اگر کمی به گذشته برگردیم مناسبت های باستانی به خصوص یلدا با گذشته تفاوت هایی کرده است. مدتی است که رسوم باستانی ایران دستخوش تغییراتی شده است که با چرخی در فضای مجازی شاهد آن خواهیم بود. تغییراتی که عمدتا با تحمیل غیرارادی تم ها، وسایل، سبک هاو... برخی بلاگرها و اینفلوئنسرهای اینستاگرام دکانی پر سود را برای آن ها ساخته و این تبلیغات را به گونه ای پیش می‌برند که افراد فارغ از سلیقه و انتخاب خود مجبور به پیروی از یک شیوه می‌شوند و اگر شخصی خارج از این فضا عمل کند به عنوان یک ناهنجار دیده می‌شود.
مرجان انصاری، پژوهشگر اجتماعی، در این رابطه در گفت‌و گو با ایسنا عنوان کرد: سنت ها و آیین ها بهانه هایی برای زنده نگه داشتن وقایع تاریخی مهم، تعاملات اجتماعی و فرهنگی است و کارکرد بخش مهمی از این آیین ها، جشن ها وگردهمایی‌های اجتماعی بر اهدافی مانند ایجاد انگیزه، تنوع در سبک زندگی روزمره، افزایش تعامل بین اعضای خانواده، ساختن یک خاطره ارزشمند و... جهت دارد.
سالیانی نه چندان دور آغاز فصل سرد چه معنایی داشت؟
این پژوهشگراظهار کرد: در گذشته یلدا به معنای آغاز فصلی بود هیچ رویشی در آن اتفاق نمی افتاد، فعالیت مردم درمزارع و باغ ها تمام می‌شد، مردها در خانه می نشستند، زمستان های طولانی به همراه برف سنگین در راه بوده است وهمه چیز متوقف می شد وبه نوعی فصل استراحت محسوب می‌شد.
وی افزود: مردم برای گرم شدن دل ‌هایشان هر آنچه که اغذیه و.. بود در خانه جمع می کردند و اعضای خانواده شب اول سخت ترین فصل سال را نظاره گر کرسی مملو از غذا، محبت و گرما بودند که افراد در کنار آن خوشحال هستند و این جنبه روانی داشت که افراد کنار هم قرار بگیرند.
انصاری در خصوص فلسفه شب یلدا بیان کرد: فلسفه شب یلدا این است که افراد به یکدیگر به خصوص کودکان، زنان و سالخوردگان دلگرمی بدهند که در سخت ترین شرایط و سردترین شب ها کنار هم هستند واز اتفاقاتی مانند قحطی، کولاک و... که در راه بود نترسند و فلسفه این آیین را هرکسی در خانه خودش به سبکی متفاوت وبا توجه به توان خود اجرا میکرد.
وی ادامه داد: یلدا مناسبتی است که با یک هدف ساده و صادقانه آغاز شده است و فلسفه جشن اغاز فصل سرد یعنی یلدا این  است که ما آغاز فصل سرد را به گرمی و با دلگرمی جشن بگیریم.

این پژوهشگر با بیان اینکه در جامعه کنونی با بروز و فعالیت برخی از رفتارهای ناآگانه و جهت دار به خصوص در فضای مجازی معنای یلدا رو به فراموشی است، افزود: امروزه یلدا بهانه ای برای تجمل گرایی شده است و آیینی  که روزگاری در ایران باستان وجهان اسلام جایگاهی پراز معنا و حاوی یک سبک زندگی بهتر بوده  امروزه تبدیل به یک مسابقه مد شده است و در این بین حضور پرنگ تبلیغات در فضاهایی مثل تلویزیون، اینستاگرام و... این باور را ایجاد کرده که یلدا یک طرز تفکر مدگرا است که اگر انجام ندهیم امتیاز آن را از دست می دهیم.
وی تصریح کرد: هر سال شاهد هستیم که برخی افراد با بهره برداری از نمادهای یلدا ظواهر زندگی خود را آرایش کرده و به نمایش می‌گذارند که این موج، افراد را به چند دسته تقسیم می‌کند.
انصاری افزود: گروهی موج سازان هستند؛ یعنی افرادی که با تبلیغات  فروش انواع  عکس ها، تم‌ها و ...نقش مشوق افراد در بهره‌گیری از این الگو راایفا می‌کنند و گروه دوم نیز استفاده کنندگان از این موج هستند که مراسم شب یلدا خود را با صرف هزینه ای گزاف از این الگو ها کپی برداری می‎کنند و گروه سوم نیز افرادی هستند که از روی آگاهی و بینش صحیح است و یا شرایط مالی از این فضا دور هستند؛ اما سود اصلی برای تولید کنندگان این موج است و سایرین مصرف کننده و یا تماشاگر این داستان هستند.
وی با تاکید بر اینکه اینستاگرام یک ابزار است، تصریح کرد: ما شاهد یک فقر فکری در قالب تجمل گرایی هستیم که خودش را در چنین فضایی تبلیغ میکند و فضای مجازی فقط دست افراد را باز می گذارد تا جهت فکری خود را به نمایش بگذراند و اگر امروزه شاهد پررنگ شدن نقش ظواهر یک جشن باستانی مثل یلدا هستیم باید ریشه اش را نه در اینستاگرام بلکه دردنیای واقعی پیدا کنیم.
وی با بیان اینکه بلاگرهای مدگرا، حامیان تجملگرایی و...افراد حقیقی هستند که در فضای مجازی فعالیت میکنند و این فضا ابزار و فرصتی است که این افراد سبک زندگی شان را به ما غالب کنند، اظهار کرد: مسئله اصلی اینستاگرام نیست بلکه افرادی است که در این فضا فعالیت میکنند  وما نمی توانیم این افراد را حذف کنیم.
وی بااشاره براینکه اگر این افراد در حال ایجاد یک موج ناسالم هستند به جهت کم کاری از طرف تولیدکنندگان محتوا و...است، بیان کرد: وظیفه ما ایجاد یک موج سالم و قوی است؛ زیرا قانون بقای جامعه بیان می کند که هرگاه یک فرصت جدید و خالی ایجاد شود اولین موجود آن را پر می کند یعنی اگر ما نگران ازبین رفتن معنای حقیقی آیین ها هستیم باید یک محتوا ایجاد کنیم.
 این پژوهشگر ادامه داد: درصورت غفلت، یک موجودیت اشتباه مانند تجملگرایی خلا را پر می‌کند و چون با حذف و نفی یک تفکر اشتباه نمی توان افراد را به سمت یک سبک زندگی سالم برد و نیازداریم که در کنار این بلاگر، بلاگرهایی برای ایجاد یک موج سالم پرورش بدهیم تا هرخانواده ای به این فهم برسد که میتواند برای خودیک موج کوچک باشد.

انتهای پیام