از دهه ۴۰ با توجه به اینکه اراضی جنگلی شمال کشور شدیداً تحت تعرض مردم قرار داشت، طرح‌های جنگلداری با کاشت درختان سوزنی برگ در این مناطق آغاز شد.
در استان گلستان در تمامی شهرستان‌های دامنه شمالی رشته‌کوه البرز، جنگل‌کاری صورت گرفته است. بیشترین سطح جنگل‌کاری سوزنی برگ در شهرستان‌های کلاله و مراوه‌تپه در شرق این استان انجام گرفته است.
هر درختی که کاشته می‌شود نیاز به مراقبت دارد و درختان در قالب طرح جنگلداری نیز از این موضوع مستثنا نیستند. در سال‌های اخیر رسیدگی نامناسب به عرصه های این مناطق با توجه به موضوعات مالی، خطر حریق و یا دیگر مشکلات در جنگل‌های سوزنی برگ را افزایش داده است.
بعد از توقف طرح‌های جنگلداری، حساسیت‌ها در سطح جامعه نسبت به برداشت چوب افزایش یافته است. به تازگی اداره کل منابع طبیعی گلستان بعد از مکاتبه با سازمان جنگل‌ها توانسته مجوز خارج کردن بخشی از درختان ریشه‌کن و خشک را از عرصه جنگل‌های سوزنی برگ اخذ کند. به‌منظور بررسی روند این کار به همراه تعدادی از مدیران منابع طبیعی راهی مناطقی از گرگان که طرح در آن اجرا خواهد شد، رفتیم.
معاون امور جنگل اداره کل منابع طبیعی گلستان در گفت و گو با ایسنا در خصوص علت انتخاب درختان سوزنی برگ برای طرح‌های جنگل‌کاری، گفت: گونه سوزنی برگ همیشه سبز است و نشان از جنگلی بودن منطقه در تمامی فصول سال دارد. درختان سوزنی برگ از نگاه مردم در آن زمان، دولتی محسوب می‌شد. این موضوع باعث می‌شد به فکر تعرض به نقاطی که جنگل‌کاری سوزنی برگ شده، نباشند. همچنین دام نیز نمی‌توانست در محدوده درختان سوزنی برگ، چرا کند.
داود مقدسی با اشاره به اینکه جنگل‌کاری صورت گرفته نیاز به مراقبت و عملیات پرورشی دارد، گفت: متأسفانه طی ۱۰ الی ۱۵ سال اخیر اعتبارات برای اقدامات پرورشی از سوی استان تخصیص داده نشده و همین امر موجب شد که درختان سوزنی برگ، متراکم و به هم چسبیده باشند. با توجه به اینکه عملیات پرورشی در این مناطق انجام نشده، تعداد زیادی از درختان به هم وصل و یا ریشه‌کن شده‌اند و همین موضوع خطر حریق را به شدت افزایش داده است.
وی با بیان اینکه جمع‌آوری درختان ریشه‌کن، شکسته و افتاده و سرپا خشک به‌عنوان عملیات بهداشتی در اولویت ما قرار دارد، گفت: این درختان علاوه بر خطر حریق، تولید قارچ و میکروب می‌کنند و ناقل بیماری به سایر درختان می‌شوند و همچنین مورد استفاده قاچاقچیان چوب قرار می‌گیرند. مجوز عملیات بهداشتی از سازمان جنگل‌ها کشور اخذ شده است. اقدام بر روی درختان سرپا به‌منظور کاهش تراکم، نیاز به طرح مدونی دارد که در مرحله بعدی آن را پیگیری می‌کنیم.
معاون امور جنگل منابع طبیعی گلستان در خصوص نحوه انجام عملیات پرورشی، گفت: بعد از انجام عملیات بهداشتی، طرح مدونی برای انجام عملیات پرورشی به‌منظور کاهش تراکم درختان، تدوین و در صورت مصوب شدن اجرایی می‌شود. در نهایت هدف از انجام عملیات پرورشی، استقرار گونه‌های طبیعی بومی منطقه است.
مقدسی بیان کرد: طبق بررسی صورت گرفته از محدوده جنگلی سوزنی برگ شهرستان گرگان، تنها در وسعت ۱۰۰ هکتار درختان ریشه‌کن و افتاده و سرپا خشک شناسایی شده که عملیات بهداشتی فقط در این محدوده انجام می‌گیرد. سایر نقاط نیاز به کار پرورشی و تنک کردن دارد که در آینده به آن پرداخته خواهد شد.
وی با اشاره به اینکه این کار در تمام سطح استان انجام می‌گیرد، گفت: پیش‌بینی می‌کنیم امسال در سطح استان ۵ الی ۷ هزار هکتار نشانه‌گذاری جنگل‌های دست کاشت سوزنی برگ را در قالب عملیات بهداشتی داشته باشیم. نشانه‌گذاری در مدت یک ماه انجام می‌گیرد.
معاون امور جنگل منابع طبیعی گلستان در خصوص نشانه‌گذاری درختان، گفت: درختان بالاتر از قطر ۲۰ سانتیمتر مصرف صنعتی دارند و با شماره علامت‌گذاری می‌شوند؛ درختان با قطر کمتر از ۲۰ سانتیمتر که مصرف هیزمی دارند، فقط با علامت ضربدر مشخص می‌شوند. در یک دفترچه طول و حجم هر درخت علامت‌گذاری شده یادداشت می‌شود. علاوه بر شماره‌گذاری، درختان با چکشی با علامت مخصوص نشانه‌گذاری می‌شوند. بعد از نشانه‌گذاری این درختان که با نظارت یک اکیپ چندین نفره انجام می‌گیرد، کل مشخصات ثبت شده به سازمان جنگل‌ها ارسال و بعد از بررسی، مجوز قطع توسط این سازمان صادر و در ادامه پروانه قطع در استان صادر می‌شود.
مقدسی درباره سرنوشت چوب‌های برداشت شده نیز گفت: بعد از برآورد میزان حجم چوب، قیمت‌گذاری صورت می‌گیرد و بعد از برگزاری مزایده، پیمانکار عواید را به حساب خزانه دولت واریز می‌کند و بعد از آن مجوز برداشت به او داده می‌شود. حتی یک ریال هم از عواید فروش درختان به حساب منابع طبیعی واریز نمی‌شود.
وی با اشاره به طرح‌های جنگل‌کاری جدید در استان، گفت: با توجه به اینکه در طرح‌های جنگل‌کاری سالیان گذشته، به هدف تثبیت مالکیت و جلوگیری از تعرض مردم رسیدیم؛ در جنگل‌کاری‌های جدید ۶۰ درصد گونه‌های پهن‌برگ و ۴۰ درصد سوزنی برگ کاشته می‌شود و رفته‌رفته در آینده به سمتی می‌رویم که کاملاً جنگل‌های طبیعی داشته باشیم.
انتهای پیام
نظرات