر پرسپکتیو در آثار نقاشی ایرانی و نگارگری در این هنر خوش درخشیدند. همین طور قلم گیری‌های خاص از ویژگی‌های نقاشی ایرانی این هنرمندان بوده که ارزش‌های تصویری این هنر را به وضوح تبیین می‌کند.

وی افزود: پس از آن هنر نقاشی ایرانی به استاد فرشچیان می‌رسد. او بیشترین زحمت را در این هنر در اصفهان می‌کشد. او با شناخت امکانات بیشتری مانند رنگ اکرولیک و ابزار سنتی و با بهره‌گیری از آنها توانست با حفظ بسیاری از اصالت‌های نقاشی ایرانی که به نگارگری اضافه کرد و تحت تاثیر نقاشی طبیعت گرای غرب، با مهارت فنی خود، تابلوهایی را خلق کرد که موجب غنای هنر نقاشی ایرانی شد.

این عضو هیئت علمی رشته صنایع دستی دانشگاه هنر ادامه داد: اکنون با وجود استاد مجید صادق زاده و نوآوری او در این هنر با توجه به روحیه کاری و تمرکز فکری او در نگارگری، تکنیک‌های بسیاری را در آثار  خود نشان داد و ضمن نمایش ظرفیت‌ها و ظرافت‌های جدید نگارگری در این راستا در اصفهان مسیری پر انرژی و نو ایجاد کرده است.

وی اضافه کرد: گرایش صادق زاده به حفظ سنت‌های تصویری بسیار زیاد بوده است. او دارای پشتوانه غنی علمی نیز هست که برخی از تکنیک های او از جمله کار رنگی انجام شده با اکرولیک و ابزارهای سنتی، کار رنگی اکرولیک تکنیک خیس در خیس (بوم و قلم موی خیس)، آثار قلم گیری، تذهیب سنتی در کنار خوشنویسی و و نگاهی نو در تذهیب موجب جذب دانشجویان به این رشته دیرین هنری شده است.

قادری با اشاره به اینکه در حال حاضر دانشجویان بسیاری جذب روش‌ها و نوآوری‌های صادق‌زاده شده‌اند، اظهار کرد: نوآوری‌های استاد صادق زاده و تلفیق تکنیک‌های سنتی و مواد و مصالح جدید که گاهی ناشی از نگاهی تازه به چگونگی خلق اثر و استفاده از امکانات است از دلایل اصلی جذب دانشجویان به این هنر بوده است.

وی همچنین خاطرنشان کرد: اکنون کار صادق زاده، معناگرایی تصویر و برداشتی آزادانه از فضاهای سبک بال و رها در اشعار مولانا است و این موضوع نیز از دیگر دلایل جذب دانشجویان دانشگاه هنر به این رشته هنری بوده است.

کدخبرنگار: 13011