در تاریخ ۱۴۰۰ ساله، از صدر اسلام تاکنون، در هیچ انقلاب و نهضتی مانند انقلاب اسلامی و به‌خصوص صحنه‌های دفاع مقدس، با نهضت عاشورا شباهت ندارد. صدها نشانه، دفاع مقدس، را به نهضت عاشورا پیوندی عمیق می‌زند و جلوه‌های کربلا را درصحنه‌های مختلف آن می‌توان یافت. در اهداف، راهبردها، روش‌ها، فرهنگ و پیام وجوه اشتراک بسیاری یافت می‌شود.

وجوه مشترک دو نهضت

 در کربلا امام و یارانش را محاصره کردند، در دفاع مقدس نیز محاصره و تحریم در ابعاد مختلف را داشته است. در هردو نهضت، مبارزه بین جبهه حق و باطل تجلی پیدا کرد.

هم‌راستایی هدف و راه و شیوه در هردو نهضت وجود داشته است. هدف هر دو نهضت، دفاع از حریم ارزش‌ها و حفظ اسلام ناب و قرب الهی بوده و در رویاروی با دشمن تا آخر مقاومت کرده و ایستادند.

جبهه حق (عاشورا و دفاع مقدس) هردو نهضت مظهر پاکی‌ها و نیکی‌ها بود. به شیوه اخلاقی و انسانی عمل کردند. جبهه دشمن (یزیدیان و صدامیان) در هر دو نهضت، درنهایت رذالت، پستی، دنیاپرستی و اهداف دنیاطلبی و شیطانی بود.

عدم ترس از دشمن: عدم ترس در نهضت کربلا، علیرغم محاصره کامل نظامیان دشمن و عدم ترس در دفاع مقدس، علیرغم آتش سنگین توپخانه‌های دشمن

وضعیت شیدایی شب و روز عاشورا (نمازهای عارفانه، دعاهای عاشقانه، روحیه و آمادگی برای لقا الله)، که در شب‌های عملیات جبهه‌ها نیز وجود داشت. احیا و تجلی اکسیر عقاید اسلامی و تجلی اوج جنبه‌های ایثار و فداکاری برای اسلام در هر دو نهضت به وقوع پیوست.

شوق شهادت: بیان مرگ شیرین‌تر از عسل در نهضت عاشورا، و نوشته‌های عاشق شهادت روی لباس و وصیت‌نامه‌ها در دفاع مقدس را شاهدش بوده‌ایم.

در هر دو نهضت، برای دشمنان (یزیدیان و صدامیان) رسوایی ظلم و ستم را به همراه داشت و نقاب از چهره تزویر و نفاق دشمنان افتاد و به بدفرجامی دچار شدند و رزمندگان نهضت امام خمینی، همچون شهیدان کربلا، کانون معرفت و بصیرت دینی و سرشار از شوق فداکاری و شهادت بودند. در هر دو نهضت، از گروه‌های سنی در جبهه وجود داشته و به شهادت رسیدند.

تفاوت‌های دو نهضت عاشورا و دفاع مقدس

حادثه عاشورا در فاصله کمی از رحلت پیامبر اسلام (ص) رخ داد و بی‌نظیرترین حادثه حزن‌انگیز خلقت از ابتدای خلقت تا پایان جهان است و حادثه دفاع مقدس بعد از ۱۴ قرن بوده است.

در نهضت عاشورا فرمانده، امام معصوم (ع) بود و در دفاع مقدس نایب امام معصوم (عج)، در نهضت کربلا جنگ به‌صورت رویارویی مستقیم بود و در نهضت دفاع مقدس، به‌صورت مستقیم غیرمستقیم، سلاح‌های نظامی و ابزارهای رسانهدر دو نهضت بسیار متفاوت بوده است.

صحنه جغرافیای جبهه نبرد، در کربلا، منطقه محدودی بود و دفاع مقدس به عرض صدها کیلومتر. مدت درگیری بین دو جبهه در نهضت عاشورا یک روز و در دفاع مقدس ۸ سال بوده است.

دشمنان غربی و شرقی، حامی و پشتیبان دشمنان متجاوز بعثی بودند و در نهضت کربلا امپراتوری اموی حامی لشکریان یزید بود. بسیاری از بسیجیان رزمنده دفاع مقدس امام خود را از نزدیک ندیدند و به جبهه‌ها گسیل شده بودند ولی در نهضت امام حسین (ع) امام خود را دیدند و عازم نبرد شدند.

تأثیر نهضت عاشورا بر دفاع مقدس

«نهضت دفاع مقدس» متأثر از «نهضت عاشورای مقدس حسینی» بوده است، خمیرمایه دفاع مقدس الهام گرفته از فرهنگ عاشورای حسینی بود و به عبارتی نهضت دفاع مقدس ریشه در نهضت عاشورای حسینی داشته است و والاترین نیروی انگیزه‌بخش رزمندگان دفاع مقدس آزادی کربلا و زیارت امام حسین (ع) بود.

تأثیر مستقیم نهضت عاشورا بر جبهه‌ها: انگیزه اعزام، فرهنگ حضور، شعارها، برگزاری مراسم محرم، شرایط سخت مناطق عملیاتی، شهادت مجاهدان، وصیت‌نامه‌های رزمندگان و به‌خصوص شهدا، تلفیق اشعار حماسی با عاشورا، اسم لشکرهای و گردان‌ها، اسم مقرها

تأثیر بر عملیات‌ها: اسم عملیات‌ها، رمز عملیات، زمان عملیات، سربندها، نوشته‌های روی لباس‌ها، پرچم‌ها، نوحه‌خوانی، آب‌رسانی، حضور معنوی سیدالشهدا (ع) و مادرش در لحظات حساس، روحیه رزمندگان در جبهه‌ها، رزمندگان اسلام در جریان جنگ تحمیلی تنها با اسلحه گرم نمی‌جنگیدند بلکه آن‌ها سلاحی مهم‌تر داشتند. به قول شهید آوینی «مهم‌ترین سلاح رزمندگان سربندهای منقوش به نام شهدای کربلا و از همه مهم‌تر حضرت امام حسین (ع) بود که رادمردی را در گام‌های استوار رزمندگان اسلام هجی می‌کرد.» دوران اسارت رزمندگان نیز به تأسی از دوران اسارت حضرت زینب (ص) و اسرای کربلا بود.

تأثیر بر شهرها روستاها: کمک‌رسانی به جبهه‌ها، تشیع، تدفین شهدا، تحمل سختی‌ها و کمبودهای زمان جنگ، مراسم عزاداری‌ها به نام شهدا و رفتن هیئت‌های عزاداری مساجد تا خانه شهدا، پایداری و شکیبایی مردم و صبوری آنان، متأثر از صبوری و پیام‌رسانی قافله اسیران کربلا بوده است.

تأثیرات بعد از جنگ: هرساله با بازگشت پیکرهای تفحص شده، مجدداً خیابان‌ها و کوچه‌ها عاشورایی می‌شود، تدفین شهدای گمنام در محلات و مراکز مختلف و تمسک جستن به آن‌ها، تکریم خانواده شهدا و جانبازان، نام‌گذاری خیابان‌ها و مکان‌ها به نام شهدا، شکل‌گیری مداحی‌های خاص از تأثیرات دفاع مقدس در پساجنگ بود. و همچنان که نهضت عاشورا تضمین بقا و سلامت مکتب و اسلام ناب محمدی شد، دفاع مقدس تضمین بقا و بالندگی انقلاب اسلامی را به همراه داشت.

صدور فرهنگ دفاع مقدس و تجارب آن به محور مقاومت، با ساخت فیلم‌ها و داستان‌ها، اشعار، ثبت خاطرات، مجاهدت‌های هشت سال دفاع مقدّس نیز تضمین‌کننده بقا و صدور انقلاب اسلامی شد.

دفاع مقدس برگرفته از مکتب عاشورا بوده و تجلی عینی ارزش‌های عاشورا در عصر حاضر بود. زیارت عاشورا و تجلی مضمون‌های آن درصحنه‌های دفاع مقدس و شهادت با زمزمه زیارت عاشورا تأثیر شگرفی داشته است. و به‌طورکلی می‌توان گفت فرهنگ دفاع مقدس متأثر از فرهنگ عاشورا بوده است.

سخن پایانی:

درس‌هایی که رزمندگان در مکتب عاشورا آموخته بودند، سبب شد جبهه‌های هشت سال دفاع مقدّس جلوه‌گاه اخلاق، فضایل و ارزش‌های الهی گردیده و سازنده‌ترین و پرشکوه‌ترین درس‌ها را بروز دهد؛ ولی متأسفانه در پساجنگ، مسئولان وقت آن‌ها به کنار نهادند و با شعار ترویج رفاه، فرهنگ دفاع مقدس امکان تداوم و تسری در عرصه‌های مختلف نیافت. درحالی‌که بایستی این فرهنگ و الگوی ناگسستنی دفاع مقدس و عاشورا، همواره درس پذیری و سرمشق مسئولان و مدیران و آحاد جامعه باشد.

اکنون نیز تمسک به فرهنگ عاشورایی و دفاع مقدس عامل پیروزی انقلاب اسلامی خواهد بود. لذا در شرایطی که کشورهای سلطه‌گر به رهبری آمریکا و رژیم جنایتکار صهیونیستی، در تلاش برای نابودی اسلام ناب و ام‌القرای جهان اسلام هستند، بقای نظام اسلامی و سلامت فرهنگ عمومی کشور به احیای فرهنگ دفاع مقدس و نهضت عاشورا وابسته است. شکی نیست که موفقیت و پیروزی ما در جنگ هشت‌ساله، به برکت جاری شدن فرهنگ عاشورا به دست آمد و بقای آن نیز بستگی تام و تمام به تبعیت از این فرهنگ دارد و بایستی به نسل‌های فعلی و آینده منتقل شود.

تأثیر «نهضت عاشورای مقدس حسینی» بر «نهضت دفاع مقدس» موجب بروز خمیرمایه‌های دینی در دوران دفاع مقدس گردید و سبب شد ملتی با دستان خالی در برابر دشمن تا بن دندان مسلح بایستد. نهضت عاشورای حسینی تا قیامت جوشان بوده و می‌تواند در عرصه‌های دیگر و دربرابر تهدیدات دشمن منشأ برکات در جامعه گردد.

انتهای پیام