حمید فدایی، سه‌شنبه ۱ مهر در جمع خبرنگاران، روند اخیر ساماندهی و مستندنگاری سنگ‌های تخت‌جمشید را یکی از برنامه‌های بلند مدت پایگاه میراث جهانی تخت‌جمشید دانست که با همکاری متخصصین باستان شناس، مرمت کاران و نیروهای فنی در حال انجام است.

او اضافه کرد: در کاخ های مختلف تخت جمشید قطعات متعدد و منقوش سنگ هایی وجود دارد که حاصل ویرانی بناها در طول سده های گذشته است. اگر چه امروزه اجرای پوشش بر روی ستون ها و درگاه‌های تخت جمشید به دلیل نکات فنی و اجرایی و نظیر حفظ حریم بصری محوطه، عملیاتی دشوار و برنامه ریزی اجرای آن زمان بر است، اما تصمیم گیری در مورد انتقال قطعات جدا شده کاخ ها و حفاظت موقت آنها در مخازن و فضاهای سر پوشیده در کوتاه مدت امکان پذیر خواهد بود؛ بنابراین از مهمترین برنامه های حفاظتی محوطه نجات بخشی قطعات رها شده در محوطه کاخ ها و ساماندهی فیزیکی و اطلاعاتی آنها در مخازن واقع در بخش جنوبی تخت گاه تخت جمشید بوده است.

وی اضافه کرد: آماده سازی این مخازن و اجرای اندود بر دیواره های آن، طراحی، ساخت و نصب قفسه های فلزی متناسب با فضای انبارها و مقاوم برای تحمل وزن سنگ ها، از پشتیبانی های فنی در به ثمر نشستن این طرح بزرگ بوده که با همکاری متخصصین واحد دفتر فنی پایگاه انجام شده و با توجه به حضور تعدادی باستان شناس و نیروهای فنی مرمت در آن، نمونه ای از همکاری و کار گروهی در اجرای پروژه ای حفاظتی بوده است.

فدایی با اشاره به دستاوردهای این پروژه با هدف حفاظت بهتر و بهره برداری از آن در زمینه های گوناگون، افزود: پروژه انتقال قطعات جدا شده بناها و کاخ ها به داخل مخازن، علاوه بر بهینه کردن شرایط نگهداری آثار از ویژگی های دیگری نیز برخوردار بوده است، با مستندنگاری، طبقه بندی و ساماندهی قطعات سنگ، بانک اطلاعاتی ویژه ای برای آنها تهیه شده که از این بانک داده در پاره یابی قطعات و امکان سنجی نصب قطعات سنگ در محل اصلی خود در کاخ های تخت جمشید استفاده خواهد شد.

مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید اضافه کرد: طی یک ساله گذشته، حدود سه هزار قطعه سنگ مستندنگاری، شناسنامه‌دار و طبقه‌بندی شده و در شرایط مناسب حفاظتی قرار گرفته است.

فهیمه همایون، کارشناس باستان شناس و از همکاران این طرح با تاکید بر اهمیت ساماندهی قطعات سنگی، بیان کرد: با توجه به پراکندگی سنگ‌هایی که در دهه‌های گذشته در محوطه تخت‌جمشید وجود داشته؛ با هدف حفاظت بهتر از قطعات سنگی منقوش، ساماندهی و مستندنگاری این یافته‌ها آغاز شد.

همایون با اشاره به فرآیند این پروژه گفت: با توجه به این که سنگ های پراکنده موجود در محوطه تخت جمشید به دلائل مختلف نظیر پدیده هوازدگی و فرسایش در معرض آسیب قرار داشت، انتقال آثار به مکانی بهتر در اولویت قرار گرفت و در اینباره از مخازن موجود در بخش جنوبی مجموعه تختگاه واقع در کاخ D که فضاهای راهرو شکل با سقف تاقی شکل موسوم به تاقی ها، استفاده شد.

یونس زارع، کارشناس باستان شناس و عضو کارگروه ساماندهی و مستندنگاری سنگ های منقوش تخت جمشید در رابطه با مراحل مختلف این پروژه، گفت: قطعات سنگی منقوش ابتدا مستندنگاری شده و پس از پاکسازی اولیه، برای تفکیک و شناسایی اولیه به مخازن ایجاد شده منتقل و پس از آن، ثبت و طبقه‌بندی می‌شود.

وی افزود: همه قطعات سنگ نهایتا داخل جعبه های چوبی ویژه‌ای که به همین منظور ساخته شده قرار گرفته و صاحب برگه دان با شرح محتویات داخل جعبه بر روی آن می‌شود.

این کارشناس باستان شناس در رابطه با مستندنگاری های انجام شده روی این قطعات برای بارگذاری اطلاعات آن بر روی سامانه جامع بانک اطلاعاتی پایگاه میراث جهانی تخت جمشید، بیان کرد: مستندنگاری ها با تهیه اطلاعات تصویری از زوایای مختلف و همچنین تهیه اطلاعات محتوایی در رابطه با پیشینه طرح، اندازه، جنس، رنگ و ... انجام می‌شود و این داده‌ها برای استفاده متخصصین و حفاظت‌گران در دسترس خواهد بود.

زارع همچنین خاطرنشان کرد که در روند ساماندهی اخیر تعدادی از سنگ‌های شناسایی شده قابل پیوند یا اتصال به محل اصلی خود در مجموعه جهانی تخت جمشید است.

انتهای پیام