به گزارش ایسنا، چهارمحال و بختیاری سرچشمه سه رود بزرگ کارون، زاینده‌رود و دز است و باتوجه به اینکه این استان تنها یک درصد مساحت کشور را تشکیل می‌دهد در گذشته حدود ۱۰ درصد آب کشور را تولید می‌کرد، طی سالیان گذشته در فصول پاییز و زمستان این استان پوشیده از برف بود، یخچال‌های طبیعی این استان به مرور در فصل تابستان منابع آب سطحی و زیر زمینی را تغذیه می‌کردند.
متاسفانه با تغییر الگوی بارش از برف به باران و به‌علت شیب بالای چهارمححال و بختیاری، بسیاری از بارش‌ها به‌صورت روان‌آب از استان خارج می‌شود، این مسئله فرسایش خاک را نیز در پی دارد، بسیاری از منابع آب زیر زمینی این استان در وضعیت بحرانی قرار گرفته است.
خوشبختانه در چند سال اخیر با تدبیر مقام معظم رهبری اجازه برداشت از صندوق توسعه ملی برای عملیات آبخیزداری و آبخوان‌داری در کشور آغاز شد، خوشبختانه با این بودجه اقدامات بسیار خوبی در این حوزه در استان‌های مختلف کشور از جمله چهارمحال و بختیاری صورت گرفت، به‌صورتی که در سیل ۹۸ شاهد بیش‌ترین بارش نقطه‌ای در شهرستان کوهرنگ بودیم اما سیل خسارت چندانی به این استان وارد نکرد، به‌گفته کارشناسان حوزه آب و خاک یکی از دلایل کنترل روان‌آب‌ها و سیلاب احداث سازه‌های آبخیزداری در دشت‌ها بود و حجم خوبی از این بارش‌ها در داخل زمین نفوذ پیدا کرد.
مزایای اجرای عملیات آبخیزداری و آبخوان‌داری بیش‌تر از گذشته بر همگان اثبات شده است و نیازمند توجه بیش‌تر مسئولان به این مسئله است، نرخ فرسایش خاک در کشور و به‌ویژه چهارمحال و بختیاری نگران‌کننده است، قطعا ایجاد یک سانتی‌متر خاک حاصلخیز بیش از صد سال زمان نیاز دارد، از دست رفتن خاک حاصلخیز کشاورزی و تولید را تحت تاثیر تبعات خود نیز قرار می‌دهد.
در بودجه عمومی مجلس به مسئله آبخیزداری توجه جدی شود
اخیرا سیدجواد ساداتی‌نژاد رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی در سفر به چهارمحال و بختیاری از امکانپذیر نبودن اختصاص بودجه از صندوق توسعه ملی به عملیات آبخیزداری در کشور خبر داد و عنوان کرد: در بحث تولید آب انجام عملیات آبخیزداری در سرچشمه رودها امر بسیار مهمی است.
وی تاکید کرد: در سالیان گذشته از صندوق توسعه ملی به آبخیزداری بودجه اختصاص یافت، اما امسال این کار امکانپذیر نیست و باید در بودجه عمومی این مسئله دیده شود.
ساداتی‌نژاد با اشاره به اینکه چهارمحال و بختیاری سرشاخه رودهای بزرگ از جمله کارون و زاینده‌رود است، گفت: قطعا انجام عملیات آبخیزداری برای تولید آب در این استان اهمیت بالایی دارد، در سال گذشته ۱۰۰ میلیون دلار برای عملیات آبخیزداری در کشور از صندوق توسعه ملی اختصاص یافت، اما امسال برداشت بودجه از این صندوق حذف شد.
رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی یادآور شد: مجلس شورای اسلامی باید به این مسئله در بودجه ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ توجه جدی داشته باشد، تا اقدامات آبخیزداری صورت گرفته در کشور تثبت شود.
قطعا بی‌توجهی به این مسئله می‌تواند در آینده تبعات جبران‌ناپذیری را داشته باشد، مسئولان باید موضوع خاک و آب را برای حفظ تولید و اشتغال در کشور در اولویت قرار دهند، زیرا اگر این سرمایه ملی در سایه بی‌توجهی از بین برود، دیگر جبران آن به این راحتی امکانپذیر نیست.
اگر بودجه در سطح ملی به انجام عملیات آبخیزداری اختصاص پیدا نکند با چالش مواجه می‌شویم
بختیار احمدی‌فرد، رئیس اداره آبخیزداری و حفاظت از خاک اداره‌کل منابع‌طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری در خصوص تاثیرات اختصاص نیافتن بودجه از صندوق توسعه ملی به بحث آبخیزداری، اظهار کرد: در گذشته بودجه بسیار ناچیزی از اعتبارات دارایی‌های تملک سرمایه‌ای به این بحث اختصاص پیدا می‌کرد که عملا باتوجه به افزایش هزینه‌های احداث سازه‌های سنگی ملاتی بودجه استانی پاسخگوی نیازها نیست، در حال حاضر احداث یک مترمکعب سازه مکانیکی و سنگی حدود ۵۰۰ هزار تومان هزینه دارد.
وی با بیان اینکه اگر بودجه در سطح ملی به انجام عملیات آبخیزداری اختصاص پیدا نکند با چالش مواجه می‌شویم، عنوان کرد: اگر این اتفاق رخ ندهد بالاجبار باید به سمت اجرای عملیات بیولوژیک از جمله نهال‌کاری، جنگل‌کاری و بته‌کاری در مناطقی که نرخ فرسایش خاک بالا است، برویم.
احمدی‌فرد ادامه داد: اما این اقدامات تاثیر ۱۰۰ درصدی در کنترل فرسایش خاک ندارد و قطعا سازه‌های آبخیزداری تاثیر بالاتری در این مسئله دارند، احداث سازه‌های آبخیزداری مکانیکی و سنگی ملاتی موجب کنترل رسوب در دشت‌ها، کنترل سیلاب، کنترل روان‌آب‌ها و نفوذ آب در زمین دارند، همچنین این سازه‌ها سرعت سیلاب را کنترل می‌کنند.
رئیس اداره آبخیزداری و حفاظت از خاک اداره‌کل منابع‌طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه در چند سال گذشته با تخصیص اعتبار از صندوق توسعه ملی اقدامات خوبی در حوزه آبخیزداری در استان انجام گرفت، بیان کرد: حدودا ۵۰۰ سازه مکانیکی در دو سال اخیر در استان احداث شده است، اما در برخی نقاط به‌علت صعب‌العبور بودن و کمبود اعتبارات و هزینه بالا برای احداث سازه‌های آبخیزداری این کار کمتر از سایر نقاط بود و اگر بودجه اختصاص پیدا نکند در آینده با مشکل مواجه می‌شویم.
وی تاکید کرد: در صورت حذف بودجه عملیات آبخیزداری از صندوق توسعه ملی باید به سمت جنگل‌کاری و نهال‌کاری در مناطقی برویم که نرخ فرسایش خاک در آن‌ها بالا است.
احمدی‌فرد خاطرنشان کرد: با بودجه اختصاص یافته از صندوق توسعه ملی برای بحث آبخیزداری در چند سال اخیر حدود ۳۰ درصد روان آب‌ها با اجرای سازه‌های آبخیزداری کنترل شد و حدود ۲۰ درصد بارش‌ها در زمین نفوذ داده شد و همچنین ۱۰ درصد رسوبات نیز کنترل شد.
رئیس اداره آبخیزداری و حفاظت از خاک اداره‌کل منابع‌طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری در پایان گفت: نرخ فرسایش خاک در چهارمحال و بختیاری در هر هکتار حدود پنج تا ۲۰ تن در هکتار است و این در حالی است که میانگین نرخ فرسایش خاک در کشور زیر ۱۵ تن در هکتار است.
در ادامه حجت‌الاسلام و المسلمین امیرقلی جعفری عضو کمیسیون آب و کشاورزی و نماینده مردم بروجن در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به اهمیت مسئله آبخیزداری, اظهار کرد: کشور ایران در یک منطقه نیمه‌خشک واقع شده است، بنابراین مهم‌ترین نکته برای حفظ منابع آبی محدود در کشور انجام عملیات آبخیزداری است.
وی با بیان اینکه آبخیزداری به‌معنای نفوذ آب در لایه‌های زمین و در آبخوان‌ها برای استفاده در آینده است، عنوان کرد: چهارمحال و بختیاری بام ایران است و به‌علت توپوگرافی خاصی که دارد اگر عملیات آبخیزداری در آن انجام نشود، تمامی بارش‌ها از دسترس خارج و این مسئله باعث فرسایش خاک نیز می‌شود.
جعفری افزود: آسیب فرسایش خاک بیش‌تر از خارج شدن آب از دسترس است، زیرا می‌توان به طریق مختلف منابع آبی را احیا کرد، اما احیای منابع خاک به راحتی امکانپذیر نیست، لذا آبخیزداری برای مناطقی که با کم‌آبی مواجه هستند یک ضرورت است.
عضو کمیسیون آب و کشاورزی مجلس شورای اسلامی، عنوان کرد: در سالیان گذشته به دستور مقام معظم رهبری بودجه‌ای از صندوق توسعه ملی یا همان صندوق ارزی به بحث آبخیزداری در کشور اختصاص یافت، اما این کار امسال ممنوع است و پول برداشت شده باید طی سالیان آینده به این صندوق بازگردد.
وی تاکید کرد: باید در بودجه جاری کشور، اعتباری به مسئله آبخیزداری اختصاص پیدا کند، در تلاش هستیم در لایحه بودجه ۱۴۰۰ برای این کار بودجه‌ای اختصاص دهیم و نگذاریم این امر مورد غفلت واقع شود.
جعفری یادآور شد: آسیب‌های بی‌توجهی به مسئله آبخیزداری در کوتاه‌مدت مشخص نمی‌شود، قطعا در سالیان آینده عواقب فرسایش خاک و از دسترس خارج شدن منابع آبی فاجعه‌بار می‌شود.
انتهای پیام
نظرات