محمدحسن یزدانی در گفت‌وگو با ایسنا در تشریح طرح پژوهشی خود با عنوان«تحلیل اثرات فقر قابلیتی بر سلامت روانی در سکونتگاههای غیررسمی اردبیل»، گفت: روند شکلگیری دوگانگی و چندگانگی اقتصادی و فضایی در شهرها و مناطق عموماً به دنبال انقلاب صنعتی در اروپا و سپس شکل¬گیری جریان شبه مدرنیسم در کشورهای حاشیه¬ای شروع و به مرور تثبیت شد.

وی افزود: در ایران نیز از اوایل دهه سوم قرن بیستم این روند شروع شد که نهایتاً پیشی‌گرفتن روند سریع شهرنشینی از الزامات این رشد باعث ایجاد و تجمیع مشکلات متعدد از جمله فقر در شهرهای ایران شد. البته باید گفت که فقر یک موضوع قابلیتی است. قابلیتی دانستن موضوع فقر علاوه بر آن که در رفع فقر از طریق اجرا و پیگیری سیاست‌ها و اقدامات معطوف به رشد قابلیتهای فردی ارزش ابزاری برخوردار است، دارای ارزش ذاتی و نهادی نیز هست.

یزدانی اضافه کرد: ارزش ذاتی از آنرو است که برخورداری از سواد، آموزش، بهداشت، تغذیعه مناسب و سلامتی به خودی خود ارزشمندند و فرد دارای این قابلیتها علاوه بر امکان کسب درآمد میتواند از داشتن سواد نیز لذت ببرد، لذتی که از مطالعه یک کتاب یا یک روزنامه حاصل می شود. همچنین دارای ارزش نهادی است، چراکه افراد برخوردار از قابلیت میتواند در اجتماع و فعالیتهای اجتماعی بدون شرم و با هویت ظاهر شود و از این طریق شکاف اجتماعی و حاشیهنشینی اجتماعی کاسته شود.

عضو هیات علمی دانشگاه محقق اردبیلی با بیان اینکه این امر به نوبه خود در رشد سرمایه اجتماعی موثر است، تصریح کرد: فقر قابلیتی نه تنها امکان کسب درآمد را محدود میکند، بلکه فرد در معرض سقوط و ناتوانی بیشتری خواهد بود و علاوه بر نداری، ترس از آینده نیز به مجموعه فقرا اضافه می‌شود.
این پژوهشگر با بیان اینکه فقدان قابلیتها ممکن است موجب از دست‌رفتن همان درآمد و سرمایه اندک فقرا نیز بشود، خاطرنشان کرد: از طرفی مسائل اقتصادی در تامین بهداشت روانی انسانها نقش بسیار مهمی ایفا میکند. 

وی با بیان اینکه جامعه با رفع فقر و محرومیت میتواند گامی بسیار بزرگ برای کاستن از بیماری‌های روانی و شکوفایی استعدادهای افراد بردارد، گفت: متأسفانه در دنیای صنعتی امروز بیماریهای روانی به طور فزایندهای در حال افزایش است و درمان بیماریهای روانی پرهزینه و بر بهرهوری فرد، عملکرد شغلی، رفاه اقتصادی و اجتماعی تأثیرگذار است.

یزدانی با بیان اینکه سطح درآمد مناسب منجر به بهبود سلامت و سلامت روانی میشود، افزود: افزایش درآمد، سلامت و طول عمر فقرا را افزایش خواهد داد، بنابرین توزیع مجدد درآمد از ثروتمندان به فقرا، میزان سلامت جمعیت را بهبود خواهد بخشید. از طرفی تواناییها و قابلیتهای جامعه بر بهداشت روانی آنها موثر میباشد. از طرفی فقر قابلیتی منجر به تخریب بیشتر سلامت روانی میشود.

دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری و روستایی دانشگاه محقق اردبیلی با بیان اینکه افراد فقیر با از دست دادن قابلیت نه فقط از نظر اقتصادی بلکه به لحاظ روانی نیز دچار آسیب میشوند، تصریح کرد: سنگینی بار تورم و فقر ناشی از آن میتواند افراد را دچار افسردگی، پرخاشگری، اضطراب و مشکلات انطباقی نماید، تا جایی که این مشکلات در شدیدترین حالت باعث بروز افکار خودکشی و حتی افکار دیگرکشی و پرخاشگری نسبت به همدیگر میشود.

یزدانی گفت: در خصوص فقر قابلیتی و رابطه آن با سلامت روانی تحقیقی انجام نشده است و نوآوری این تحقیق رفع خلا علمی در حوزه این موضوع محسوب میشود.
وی با بیان اینکه سوق‌دادن تحقیقات اساتید دانشگاه، پژوهشگران و دانشجویان به بحث‌های ترکیبی و میان‌رشتهای از اهمیت خاصی برخوردار است، افزود: چالش‌های به وجود آمده در جهان به طور عام و کشور ما به طور خاص ناشی از یک متغیر نیست و متغیرهای متعددی در این امر دخیل‌اند و صرفا با مفاهیم یک رشته خاص و محض نمیشود آنها را حل کرد و نیاز به مشارکت رشتههای متعدد برای رفع این مشکل است.

یزدانی ادامه داد: از این رو، نیاز است که اساتید دانشگاه، پژوهشگران و دانشجویان از رشته¬های مختلف علمی کمک گرفته و با متخصصان مختلف علوم دیگر همکاری داشته باشند. علاوه بر این، باید اساتید دانشگاه، پژوهشگران و دانشجویان مهارت‌هایشان را افزایش داده و تحقیقاتشان را در راستای رفع مشکلات جامعه انجام دهند.

انتهای پیام