هژیر کیانی در گفت و گو با ایسنا با اشاره به اینکه طبق قانون تمام دستگاه‌ها موظف به مهار آتش هستند و نمی‌توان مسئولیت اطفای حریق را بر دوش سازمانی به نام سازمان جنگل‌ها گذاشت که اعتبارات معدودی نیز دارد. دولت باید خود را موظف کند برنامه جامع نجات‌بخشی برای زاگرس تدوین و مجلس آن را تصویب کند.
این پژوهشگر حوزه طبیعت و محیط زیست تاکید کرد: دارایی‌های اکولوژیک بخصوص منابع طبیعی ما به‌درستی ارزش‌گذاری نشده‌اند و به‌همین علت ارزش آن‌ها در برنامه‌ریزی‌های کلان کشور دیده نمی‌شود. مادامی که این نگاه بهره‌کشی نسبت به منابع طبیعی تغییر نکند و ارزش اکولوژیک و خدماتی که زاگرس و سایر عرصه‌های طبیعی برای ایران و زیستمندان آن دارد، مشخص و دیده نشود برنامه‌ریزی و تخصیص بودجه نیز مطابق با این ارزش‌ها صورت نخواهد گرفت.
کیانی ضمن بیان اینکه لکنت‌های مدیریتی در تداوم و افزایش خسارات ناشی از آتش‌سوزی موثر است، از عدم تجهیز دهیاری‌ها و شوراهای خوزستان به آتش‌کوب و کپسول‌های اکسیژن انتقاد کرد و گفت: استفاده از این امکانات می‌تواند در زمان طلایی ابتدایی آغاز آتش‌سوزی جنگل‌ها و مراتع از ایجاد یک فاجعه و خسارت ملی جلوگیری کند بنابراین در وهله اول دولت باید خود را موظف کند برای نجات زاگرس و زاگرس‌نشینان بالگردهای آبپاش خریداری کند و جوامع محلی را از طریق آموزش، فرهنگ‌سازی و تامین امکانات توانمند کند تا بتوانند این عرصه‌ها را حفظ کنند چراکه وقتی مردم توانمند شوند و ابزار و امکانات لازم برای اطفای حریق را در اختیار داشته باشند می‌توانند به عنوان نیروی انسانی در نجات عرصه‌های طبیعی زاگرس کمک کنند، همانطور که اکنون نیز با دست خالی این کار را انجام می‌دهند.
وی در ادامه با اشاره به اینکه متولیان می‌توانستند با استفاده از اعتبارات تخصیص داده شده به گرد وغبار دشت‌های خوزستان، بالگرد تهیه کنند و شوراها، دهیاری‌ها و نیروهای داوطلب مردمی را به تجهیزات لازم برای مهار آتش‌سوزی جنگلی مجهز کنند، اظهار کرد: سالانه چند هزار هکتار از رویشگاه‌های زاگرس به ارزش میلیاردها دلار را به‌دلیل سوء مدیریت و بی‌توجهی مسئولان به تامین اعتبار برای مقابله با آتش‌سوزی و خرید بالگردهای آبپاش از دست می‌دهیم در حالی‌که می‌توان با ارزش یک تا ۱۰ هکتار همین اراضی که داریم، نابود می‌کنیم تجهیزات و امکانات لازم برای اطفای حریق‌های جنگلی را تامین کنیم.
آتش‌سوزی جنگل‌ها و مراتع به فقر جوامع محلی دامن می‌زند
دبیر انجمن دوستداران طبیعت و محیط زیست استان خوزستان با اشاره به اینکه خوزستان سومین رویشگاه زاگرس در سطح کشور است و بالغ بر یک میلیون هکتار عرصه‌های زاگرسی دارد، تصریح کرد: همه ساله در این استان شاهد چنین آتش‌سوزی‌هایی هستیم و مسئله این است که این آتش‌سوزی‌ها تنها جنگل‌ها را از بین نمی‌برد بلکه به فقر جوامع محلی نیز دامن می‌زند چراکه معیشت آنان وابسته به این جنگل‌ها و مراتع است بنابراین خرید و تهیه بالگردهای آبپاش مخصوص برای زاگرس و استان‌های زاگرس نشین ضروری است تا بتوانیم از زمان طلایی که در ابتدای هر آتش‌سوزی در اختیار داریم، استفاده کنیم چراکه نمی‌توان در مناطق صعب‌العبور و با وجود بادهای غالب منطقه، بدون تجهیزات لازم امدادرسانی یا اطفای حریق کرد. خوشبختانه ما در خوزستان مشکل آب‌گیری نداریم یعنی از منابع آب و منابع پولی برخورداریم اما متاسفانه باید با یک بیل آتش را خاموش کنیم.
با هر آتش‌سوزی گنجینه‌ای کم نظیر از تنوع زیستی در جهان را از دست می‌دهیم
این پژوهشگر حوزه طبیعت و محیط زیست درپاسخ به این پرسش ایسنا که آتش‌سوزی عرصه‌های زاگرس چه آثار سویی بر تنوع زیستی منطقه دارد، گفت: آتش‌سوزی تنها آسیبی است که همه چیز را نابود می‌کند و زاگرس گنجینه‌ای کم نظیر از تنوع زیستی در جهان است که با هر آتش‌سوزی آن را از دست می‌دهیم.
وی ادامه داد: آتش‌سوزی جنگل‌ها باعث از بین رفتن زیستگاه‌ها می‌شود. از این رو دیگر نمی‌توان از خدمات اکولوژیک آن‌ها بهره‌مند شد یعنی ما بر اثر چنین وقوع آتش‌سوزی‌هایی ممکن است ذخیره‌گاه‌های ژنتیک و گیاهان دارویی منحصر به فرد زاگرس، گونه‌های ارزشمند یا در معرض انقراض را از دست دهیم که پس از سوختن در آتش به هیج وجه قابل احیا نیستند و اگر احیا شوند، گونه‌های خودرو و فاقد ارزش اکولوژیک خواهند بود که در زمینه‌های حفاظت خاک، ذخیره‌سازی آب، و خاصیت دارویی و علوفه‌ای هیچ ارزشی ندارند.
کیانی ضمن بیان اینکه زاگرس دارای تنوع زیستی غنی و گونه‌های مختلفی از پرندگان مشهوری مانند، کبک، کبوتر کوهی، انواع عقاب و ... است، اظهار کرد: زاگرس همچنین دارای بیش از ۲۵۰ گونه گیاه دارویی موثر و شناخته‌شده است که می‌تواند بر اثر آتش‌سوزی‌های جنگلی از بین بروند بنابراین عدم توجه و برنامه‌ریزی برای پیشگیری و جلوگیری از آتش‌سوزی‌های جنگلی در زاگرس می‌تواند به نابودی یک سرزمین منجر شود.
نقش درختان بلوط زاگرس در تولید آب کشور
وی ضمن اشاره به اینکه ۵۰ درصد منابع آب کشور در زاگرس تولید می‌شود، تاکید کرد: برخی گیاهان دارویی، پرندگان و سایر حیوانات مانند خرس، پلنگ، گرگ و روباه در زاگرس و زاگرس میانی وجود دارند و جزو دارایی این مناطق محسوب می‌شوند اما از طرف دیگر گونه‌های ارزشمندی مانند درختان بلوط هستند که پایداری خاک، جوامع محلی و آب را تامین می‌کنند چراکه یکی از پایه‌های تولید آب در کشور درختان بلوط و پوشش گیاهی هستند که ارزش‌گذاری نشده‌اند و در آتش‌سوزی‌ها از بین می‌روند.
ارزش اکولوژیک هر درخت بلوط زاگرسی یک میلیارد تومان است
کیانی در پایان درباره ارزش درختان بلوط زاگرس توضیح داد: کارشناسان ارزش اکولوژیک و خدماتی یک درخت بلوط را که اکنون در حال سوختن و از بین رفتن است را حدود یک میلیارد تومان برآورد کرده‌اند. این درخت در حفظ زیستگاه، سرپناه، تولید اکسیژن، پایداری آب و خاک و نفوذ آب نقش پررنگی ایفا می‌کند. از این رو باید یک درخت بلوط را براساس ارزش‌های اکولوژیک و خدماتی که به ما ارائه می‌دهد ارزش‌گذاری کنیم تا نسبت به ارزش آن برای سازمان جنگل‌ها بودجه تعیین شود اما در عمل این اتفاق نمی‌افتد چون علاوه‌بر ناآشنایی بودجه‌ریزان کشور با ارزش عرصه‌های طبیعی، سیاستمداران و برنامه ریزان نیز از محیط زیست و منابع طبیعی غافل هستند و به‌رغم تاکیدات مقام معظم رهبری در سند ملی حفاظت از محیط زیست، توجه لازم را نمی‌کنند.
انتهای پیام
نظرات