به گزارش ایسنا، دکتر نعمت‌الله ارشدی در نشست شامگاه سه‌شنبه انجمن ترویج علم ایران درباره موزه ملی علوم و فناوری گفت: موزه ملی علوم و فناوری ایران، نهادی زیر مجموعه معاونت پژوهش‌وفناوری وزارت علوم است که در ۱۰ سال گذشته تلاش کرده است در زمینه‌های ترویج علم، حفظ و معرفی دستاوردهای دانشمندان تاریخ ایران و اسلام، آموزش غیررسمی و ایجاد فضایی متفاوت با فضایی غیررسمی فعالیتهای خود را سامان دهد.
وی با بیان این که «تلاش موزه علوم و فناوری این است که نقش خود را به عنوان نهادی برای ترویج علم ایفا کند» گفت: در جامعه‌ی کنونی نیازهای شهروندان کاملا مشخص است و موزه باید در راستای رفع این نیازها و آموزش عمومی تلاش کند. موزه ساختاری متفاوت با ساختار وزارت علوم دارد. در موزه ملی علوم و فناوری ایران، سه معاونت پژوهشی، نمایشگاهی و مالی و اداری وجود دارد. معاونت پژوهشی و معاونت نمایشگاهی در کنار گروه پژوهشی‌ای که شامل برخی اعضای هیئت علمی هستند فعالیتهای موزه را به سرانجام می‌رسانند.
قائم مقام موزه ملی علوم و فناوری جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر این که «از صفر تا صد فعالیتهای موزه در داخل کشور انجام می‌شود» خاطرنشان کرد: مطالعات و طراحی تک‌تک گالری‌های موزه در داخل انجام می‌شود. اخیرا توانسته‌ایم فضای قابل توجهی را در اختیار بگیریم و امیدوارم طی پنج تا ۱۰ سال آینده اهداف موزه را محقق کنیم.
وی در پاسخ به پرسشی درباره‌ی مخاطبان موزه ملی علوم و فناوری بیان کرد: یکی از چالش‌های مهم موزه، تعیین مخاطبان و جامعه هدف است. عموما در مراکز علمی دنیا دانش‌آموزان و بخشی از جوانان مخاطب به شمار می‌آیند اما قطعا افراد بازه‌های سنی دیگری نیز باید مورد توجه قرار بگیرند. ما در موزه ملی علوم و فناوری ایران، عمده‌ی فعالیتهای خود را بر مبنای دانش‌آموزان گذاشته‌ایم و در برخی فعالیت‌ها خانواده‌ها را نیز مرکز توجه قرار دادیم. در حال حاضر فاز مطالعاتی یک پژوهش را در خصوص جامعه هدف آغاز کرده‌ایم و امیدواریم در آینده نزدیک بتوانیم دقیق‌تر مخاطبان خود را مشخص کنیم، اما بر اساس آن چه در اساسنامه‌ی ما آمده است، ما باید بتوانیم کل جامعه را در بر بگیریم. چنین چیزی روندی دشوار دارد و نیازمند نیروی انسانی و امکانات بیشتری است. امیدواریم به مرور زمان بتوانیم طیف گسترده‌تری از مخاطبان را در نظر بگیریم.
ارشدی با بیان این که «سعی کرده‌ایم ارتباط نزدیکی را با آموزش و پرورش برقرار کنیم» درباره همکاری‌های مشترک موزه ملی علوم و فناوری و آموزش‌وپرورش گفت: تقریبا در بسیاری از قسمت‌ها با آموزش و پرورش در تماس بوده‌ایم و بازدیدهای سازماندهی‌شده از مدارس وجود داشته است. خبرنامه‌ها و برنامه‌های موزه، از سال‌ها پیش در پرتال وزارت آموزش و پرورش انعکاس می‌یابد.
ایجاد اتاق فکر ویژه کودک‌ونوجوان در موزه
وی با اشاره به برگزاری جشنواره علم برای همه در موزه علوم و فناوری خاطرنشان کرد: جشنواره علم برای همه یک جشنواره ملی قلمداد می‌شود. برای این جشنواره، آثاری از سراسر کشور ارسال شد و آموزش و پرورش در این زمینه با ما همکاری بسیاری داشته است. همچنین، در نشست‌های علمی از آموزش‌و پرورش سخنرانی‌های بسیاری داشتیم. ما اتاق فکری ویژه کودک و نوجوان در موزه تشکیل دادیم و از دوستان باسابقه آموزش و پرورش دعوت کردیم که از تجربیات آن‌ها استفاده کنیم. البته، فعلا وارد سامانه شاد نشده‌ایم. امیدواریم هنگامی که فعالیتهای مجازی ما به ثبات رسید در سامانه شاد هم فعالیت داشته باشیم.
تعریف عمده فعالیتهای موزه در فضای مجازی/معرفی ۲۰برگزیده در جشنواره علم برای همه
قائم مقام موزه ملی علوم و فناوری جمهوری اسلامی ایران درباره فعالیتهای موزه در دوران شیوع کرونا گفت: سال گذشته و در هفته دوم اسفند ماه که شیوع کرونا به صورت جدی در کشور مطرح شد، چشم‌انداز پیش رو برای ما روشن نبود. با تصمیمی که ریاست موزه گرفتند، تهدید کرونا را به فرصتی برای عرضه‌ی فعالیت‌هایمان در فضای مجازی تبدیل کردیم. ما بی‌درنگ موزه را تعطیل کردیم و منتظر تصمیم‌گیری‌های سطح کلان نماندیم و تصمیم گرفتیم فعالیتهای سال ۱۳۹۹ را به صورت دورکاری تعریف کنیم. ما عمده‌ی برنامه‌های سال ۱۳۹۹ را اساسا برای حضور در فضای مجازی تعریف کردیم. ممکن است نمره‌ی خوبی به عملکرد موزه ندهیم اما همکاران ما بسیار تلاش کردند به خصوص در جشنواره‌ی علم برای همه که اوج فعالیتهای ما بود و از تاریخ ۲۰ تا ۳۰ آبان برگزار شد.
به گفته‌ی وی، ۱۷۴ اثر در زمینه داستان‌های علمی تخیلی به جشنواره علم برای همه رسید که حدود ۷۰ اثر در وب‌سایت فعلی موزه بارگذاری شد و ۲۰ نفر نیز برگزیده این بخش از جشنواره شدند.
آماده شدن سایت جدید موزه تا پایان آذر
ارشدی ادامه داد: سایت جدید موزه که با نگاهی کاملا متفاوت و مخاطب محوری تا پایان آذر ماه آماده می‌شود و امیدواریم محتوایی که در مجموعه فراهم می‌شود مورد قبول مردم باشد. ما در موزه مشاوری ویژه‌ی فضای مجازی برای بررسی فعالیتهای مجازی و تسهیل ارتباط با مخاطب داریم. از نظر فنی، این دوستان همه‌ی ابعاد را بررسی کرده‌اند و امیدواریم با آماده شدن وب‌سایت موزه، مردم از مطالب آن به صورت آنلاین و آفلاین استفاده کنند.
ایجاد شبکه‌ای از مروجین در جشنواره علم برای همه
وی در بخش دیگری از سخنان خود درباره‌ی جایگاه مروجان علم در جشنواره علم برای همه گفت: در جشنواره، بخشی به عنوان همراه با مروجان وجود دارد. هدف از ایجاد این بخش به وجود آوردن یک دورهمی با کسانی بود که در عرصه ترویج علم فعالیت می‌کنند تا بتوانند با به اشتراک گذاشتن تجربیات خود در این فضای مجازی، هم شبکه‌ای از مروجین به وجود بیاوریم هم با مروجان علم تعامل کنیم. چون این بخش نوپاست تاکنون استقبال زیاد نبوده است و امیدوارم کسانی که از این تریبون صدایم را می‌شنوند کمک کنند که این بخش رونق بگیرد.
قائم‌مقام موزه ملی علوم و فناوری اظهار کرد: یکی از سیاست‌های کلانی که موزه تاکنون دنبال کرده است این بوده که از تجربیات مروجان علم در فعالیتهای خود استفاده کند. ما نشست‌های علمی با حضور مروجان علم برگزار کردیم اما امتداد پیدا نکرده است. امیدواریم با فضای گسترده‌ای که در آینده موزه تحویل می‌گیرد، محلی برای گردهمایی ترویجگران علم باشیم.
ارشدی در پاسخ به پرسشی درباره لزوم وجود نهادی به عنوان متولی ترویج علم در کشور گفت: وجود یک نهاد هماهنگ‌کننده برای بسترسازی در راستای هم‌افزایی فعالیتهای ترویج علم نیاز است اما اگر این نهاد نقش نظارت و محدودکنندگی فعالیتهای ترویجی را ایفا کند، ممکن است برخی تصور کنند محدودیت‌هایی ایجاد می‌شود و در نتیجه از فعالیتهای ترویج علم استقبال نکنند. فکر می‌کنم در میان نهادهای مروج علم هیچ کدام به اندازه انجمن ترویج علم شرایط انجام چنین کاری را ندارد چون انجمنی مستقل از دولت است و تجربه من نشان می‌دهد افراد متمایلند با نهادهای غیردولتی فعالیت کنند.
تاسیس موزه علوم و فناوری در دانشگاه محقق اردبیلی
وی در ادامه با بیان این که «در اساسنامه‌ی موزه در راستای گسترش نهادهایی مانند موزه مطرح شده است که باید کمک شود شعبی مانند موزه در شهرستان‌ها با کمک نهادهای دیگر همچون دانشگاه‌ها، فرمانداری‌ها و ... ایجاد شود» گفت: تاکنون نیز در برخی شهرستان‌ها فعالیت‌هایی آغاز شده است مثلا موزه‌ی علوم و فناوری در دانشگاه محقق اردبیلی تاسیس شده است. تعهدی که ما در قبال شعبات داریم به تربیت نیروی انسانی و آماده‌سازی محتوا مربوط است اما فضای موزه و بودجه‌ی لازم برای احداث آن را خود مجموعه با همکاری خیرین بر عهده می‌گیرد.
نقش موزه‌های علوم در آموزش عمومی
قائم‌مقام موزه ملی علوم و فناوری درباره اهمیت وجود موزه‌های علوم و فناوری بیان کرد: کارشناسانی که در زمینه‌ی موزه‌های علوم و فناوری فعالیت می‌کنند، معتقدند نقشی که این موزه‌ها می‌توانند در آموزش عمومی غیررسمی، ترویج علم و ارتقای سطح دانش شهروندان داشته باشند اگر بیشتر از دانشگاه‌ها نباشد معادل آن‌هاست. در صورتی که بستر لازم فراهم شود، موزه‌ها می‌توانند به جایگاه خود دست یابند.
نحوه تعامل با موزه‌های خارجی
ارشدی درباره جایگاه موزه‌های علوم و فناوری در کشورهای همسایه گفت: در کشورهای همسایه نیز موزه‌های علوم و فناوری وجود دارد و برخی از آن‌ها ممکن است به قطب‌های گردشگری تبدیل شده باشند. گالری‌ها و نمایشگاه‌های این موزه‌ها توسط شرکت‌های بزرگ بین‌المللی تجهیز شده است اما ما به دلیل محدودیت‌هایی که در تعاملات اقتصادی و بین‌المللی داشته‌ایم، تجهیزات را خودمان در داخل ساخته‌ایم.
وی در پایان در پاسخ به پرسشی درباره ارتباط موزه ملی علوم و فناوری ایران با موزه‌های خارجی گفت: موزه‌های علوم در دنیا به عنوان نهادی زیرمجموعه ایکوم با یکدیگر ارتباط دارند، بنابراین می‌توان گفت ارتباط بین‌المللی و سیستماتیکی زیر نظر شورای موزه‌ها با همه‌ی موزه‌های علم و فناوری دنیا داریم، ولی به صورت جداگانه خیر. قرار بود در سپتامبر سال جاری میزبان چهل‌وهشتمین کنفرانس سالانه موزه‌ها و مراکز علم(سیموست) باشیم که به دلیل شیوع کرونا ممکن نشد. امیدواریم در سال آینده چنین رویدادی برگزار شود.
انتهای پیام
نظرات