علیرضا یوسفی در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص استرس و اضطراب داوطلبان کنکور، اظهار کرد: کنکوری‌ها و حتی مشاوران ما اکثراً بر اساس مطالعات سنتی موجود در گذشته قدم در این راه نهاده‌اند، در یک کار حرفه‌ای باید یک مربی خوب در کنار افراد باشد تا استرس موجود در شروع کار و ادامه آن را کاهش دهد و اولین موضوعی که در اینجا اهمیت دارد این است که داوطلبان ما مسیری آگاهانه داشته باشند و آگاهانه و منطقی در این راه قدم بردارند.

وی افزود: در بعد کنکور نیز استرسورهای بسیار زیادی وجود دارد. گاهی اوقات مشاوران داوطلبان حتی علم مشاوره روانشناسی را ندارند و تنها به صورت سنتی و بر اساس تجارب شخصی خود به مشاوره می‌پردازند که این مسئله به خودی خود باعث می‌شود داوطلبان نه تنها مسیر درستی را طی کنند بلکه به مرور زمان بر شدت استرس آن‌ها افزوده شود. مبحث دیگر استرس‌زا به گفتمان‌های بین فردی خود داوطلبان باز می‌گردد. این گفتمان‌ها معمولاً از منابع غیر موثق است و داوطلبان ضمن مهم در نظر گرفتن آن‌ها باعث می‌شوند استرس بیشتری در میانشان نشر پیدا کند. 

این استاد دانشگاه پیام نور مشهد خاطرنشان کرد: مهم ترین و بزرگترین عاملی که باعث استرس دانش آموزان می‌شود این است که هر کدام از آن‌ها مسیر بزرگی مانند کنکور را با توجه به تفکر خود، افراد ناآگاه یا افراد به ظاهر آگاه پیش می‌برند که تمام این موارد آسیب‌زا هستند. برای مثال زمانی که داوطلبان با مراجعه به هر یک از مسیرهای گفته شده، پاسخ صحیحی دریافت نمی‌کنند به یک نوع شکست آموخته شده باز می‌گردند و تصور می‌کنند که نمی‌توانند در مسیر کنکور قدم درستی بردارند و موفق باشند و مشکل را به خودشان باز می‌گردانند. این عامل مادر یعنی بدون مربی یا با مربی بد مسیر را طی کردن، بزرگترین عامل شکست داوطلبان است.

وی اظهار کرد: کرونا بر همه جامعه به صورت یک دست اثر داشته است، داوطلبان باید این موضوع را در نظر داشته باشند که مانند سایر اقشار جامعه می‌توانند به درس خواندن و ادامه زندگی در کنار کرونا بپردازند و کرونا عاملی برای جلوگیری از درس خواندن آن‌ها نیست. اما برخی از داوطلبان از وجود کرونا سوء استفاده می‌کنند و علیرغم درس نخواندن و انجام هزینه‌های بالا کرونا را مقصر عقب ماندن از سایر داوطلبان می‌دانند، در بعد ظاهری، مسئله کرونا عاملی برای توجیه قبول نشدن یا رتبه خوبی نیاوردن شده است.

یوسفی افزود: اگر به سال‌های گذشته بازگردیم دانش آموزان سال چهارم از یک ماه به عید تا زمان کنکور به دبیرستان نمی‌رفتند. امسال هم از یک ماه به عید کرونا آمده است و دانش آموزان باید تصور کنند که مانند سال‌های قبل تعطیل شدند و فقط پیگیر درس خواندن خود در منزل باشند. مسئله کرونا فی نفسه نمی‌تواند مانعی برای درس خواندن باشد، حتی اگر به صورت منطقی نگاه کنیم کرونا محاسنی نیز داشته است، برای مثال به اجبار دانش آموزان از بیرون منزل رفتن محروم شدند و فرصتی برای تحصیل در منزل فراهم شده است.

این روانشناس با اشاره به اینکه «نقش خانوادگی در بعد کاهش یا افزایش استرس بسیار موثر است»، ادامه داد: خانواده‌ای که توجیه نیست و مبتنی بر تفکر خود عمل می‌کند بسیار می‌تواند استرس‌زا باشد. این تصور که دانش آموزان و به ویژه داوطلبان باید کل روز درس بخوانند توجیه منطقی ندارد. تشر زدن، تنبیه و تهدید دانش آموزان در زمان استراحت آن‌ها در میان مطالعه درس می‌تواند آسیب‌زا باشد و موجب افزایش استرس داوطلب شود. در تمام روابطی که میان دانش آموزان و والدین صورت می‌گیرد این موضوع را باید مورد توجه قرار داد که دانش آموزان ما در شرایطی هستند که به صورت اتوماتیک استرس زا است.

وی بیان کرد: والدین گاهی با هدف مثبت اقدام به نصیحت یا تنبیه دانش آموز می‌کنند، در این مواقع باید در نظر داشته باشند که این عوامل همگی باعث ایجاد استرس برای داوطلب می‌شود. گاهی اوقات والدین هزینه‌های مضاعفی مانند مشاوره تلفنی، سی دی‌های آموزشی و... را انجام می‌دهند که این فعالیت‌ها نقش مثبت کاربردی در روند آموزش دانش آموز ندارد. در این شرایط حتی دانش آموز به این فکر خواهد بود که در صورت داشتن رتبه نامناسب و دور از انتظار، هزینه‌های مضاعفی که والدین برای وی انجام داده‌اند را چگونه پاسخ دهد، در این شرایط داوطلب با اولین سوال مشکل خود در کنکور دچار اضطراب فراوان خواهد شد و در نتیجه این کلمات و رفتارهایی که والدین نسبت به دانش‌آموزان نشان می‌دهند، به جای اینکه عمل بازدارنده اضطراب باشد عامل بوجود آورنده آن می‌شود. 

وی خاطر نشان کرد: توصیه من به کنکوری‌های امسال این است که به خود باوری برسند و بدانند که به اندازه‌ای که خوانده‌اند یاد دارند و از خود انتظار نداشته باشند که تمام دروس خود را به یاد بیاوردند. داوطلبان باید بدانند عده زیادی از دانش آموزان داوطلب کنکور هیچ آمادگی نداشتند پس خیلی به تعداد داوطلبان توجه نداشته باشند، کنکوری‌ها باید به اطلاعات خود ایمان داشته باشند، هدف خود را بدانند و با آرامش وارد جلسه کنکور شوند. اگر داوطلبی در کنکور خود ناموفق بود باید برای سال بعد خود برنامه‌ریزی کند و هرگز ناامید نشود. قبول نشدن داوطلبان در کنکور نشانه ضعف در قدرت یادگیری آن‌ها نیست بلکه نشانه عدم تلاش است، پس باید برنامه دقیقی همراه با تلاش برای خود داشته باشند.

انتهای پیام