منوچهر مالکی در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص تولید علمی و اصولی زعفران اظهار کرد: در تربت حیدریه شهرستان زاوه، رشتخوار و خواف حدود ۳۰ هزار هکتار سطح زیر کشت زعفران است. از این ۳۰ هزار هکتار ۱۲ هزار هکتار در شهرستان زاوه قرار دارد، به همین دلیل به آن پایتخت زعفران جهان می‌گویند. به خاطر وجود آب شیرین، خاک مناسب و ارتفاع از سطح دریا محصول زعفران بسیار خوبی در منطقه تولید می‌شود، اگرچه میانگین برداشت زعفران در کشور ۵ کیلو در هکتار است اما با روش‌های علمی اعمال شده،۳۳ کیلو در هکتار نیز برداشت داشته‌ام.
وی در خصوص کاربرد روش‌های علمی نسبت به گذشته در تولید زعفران افزود: در حال حاضر تولید کنندگان و کشاورزان نسبت به گذشته بسیار آگاه‌تر شده‌اند و حدود۳۰ درصد از کشاورزان از روش‌های کشت علمی بهره می‌برند. از سال ۱۳۹۱ که کشت آرمانی یا دانه تسبیحی زعفران شروع شده و دانشگاه‌ها و سازمان جهاد کشاورزی به این حوزه ورود پیدا کرده و روش‌های جدید و مواد تغذیه‌ای جدید زعفران را توصیه نموده اند تولید علمی زعفران رونق پیدا کرده است. به طور کلی حدود ۷ تا ۸ سالی است که تولید علمی رواج یافته و ۳ تا ۴ سال است که این مساله به صورت جدی دنبال می‌شود زیرا هزینه‌های کشاورزی بالا رفته است. دیگر زمانی نیست که کشاورزان با روش‌های سنتی کار کنند. باید ارزش آب، خاک و نهاده‌ها به خوبی دانسته شود. با این وجود هنوز به صورت کامل به تولید علمی در کشور نرسیده ایم زیرا آموزش به خوبی انجام نشده است و در حد مطلوب نیست.
این کارشناس رشته آبیاری و زهکشی در مورد روش علمی و اصولی به کار برده در تولید زعفران بیان کرد: اگرچه برای کشت زعفران روش‌های مختلفی وجود دارد اما از سال ۱۳۹۱ به تولید آرمانی یا دانه تسبیحی زعفران پرداخته‌ام. در این روش فاصله بین ردیف‌ها کاهش یافته و کشت به صورت فشرده‌تر انجام می‌شود. پیازها در این روش سورت بندی می‌شوند. در این کشت فاصله روی ردیف ۵-۷ سانتی متر، فاصله بین دو ردیف ۱۵ تا ۱۷ سانتی متر و عمق پیاز قطعا باید ۲۰ سانتی متر باشد. همچنین در این کشت وزن پیاز باید بالای ۸ گرم باشد، در غیر این صورت پیاز رشد نخواهد کرد. امروزه علم بسیار به کمک کشاورزان آمده است و کشاورزان خودشان باید به خوبی از علوم بهره ببرند.
وی افزود: برای کشت مناسب زعفران باید از زمین‌های یکپارچه بهره برد تا بتوان از سیستم‌های آبیاری تحت فشار به خوبی استفاده کرد. همچنین برای آماده سازی زمین‌های زعفران باید از چند سال قبل، از کودهای سبز استفاده شود. این کودها باعث می‌شوند تا مواد آلی خاک افزایش یافته و بافت خاک سنگین سبک شود. زعفران گیاهی است که بافت خاک سنگین را نمی‌پسندد زیرا عدم تهویه مناسب در خاک و ماندگاری آب در خاک باعث پوسیدگی پیاز زعفران می‌شود.
مالکی خاطر نشان کرد: کشاورزان برای کشت زعفران در مراحل ابتدایی باید حتما آزمایش خاک را انجام دهند، زیرا کشت و کارهای گذشته در زمین باعث افزایش یا کاهش مواد مختلف در خاک می‌شود یا ممکن است این مواد قابل جذب برای گیاه نباشد. همچنین استفاده از کودهای آلی و بیولوژیک در کشت زعفران بسیار اهمیت دارد.
وی افزود: به دلیل اینکه زمین‌های زیر کشت زعفران اصولا مساحت‌های کمی دارند درحال حاضر اکثر کشت زعفران به صورت سنتی به صورت دستی انجام می‌گیرد و این کشت باعث عدم سبز شدن مناسب زعفران می‌شود و باعث تنک شدن مزرعه خواهد شد. همچنین در روش سنتی از آنجایی که به خوبی نمی‌توانند به صورت دستی عمق مناسب را ایجاد کنند، چندپیاز همراه هم در هر عمق کشت می‌شود. پس از دو سال این گیاهان تغذیه مناسبی نخواهند داشت. اما در کشت فشرده در سال پنجم زمین تخلیه خواهد شد و حداکثر استفاده از زمین را در این روش خواهیم داشت و در این روش حداقل ۱۰ تا ۱۵ کیلو عملکرد حاصل می‌شود.
این کارشناس رشته آبیاری و زهکشی ادامه داد: در ایران در حال حاضر ۱۲۵ هزار هکتار سطح زیر کشت زعفران داریم اما به نظر بنده نیازی به این سطح زیر کشت نیست. اگر ۵۰ هکتار زعفران به صورت دقیق و علمی کشت شود کافی است. از این مقدار زمین زیر کشت زعفران میزان ۴۷۰ تن عملکرد خشک زغفران است و کشور ایران با این میزان تولید ۹۰ درصد زعفران دنیا را تامین می‌کند. در حال حاضر در اکثر مناطق کشور زعفران به عمل می‌آید اما در مناطقی که ارتفاع از سطح دریا زیر ۱۰۰۰ متر است زعفران کیفیت چندانی نخواهد داشت زیرا در این زعفران سه ماده اصلی از جمله سافرانال، کروسین و پیکرو کروسین که بر کیفیت زعفران تاثیر گذارند به مقدار کافی وجود ندارد.
وی تصریح کرد: در آینده بر این اساس، زعفران مورد توجه قرار گرفته و خریداری خواهد شد. امروزه به اندازه ای که کشت زعفران گسترش پیدا کرده است ماشین آلات مربوط به زعفران گسترش پیدا نکرده و به کمک کشاورزان نیامده است. اگرچه ماشین آلاتی هم وجود دارند که کارایی بالایی نداشته و همچنین قیمت بالایی دارند.
این کارشناس رشته آبیاری و زهکشی گفت: اگرچه در سایر کشورها در دنیا از جمله هلند، افغانستان و حتی چین زعفران به صورت علمی و اصولی کشت می‌شود اما هیچ کدام از این کشورها کیفیت زعفرانشان مانند زعفران ایران نخواهد بود. زیرا کشور ما آب، خاک و شرایط مناسبی برای کشت زعفران دارد.
وی در خصوص کشت ارگانیک زعفران عنوان کرد: کشت ارگانیک زعفران دارای شرایط متفاوت و استانداردهای خاصی است. در این نوع کشت از هر نوع نهاده و ماده‌ای نمی‌توان استفاده کرد، زیرا این نوع کشت ۳ زمان دارد. در این نوع کشت باید از کودهای بیولوژیک و کودهای آلی بهره برد. برای تشخیص ارگانیک بودن محصول نیز ۲۷۰ آیتم در محصول بررسی خواهد شد و متاسفانه آزمایشگاه‌های موجود در ایران نیز این نوع آزمایش را انجام نمی‌دهند. پس از تایید محصول گواهینامه تولید ارگانیک صادر خواهد شد.
مالکی خاطرنشان کرد: از زعفران ارگانیک برای تولید دارو در کشورهای دیگر استفاده می‌شود، زیرا زعفران گیاهی ضدسرطان بوده و از آن برای درمان بیماری‌های چشمی استفاده می‌شود. همچنین ثابت شده که زعفران گیاهی نشاط آور است. باید تلاش کنیم تا خام فروشی زعفران در کشور پایان یابد زیرا زعفران سرمایه ملی کشور ایران است.
انتهای پیام
نظرات