به گزارش ایسنا، عبدالباری عطوان، سردبیر روزنامه مستقل رأی الیوم در تحلیلی درباره بحران لیبی و نقش کشورهای خارجی در آن نوشت: شهر راهبردی سرت مهم‌ترین دروازه برای نیروهای حفتر و دولت وفاق ملی است که پس از موفقیت در پایان دادن به محاصره طرابلس و بازپس‌گیری ترهونه درصدد به دست گرفتن کنترل این شهر است.

رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه که حاکم دوفاکتوی غرب لیبی است، اخیراً تأکید کرد، تا زمانی که هم پیمانانش کنترل شهر سرت را به دست نگیرند، نه مذاکرات سیاسی وجود خواهد داشت و نه آتش‌بس اعمال خواهد شد. این اظهارات بیانگر مخالفت و یا بی‌توجهی او به ابتکار عمل قاهره برای حل و فصل همه‌جانبه بحران لیبی است؛ چراکه شهر سرت از جهتی دروازه شرق یعنی محل قرار گیری میادین نفت و گاز و ذخایر اصلی آن بوده و از سوی دیگر کلید جنوب یعنی محل پایگاه هوایی "الجفره" و مخزن آبی لیبی است.

جاه‌طلبی‌های اردوغان تنها در دستیابی به بیشترین سهم ممکن از نفت و گاز لیبی محدود نمی‌شود، بلکه تقویت نفوذ سیاسی و نظامی ترکیه در لیبی را نیز شامل می‌شود. گزارش روزنامه "ینی شفق" نزدیک به حزب عدالت و توسعه، حزب حاکم در ترکیه درباره طرح آنکارا برای ایجاد دو پایگاه نظامی در لیبی؛ یک پایگاه هوایی در پایگاه "عقبه بن نافع" (الوطیه) در جنوب غربی طرابلس و یک پایگاه دریایی در شهر مصراته گویای همین مسأله ست.

نیروهای ترکیه مجهز به ناوچه‌ها و تجهیزات نظامی سنگین و هزاران جنگنده و هواپیماهای بدون سرنشین عملا در میادین نبرد در لیبی حضور دارند و اکنون سؤال این است که آیا کشورهای همسایه لیبی مانند الجزایر و تونس در غرب و مصر در شرق این سیاست که حضور ترکیه آن را تحمیل کرده است، خواهند پذیرفت یا از نظر سیاسی و شاید از لحاظ نظامی با آن مقابله خواهند کرد؟

مداخله نظامی ترکیه در لیبی با حمایت از دولت وفاق که از سوی سازمان ملل به رسمیت شناخته شده عامل تمامی شکست‌های بزرگ خلیفه حفتر و نیروهای او در غرب لیبی است و چه بسا منجر به خروج کلی او از صحنه سیاسی این کشور شود، به ویژه پس از آنکه اخیراً هشت گور جمعی در ترهونه کشف شد که ده‌ها جسد ازجمله اجساد چند خانواده کامل را در خود جای داده‌اند که پس از شکنجه اعدام شده‌اند. درحال حاضر انگشت‌های اتهام به سمت خلیفه حفتر و نیروهای او نشانه رفته و این جنایت جنگی حالتی از ترس را در میان ناظران سازمان ملل ایجاد کرده است تا جایی که باعث شده است آنها خواستار تحقیقات گسترده برای مشخص شدن جزئیات این اعدام‌ها و تحویل عاملان آن به دیوان کیفری بین‌المللی به عنوان جنایتکاران جنگی بشوند.

عبد المجید تبون، رئیس جمهوری الجزایر که به شدت نسبت به تحولات بحران لیبی و حضور بیش از ۱۲ هزار نظامی و جنگجوی تندرو در نزدیکی مرزهای غربی کشورش نگران است، برای نخستین بار برای همکاری با کشورهای همسایه لیبی یعنی مصر و تونس به منظور دستیابی به یک راه حل برای بحران لیبی اعلام آمادگی کرد. او اخیراً در کنفرانس مطبوعاتی گفت: خونی که در لیبی ریخته می شود خون لیبیایی است نه خون کسانی که نیابتی می‌جنگند و الجزایر درصدد توقف ریختن این خون‌ها و حل و فصل سیاسی این بحران است نه نظامی.

تبون با این اظهارات به هدف زد و نسبت به دچار شدن لیبی به سرنوشت سومالی هشدار داد.

این موضوع نیز درخور توجه است که تبون شنبه با عقیله صالح، رئیس پارلمان طبرق (شرق لیبی) به تنهایی و بدون حضور خلیفه حفتر دیدار کرد؛ موضوعی که به دلیل حمایت قابل توجه قبیله‌ای از عقیله صالح و "مشروعیت" سیاسی‌اش، به شکل غیر مستقیم بیانگر به رسمیت شناختن وی به عنوان یک رهبر و یا نماینده شرق لیبی است. اما مهمتر از این دیدار ، اظهارات ماه گذشته میلادی صالح و اعلام خود به عنوان فرمانده کل نیروهای ارتش ملی لیبی است.

ورود الجزایر به خط بحران لیبی و اعلام آمادگی رئیس جمهوری آن برای همکاری با مصر و تونس برای دستیابی به یک راه حل سیاسی و پایان دادن به بحران لیبی شاید مهم‌ترین تحول در این زمینه باشد، چراکه توافق این سه کشور می تواند توازن قدرت را از نظر سیاسی و نظامی را تغییر دهد.

بسیاری از کارشناسان معتقدند که خروج خلیفه حفتر از صحنه لیبی به نفع رقیب او یعنی عقیله صالح است. این مسأله درباره فائز السراج، نخست‌وزیر دولت وفاقملی نیز صدق می‌کند؛ او اگرچه عملاً از محاصره طرابلس توسط حفتر خلاص شده است اما حکم وی تنها منحصر به محیط دفترش است.

رقابت میان دو راه حل نظامی و سیاسی که در ابتدای این یادداشت به آن اشاره شد طی روزها و هفته‌های آتی و به ویژه پس از ورود الجزایر سخت‌تر خواهد شد و اکنون زود است که تأیید کنیم که در پایان مسابقه چه کسی پیروز خواهد شد، اما این یک مسابقه و رقابت هیجان انگیز است که باید آن را دنبال کرد.

انتهای پیام