"توفیق رفیعی" از پیشکسوتان روزنامه نگاری در استان کردستان است که عمرش را با قلم زدن در صحفه های روزنامه ورق زده و اکنون که دو سال از عمر بازنشستگیش می گذرد با تاکید می گوید در صورت بازگشت به گذشته باردیگر با عشق و علاقه حرفه خبرنگاری را انتخاب می کند.

25 سال از عمر جاودانه اش را در حرفه خبرنگاری با فراز و نشیب های زیادی طی کرده است و با وجود تسلطش بر حوزه تاریخ، خبری اجتماعی در وصف زندگی یک نفر که هرگز نتوانسته منتشر کند، از مهمترین وقایع تکان دهنده حرفه اش بوده و او را تحت تاثیر قرار داده است.

انتخاب نوشتن برای رفیعی از باب معیشت و درآمد نبوده، بلکه عشق و علاقه فراوان وی را در وادی خبرنگاری سوق داده و بخشی از زندگانیش شده است؛ زندگی مشترک را زمانی شروع کرده که خبرنگار بوده و در تمام دوران کاریش هیچ وقت خانواده اش مانع و مخالف کار وی نشده اند.

او که در مسیر حرفه خبرنگاری، بارها کارش توسط حوزه قدرت منقطع شده و از وی به دلیل حرفه اش شکایت شده است، می گوید"روش و منش کاری که در پیش دارم، دردها و رنج هایی را که ممکن است به دلیل بی تجربگی، برخی از همکاران را به دردسر انداخته باشد، من را به سختی نیانداخته و موجب نارضایتی خانواده نشده است.

این پیشکسوت 49 ساله زاده دهگلان و آمده از خاستگاه موسیقی فولکلور کردستان، که در دوران قلم زدنش سه الی 4 هزار کلمه را در روز خلق می کرده، خودسانسوری در حوزه خبر را اجتناب ناپذیر می داند و می گوید: "بنده هم از این قاعده مستثنی نبوده ام، در هر خبری بخشی از داده ها قابل انتشار نیست و برخی ها هم قابل انتشار است، گاهی مسایل شخصی و حیثیت افراد در خبر وجود دارد که قابل انتشار نیست به همین خاطر  بخشی از جزییات خبر را نمی توان منتشر کرد."

او  با اشاره به اینکه که عموما شهروندان ایرانی چه در جایگاه رسمی و چه در جایگاه غیر رسمی نوعی علاقه به پنهان کردن مسایل دارند، می گوید: "بیش از 50 درصد مسئولان از جواب دادن به سوژه ها طفره رفته اند و شعار محور بوده اند، همچنین هنرمندان از جمله اقشاری هستند که همیشه حقایق را بازگو کرده اند."

این پیشکسوت رسانه ای مهم ترین توشه دوران کاری خود را در یک جمله این چنین بیان می کند: "شهروندان جامعه ما ناشفاف هستند و آن ها از ناشفافیت حاکم بر ساحت اجتماعی به اندازه من نگران نیستند."

او در رابطه با تغییر روند خبرنگاری در تاریخ ایران می گوید: "روند خبرنگاری در ایران از روندی اجتماعی به سمت منشی معیشت گرایانه حرکت کرده و به روشی ارگانیک و سازمانی تغییر شکل داده است که خوب و یا بد بودن آن را باید دیگران قضاوت کنند، اما اکنون حس تعهد و مسئولیت اجتماعی کمرنگ شده است که به وجود آمدن شیوه های جدید اطلاع رسانی نیز خود عاملی موثر در این حوزه محسوب می شود."

او با اشاره به فضای رسانه ای معتقد است: "فضای رسانه مقوله ای مجرد از ساحت اجتماعی نیست بلکه جزیی جدایی ناپذیر از آن است که لازمه آن شفاف سازی و اطلاع رسانی دقیق است؛ در این روند به طور قطعی وضعیت رسانه بهبود می یابد و اصلاح می شود، اگر سازمانی مصلحت گرا یا درون گرا باشد و روندی در پیش بگیرد که اطلاعات را در خود جمع آوری کند طبیعتا خبرنگاری هم طابعی از آن است، چرا که روند خبرنگاری در حال حاضر ارگانیک و سازمانی است و لذا به هر اندازه که سازمان شفاف باشد به همان اندازه اطلاعات شفاف و خبرنگاری هم آسان تر خواهد بود."

این ریش سفید حوزه خبرنگاری در کردستان، مهمترین وظیفه یک خبرنگار را کشف خبر می داند و می گوید: "خبرنگاری که بتواند خبر و گزارش تحقیقی انجام دهد و حقایق اجتماعی را منتشر کند و با تعهد و مسئولیت اجتماعی خود دانش اجتماعی شهروندان را در زمینه رفاه و آزادی و برابری افزایش دهد و به روز کند، موفق است و این می تواند خبرنگار را خوشحال کند و هر بستری که مانع این ها باشد برای خبرنگار ناراحت کننده است."

رفیعی که به گفته خودش، میرزا بنویسی برای روابط عمومی ها را هم تجربه کرده است می گوید: "گاهی منافع سازمان ها و رسانه ها به گونه ای ایجاب می کند که مبنای انتشار اخبار بر خلاف میل باطنی و بر پایه تامین منافع مالی و سازمانی و رسانه مربوطه صورت می گیرد، که این به معنی انتشار خبر نیست بلکه به معنای انتشار دیدگاه های غیر شفاف و حتی غیر واقعی آن سازمان است و من هم همچون سایر همکاران رسانه ای این روند را تجربه کرده ام و آن را از آسیب های جدی رسانه می دانم."

او که دو سال از عمر بازنشستگیش گذشته و اکنون فعالیت رسانه ای ندارد، معتقد است که درک مقتضیات، شناخت بسترها و نیازهای اجتماعی که در آن زندگی می کنیم و تولید دانش برای این بستر، می تواند کمک جدی به ماندگاری خبرنگار در حرفه خود کند.

رفیعی که هیچ وقت غیرحرفه ای و رایگان و در مقابل پیشنهاد کسی و یا رسانه ای کار نکرده است می گوید: "همیشه برای کارهایم قرارداد داشته ام و پایه زندگی و حرفه ام را بر این بنا گذاشته و حقوق گرفته ام و از نوادر خبرنگارانی هستم که بابت مبلغ ناچیز خبرنگاری نکرده ام و همیشه درجه یک حقوق گرفته ام."

او در رابطه با تفاوت فعالیت خبرنگاری در ایران و اروپا می گوید:"فضای اجتماعی سیاسی متفاوتی بین خبرنگاران ایرانی و خارجی وجود دارد؛ آن ها در جامعه غربی که بر دموکراسی بنا نهاده شده است فعالیت می کنند و بر اساس نیازهای خود و جامعه، شفاف سازی و اطلاع رسانی دقیق بر پدیده ها دارند در حالی که جامعه شرقی ما دارای مصالحی در حوزه های دین، دولت، سیاست، قدرت و حکومت است که موجب ایجاد دیگاه متفاوت خبرنگاری می شود."

"امروز در جوامعی همچون چین به عنوان شرق و روسیه به عنوان غرب دانش، آگاهی و خبر منشا قدرت است و قدرت ثروت آفرین است و این دو در عرصه اجتماعی همچون سیل حرکت کرده اند و خبرنگاران به عنوان تولیدکنندگان دانش در معرض آسیب های جدی قرار دارند که امر در هر جغرافیایی شکل خاص خود را دارد، نه الزاما می توان گفت که خبرنگاری در ایران جهنمی و خبرنگاری آنها در جه یک است و نه برعکس، بلکه قضاوت این مسئله مهم است."

انتهای پیام