محسن خندان‌دل در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص وضعیت بازار طلا و ارز، اظهار کرد: ارتباط مابین طلا و دلار را می‌توان از دو منظر بررسی کرد، یکی ارزش ذاتی آن‌ها و دیگری امنیت سرمایه‌گذاری است. ارزش ذاتی طلا  بر اساس هزینه‌های تمام شده و علاوه بر آن میزان تقاضا، تعیین می‌شود. نمودار افزایشی طلا ارتباط مستقیم با ارزش ذاتی پول ملی ما داشته و ارزش ذاتی پول ما نیز ارتباط مستقیمی با نرخ تورم دارد.

خندان‌دل بیان کرد: امروز که نرخ تورم بالای ۴۰ درصد است، افزایش نرخ طلا و ارز در مقایسه با نرخ تورم نشان می‌دهد که در بازار سکه و طلا حبابی به وجود نیامده، زیرا در پشت پرده افزایش نرخ تورم و کاهش ارزش ذاتی پول ملی، مردم برای حفظ ارزش پول خود به سرمایه‌گذاری در بازارهای طلا و ارز پناه می‌برند. این امر، بازار عرضه و تقاضایی را به وجود می‌آورد که اگر اقتصاد سیاسی کشور ما بهبود یابد، این بازار عرضه و تقاضا به تعادل خواهد رسید .

این کارشناس اقتصادی با اشاره به نفوذ سیاست در تمام اجزاء زندگی ما از جمله اقتصاد تصریح کرد: زمانی که دولت می‌خواهد، جامعه را از نظر فکری و روانی حفظ کند، تصمیمات خلق‌الساعه‌ای می‌گیرد، به طور مثال در مقطع زمانی که دلار بالای ۱۰ هزار تومان معامله می‌شد، دولت تصمیم گرفت دلار نیمایی ۴۲۰۰ تومانی را به بازار تزریق کند، زیرا می‌خواست قیمت ارز را با پارامترهایی جدا از پارامتر عرضه و تقاضا، تعیین نماید.

وی ادامه داد: سرنخ این پارامترهای غیر عرضه و تقاضایی، عرضه نفت است؛ یعنی ما نفت خود را به قیمت ارزان می‌فروختیم و به واسطه اینکه قیمت تمام شده نفت با قیمت فروش فاصله داشت، ریال ارزان در اختیار گروه خاصی قرار می‌دادیم، در نتیجه فسادهای بزرگ زیادی از این کار بیرون زد که شاهد آن بودیم.

خندان‌دل اضافه کرد: بدین ترتیب اگر دو بازار طلا و ارز را به عنوان بازار سرمایه در نظر بگیریم و بخواهیم بدانیم که رابطه این دو بازار با نرخ تورم چگونه است، شاهد این هستیم که بازار سرمایه بیش از نرخ تورم حرکت کرده است. یکی از اجزاء این بازار سرمایه، طلا و ارز بوده و بخش دیگر آن بازار سهام را تشکیل داده است. متاسفانه بخش دوم بازار سرمایه که همان بازار سهام بوده، بیشتر درگیر مسائل سیاسی و لابی‌ها شد و در نتیجه متقاضیان بازار سرمایه، برای حفظ ارزش ذاتی پول خود به سمت دو بازار ارز و طلا سوق داده شدند.

مطمئن‌ترین بازار برای حفظ ارزش سرمایه در زمان کرونا، طلا و ارز است

این کارشناس اقتصادی خاطرنشان کرد: در این مقوله پارامتر دیگری که موجب گرایش بیشتر مردم به این دو بازار شد، ورود ویروس کرونا به زندگی مردم جهان بود. برخی معتقدند ویروس کرونا آمد تا تعادل ثروت کشورهای پیشرفته و توسعه‌یافته را به نفع بعضی کشورها تغییر دهد. زمانی که چین در تجارت جهانی از آمریکا عقب ماند، ویروس کرونا به یک‌باره وارد جهان شد. حال چه این ویروس، دست‌ساز بود و چه نبود اما پارامتر تقویت‌کننده‌ای شد تا افراد برای حفظ ارزش سرمایه خود به دنبال بازارهای امن سرمایه‌گذاری بگردند که مطمئن‌ترین این بازارها، طلا و ارز بود.

وی عنوان کرد: این ویروس به شدت ارزش طلا و ارز را تحت تاثیر قرار داد، در نگاه اجمالی به گذشته طلا تا امروز مشاهده می‌کنیم که قیمت یک گرم طلا در اوایل سال ۹۸ حدود ۴۳۰ هزار تومان بود، این در حالی است که قیمت هر گرم طلا در اوایل سال ۹۹ به بالای یک میلیون تومان رسید. می‌توان این‌گونه استنباط کرد که در بازار طلا، حباب وجود دارد اما این حباب غیر واقعی نیست، بلکه این حباب در اثر عرضه و تقاضای جامعه به وجود آمده و مردم برای حفظ ارزش پول خود به سمت این بازار حرکت کرده‌اند.

خندان‌دل بیان کرد: در اقتصاد سیاسی ما چند مقوله دیگر نیز وجود دارد که افراد جامعه را به سمت بازارهای طلا، سکه و ارز ترغیب کرد. یکی از این مقولات، ارتباطات ما با جهان پیرامونی و دور از خودمان است. زمانی که ما نتوانیم تعادل ارتباطات خود را با جهان برقرار کنیم، این امر موجب گرایش جامعه به بازارهای امنی همچون دلار و طلا می‌شود، در نتیجه این دو کالا ارزشمند می‌شود که برخی این افزایش قیمت طلا و ارز را حباب می‌دانند.

این کارشناس اقتصادی با اشاره به تحریم‌ها و اثر آن بر اقتصاد ایران تصریح کرد: اتفاقی که تحریم‌ها بر سر ما می‌آورد این است که تحریم روی تولید ناخالص داخلی ما اثر می‌گذارد و GDP، قیمت ارز و طلا را تحت تاثیر قرار می‌دهد، بنابراین یکی از راه‌های مهم از بین بردن حباب و رسیدن به یک قیمت متعادل، بالا بردن تولید ناخالص داخلی کشور است.

عدم حمایت از تولید ناخالص داخلی موجب تمایل جامعه به بازار ارز و طلا می‌شود

وی افزود: شعار حمایت از تولیدکننده مکرر به گوش می‌رسد اما گام‌های موثری در این راه برداشته نمی‌شود و اگر حمایتی صورت می‌گیرد، از تولیدکنندگان کلان کشور است که تقریبا صددرصد دولتی بوده و یا شرکت‌های خصولتی هستند که دولت آن‌ها را به بخش خصوصی واگذار کرده اما همچنان نقش پررنگ دولت در آن‌‎ها آشکار است و خودشان به نوعی دولتی هستند. در نتیجه اتفاق خاصی در خصوص حمایت از تولید ناخالص داخلی در داخل کشور نمی‌افتد و این امر خود موجب تمایل جامعه به بازارهای امن و خرید طلا و ارز می‌شود که در نهایت منجر به بالا رفتن قیمت در این دو بازار و ایجاد حباب خواهد شد.

خندان‌دل خاطرنشان کرد: هرچقدر دولت بنا بر اقتصاد سیاسی خود بهره بانکی را پایین بیاورد، موجب ورود پول ارزان به بطن جامعه و بازار می‌‎شود که ارزش آن پایین‌تر از نرخ تورم بوده این پول، پولی مولد است. مولد نه به معنای تولید، بلکه مولد به معنای کاذب آن؛ یعنی افراد جامعه تصور می‌کنند که با وام بانکی با بهره ۱۸ تا ۲۵ درصد می‌توانند هر کاری انجام دهند و با توجه به تورم ۴۲ درصدی موجود، باز هم ۱۵ تا ۱۶ درصد سود کرده‌اند، بنابراین مردم این پول را جذب کرده و وارد بازار می‌کنند.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: ورود پول‌های ارزان‌قیمت به جامعه موجب کاهش ارزش پول ملی ما شده و این امر در نهایت منجر به بالا رفتن قیمت کالاهایی همچون طلا و ارز می‌شود که مردم به شکل سرمایه‌گذاری برای حفظ ارزش پول خود از آن‌ها بهره می‌برند. علاوه بر این در شرایطی که جامعه بر این باور است که انتخابات آمریکا و تغییر سیستم حکومتی آن کشور در اقتصاد ایران تغییرات عظیمی ایجاد خواهد کرد، مردم هر روز انتخابات آمریکا را رصد می‌کنند و امیدوار هستند که با تغییر سیستم حکومتی آن کشور، شرایط تحریم‌ها نیز تغییر کند.

تغییر شرایط تحریم‌ها بر اقتصاد سیاسی ایران تاثیر شگرفی خواهد گذاشت

وی اضافه کرد: اگر شرایط تحریم‌ها تغییر کند بر اقتصاد سیاسی ایران تاثیر شگرفی خواهد گذاشت، اتفاقاتی که در اقتصاد سایر کشورها رخ داده، در اقتصاد ایران نیز رخ می‌دهد. به طور مثال در موضوع پذیرش قطعنامه در اقتصاد عملیاتی ایران، اتفاقی نیفتاد اما ریزش به قدری زیاد بود که بخش بزرگی از سرمایه‌‎گذاران و تولیدکنندگان ما به قهقرا رفتند. این موضوع نشان‌دهنده این بوده که اقتصاد ما اقتصادی سیاسی است.

خندان‌دل گفت: ارزش قیمت طلا در دنیا به شدت تحت تاثیر شیوع ویروس کرونا قرار گرفته، زیرا روی کسب و کارها تاثیر گذاشته و آن‌ها را بی‌رونق کرده که این عامل سبب قیمت غیر واقعی نرخ طلا شد، در نتیجه این پس‌انداز و سرمایه‌گذاری روی طلا اثر مستقیمی بر نرخ ارز داشت.

این کارشناس اقتصادی افزود: در کشور ما نسبت به سایر کشورها، طلا اثر جدی‌تری بر بازار ارز دارد، زیرا در کشور ما یک‌سری رفتارهای امنیتی و انتظامی برای کنترل بازار صورت می‌گیرد، البته گاهی دولت‌ها مجبور هستند با ایجاد فضای امنیتی، اقتصاد خود را کنترل کنند اما این امر خود نیز عاملی برای برهم زدن تعادل بین عرضه و تقاضا است و موجب افرایش قیمت ارز و طلا می‌شود که برخی آن را اصطلاحا حباب می‌دانند.

خبر عرضه واکسن کرونا تاثیری به سزایی بر اقتصاد ما نداشته است

وی خاطرنشان کرد: امروز در کشور، شاهد آن هستیم که خبر عرضه واکسن کرونا نتوانسته تاثیری به سزایی بر اقتصاد ما بگذارد. دلیل این موضوع این است که در کشور ما حرف‌های یکپارچه و متحدی درباره این موضوع خاص نمی‌شنویم. حرف‌هایی چون خریداری واکسن کرونا، نداشتن پول کافی برای خرید واکسن و ساخت و تولید واکسن در ایران که در واقع ما با این مدل کارها در کشور، فرصت‌سوزی می‌کنیم.

خندان‌دل با اشاره به مصوب کردن ارز ۴۲۰۰ تومانی برای کالاهای اساسی جهت کنترل عرضه ارز در بازار عنوان کرد: این تصمیم خلق‌الساعه بسیار بد اجرایی شد، رانت‌هایی به وجودآمد و پول‌های ارزان در اختیار افراد خاص قرار گرفت، در نهایت بنا بر آمارهای غیر رسمی ۱۶ تا ۲۴ هزار دلار ارز ارزان در اختیار افرادی قرار گرفت که دولت نتوانست آن‌ها را باز پس بگیرد.

نرخ ارز باز هم افزایش خواهد یافت

این کارشناس اقتصادی گفت: امروز دنیا، دنیای عرضه و تقاضا و امنیت سرمایه‌گذاری است. تا زمانی که ما نتوانیم این امر مهم را در کشور به تعادل برسانیم، این اتفاقات رخ می‌دهد و هیچ راه کنترلی برای نرخ ارز وجود ندارد. من پیش‌بینی می‌کنم باز هم نرخ ارز افزایش یابد. عرضه و تقاضا ارتباط مستقیم بین متقاضیان و عرضه‌کنندگان است، تا زمانی که ما امنیت سرمایه‌گذاری و حفظ ارزش پول را کنترل نکنیم و نتوانیم این امر را ساماندهی کنیم، باز هم این اتفاقات و عدم کنترل نرخ ارز در کشور رخ می‌دهد.

وی ادامه داد: تنها راهی که تمام دنیا تجربه کرده و موجب شده کشورهای در حال توسعه تبدیل به کشورهای توسعه‌یافته شوند، تولید ناخالص داخلی است.  اگر امروز کشور آمریکا حرف اول را در بحث ثروت جهانی می‌زند و دلار آمریکا ارزشمندترین پول جهان است، به واسطه این بوده که آمریکا بزرگترین تولیدکننده جهان و دارای بالاترین نرخ رشد تولید ناخالص ملی دنیا است. علاوه بر این اگر در اروپا کشوری همانند آلمان اینگونه رخ نشان می‌دهد، خود را بزرگ می‌کند و امنیت اقتصادی خود را بالا می‌برد، به واسطه این است که در دنیا به عنوان یک کشور صنعتی شناخته می‌شود.

خندان‌دل اضافه کرد: ما فکر می‌کنیم با ورود پول ارزان به برخی حوزه‌های اقتصادی کشور، مانند دادن یارانه به مردم، سطح رفاه جامعه را بالا می‌بریم، در حالی که با تزریق چند هزار میلیارد تومان در هر ماه به عنوان یارانه و دادن کمک هزینه معیشتی جدید که در حال بررسی است، نه تنها کمکی به ما نمی‌‎کند، بلکه موجب کاهش ارزش پول ملی و در نهایت موجب افزایش نرخ تورم در کشور می‌شود.

بازار مسکن خود را به دو بازار طلا و ارز گره زده است

این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: در دنیا ارزان‌ترین پول را در اختیار تولیدکننده قرار می‌دهند و همه نوع سوبسیدی به آن‌ها داده می‌شود تا تولیدکننده قیمت تمام شده کالا و محصولات خود را پایین نگه دارد و بتواند ارزش پول ملی خود را حفظ کند، نه اینکه پول ارزان به جامعه تزریق کرده و بعد به تولیدکننده فشار وارد کنند که قیمت محصولات خود را پایین نگه دارد، این عمل نتیجه‌ای جز کاهش کیفیت محصولات تولیدی ندارد که این نشأت گرفته از یک اقتصاد سیاسی است. سرنوشت طلا و دلار کاملا به هم گره خورده و امروز بازار مسکن نیز خود را به این دو بازار گره می‌زند و تابعی از آن‌هاست.

وی با بیان اینکه اگر دو اتفاق در کشور رخ دهد، تاثیر به سزایی در اقتصاد ما خواهد داشت، عنوان کرد: اولین مبحث، مبارزه با ویروس کرونا و به تبع آن گشایش در فعالیت‌های تولیدی، سرمایه‌گذاری و اقتصادی است که در نهایت منجر به افزایش GDP و کاهش قیمت کالاها در بازار مصرف خواهد شد.

خندان‌دل افزود: دومین مبحث نیز بهبود ارتباطات سیاسی ما با جهان پیرامون است که اگر این مناسبات با دنیا بهتر شود، شرکای تجاری بیشتری پیدا کنیم و ارتباطات مالی کشور را سروسامان دهیم، ارزش پول ملی ما بالا خواهد رفت اما امروز شاهد آن هستیم که بعضی اشخاص در مقابل این قضیه ایستادگی می‌کنند، زیرا در یک اقتصاد سیاسی، رانت‌ها و لابی‌های جدی موجود، منافع خود را در خطر می‌بینند و تمام ایستادگی خود را در برابر بهبود برقراری ارتباطات ایران با دنیا خواهند کرد.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: در کشور ما مناسبات سیاسی، ارتباط مستقیمی در ارزش طلا و ارز خواهد داشت. در دنیا مقابله با ویروس کرونا، تاثیر مستقیمی روی ارزش ذاتی طلا می‌گذارد و چون ارزش دلار تابعی از ارزش طلای جهانی است، دلار را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد.

وی بیان کرد: دولتمردان باید از تجربه گرانبهای سایر کشورها که این مسیر اقتصادی را طی کرده‌اند استفاده کنند. با نگاه ویژه به بخش تولید نه فقط در صنایع بالادستی، بلکه در صنایع متوسط و خُرد، می‌توان سهم تولید ناخالص داخلی را افزایش داد که به تبع آن حوزه اشتغال رونق می‌یابد، سطح رفاه جامعه بالاتر می‌رود و در نهایت ارزش پول ملی ما تقویت خواهد شد، به ثبات نسبی خواهد رسید و این امر تاثیر مستقیمی بر ارزش طلا و ارز خواهد داشت.

انتهای پیام