عباس توکلی جلودار در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه حدود دو سال بعد از استخدام در بخش مرمت نسخه‌های خطی کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران- در سال ۸۸ - پیشنهاد ایجاد موزه کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه را داده است، توضیح داد: در آن زمان پیشنهاد تأسیس موزه را دادم چرا که در بخش‌های مختلف دانشگاه، از جمله بخش مرمت، اشیای قدیمی و آنالوگ بسیار زیادی وجود داشت.

وی ادامه داد: همچنین در بخش نسخه‌های خطی (آرشیو اسناد) دانشگاه با توجه به تخصص در رشته عکاسی، توانستم عکس‌ها و آلبوم‌هایی از زمان قاجار را شناسایی کرده و به این موضوع فکر کردم که می‌توان موزه‌ای از تاریخ کتابخانه‌ مرکزی دانشگاه را با گردآوری و تجمیع این موارد ایجاد کرد. این در حالی است که هیچ یک از ۶ موزه دانشگاه تهران به اسناد و اشیای مربوط به تاریخ دانشگاه –از بدو تأسیس تاکنون- نپرداخته‌اند.

کارشناس مرمت نسخه‌های خطی در کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران با اشاره به اینکه ایده او بعد از ۶ الی ۷ سال تلاش سرانجام در شهریور ۹۷ با حمایت دکتر رسول جعفریان، رئیس کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران به ثمر نشسته است، گفت: در آن زمان ایشان قانع شدند که دانشگاه چنین پتانسیلی دارد؛ البته امکاناتی که در اختیار من قرار گرفت، یک سالن خالی بود و به من گفته شد که موزه نباید هیچ بار مالی برای دانشگاه داشته باشد.

توکلی تصریح کرد: در نظر داشتم دیوارهای این سالن را به نحوی نقاشی کنم که رنگ‌ آن‌ها زنده نباشد و بر روی نمایش اشیای موزه تأثیری نگذارد. بخشی از این کار را با هزینه شخصی انجام داده و کل یک سالن بزرگ را نقاشی کردم؛ همچنین بر روی لوازم موزه به تنهایی بازسازی‌های لازم را انجام دادم که مجموع این کارها تنها ۷۵۰ هزار تومان هزینه مالی بر روی دوش دانشگاه گذاشت و اداره کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد آن را تأمین کرد. در واقع بار مالی ایجاد موزه کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه، تنها هزینه رنگ و یک دستگاه گرامافون بود.

وی افزود: در کتابخانه همچنین نگاتیوهای شیشه‌ای مربوط به حدود ۱۲۰ سال پیش موجود بود که برای نمایش آن‌ها به میز نور احتیاج داشتیم که این میز نور را با استفاده از دستگاه‌های سوخته دیگری ساختم.

این کارشناس مرمت نسخه‌های خطی در پاسخ به اینکه آیا تاریخ دانشگاه تهران در قالب یک روایت در موزه کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد به نمایش درآمده است، گفت: فقط یک نفر، رئیس کتابخانه مرکزی دانشگاه از من حمایت کردند و بنابراین روایتی که مد نظر خودم بود را نتوانستم اجرایی کنم؛ اما محتوای ویترین‌های موزه به گونه‌ای هستند که در عین داشتن یک روایت مستقل، بی‌ارتباط به همدیگر هم نیستند.

توکلی درباره اشیای موجود در این موزه، توضیح داد: بخشی از اشیا به کتابخانه اهدا شده بودند و به طور کلی تقریباً ۹۹ درصد اشیایی که در موزه نمایش داده‌ایم، مربوط به پیش از انقلاب است و پس از انقلاب متأسفانه چیزی نداشتیم.

وی با بیان اینکه بعد از انقلاب اسلامی تنها چند شی‌ء کوچک مانند لوح و ... به کتابخانه اهدا شده است، اضافه کرد: مجموعه عکس‌های نفیس از دوره قاجار- از جمله عکس‌ها و اسناد خاندان معیرالممالک که پیش از انقلاب به کتابخانه دانشگاه اهدا شده- به اضافه باکسی مربوط به گاندی، جزو اشیای اهدایی پیش از انقلاب به موزه هستند.

این فارغ‌التحصیل مرمت ابنیه تاریخی از مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی و گردشگری، اظهار کرد: بخش دیگر از لوازم موزه، اشیای قدیمی مورد استفاده در کتابخانه مثل دوربین آنالوگ یا دستگاه‌هایی هستند که در گذشته برای پرینت میکروفیلم‌ها و میکروفیش‌ها استفاده می‌شد و بخش دیگر از اشیای موزه نیز نسخ خطی (بخشی از آن‌ها اصل و بخشی ماکت) هستند.

توکلی گفت: لوح‌های تقدیر و دفاتر یادبود که زمان افتتاح مسجد دانشگاه از سوی محمدرضا پهلوی و پادشاهی از پاکستان امضا شده هم جزو اشیای موجود در کتابخانه بودند که خوشبختانه آلبوم عکس مربوط به این رویداد را هم در کنار دفتر یادبود آن به نمایش گذاشتیم؛ همچنین ۵ الی ۶ دفتر یادبود دیگر مربوط به افتتاح ساختمان‌ها یا اهدای لوازم به کتابخانه از سوی رجال معروف، در موزه موجود است.

وی در پاسخ به اینکه چه برنامه‌هایی با هدف ترویج علم در این موزه برگزار خواهد شد، گفت: شرایطی پیش آمد که من از بخش موزه به بخش دیگری منتقل شدم و به همین دلیل موزه کتابخانه و مرکز اسناد دانشگاه فعلاً دچار سکون است؛ اما حتماً نمایشگاه‌های جنبی راجع به عکس‌های قاجاری و نمایشگاه‌های فصلی برگزار خواهیم کرد.

این کارشناس مرمت نسخ خطی در پایان گفت: اعضای دانشگاه و دانشجویان می‌توانند در روزهای دوشنبه از ساعت ۱۰ تا ۱۲ از موزه بازدید داشته باشند که این محدودیت زمانی به علت حفظ نظم است، اما نهادها، مدارس و ... می‌توانند در صورت هماهنگی قبلی هر زمان که بخواهند از موزه بازدید داشته باشند.

انتهای پیام