علی شجاعی اصفهانی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: پروندۀ ثبتی کاخ جهان‌نما، حوض اول چهارباغ و دیوار موربی که در جنوب کاخ جهان‌نما واقع است و احتمالاً بخشی از باروی دیلمی اصفهان بوده، هر سه، سال ۱۳۹۵ در یک پرونده ملی با شماره ۳۱۴۸۸ ثبت شدند و ما خوشحال بودیم که با کشف این آثار، تصمیم مترو برای این بخش تغییر کرد.

وی ادامه داد: گرچه شیوۀ نمایش کاخ جهان‌نما حتی برای خود ما نیز بسیار مبهم و گنگ بود و اطلاعات نادرستی نیز در معرفی کاخ ارائه می‌داد، اما به‌هرحال دورتادور آن حصارهای شیشه‌ای قرار داشت و مردم می‌توانستند این اثر ثبت ملی شده را ببیند و در حال حاضر نگرانی ما شدت پیداکرده آن هم به این دلیل که کشفیات کاخ با هدف سنگفرش شدن در حال تخریب هستند و مشخص نیست چه اصراری برای انجام این کار وجود دارد.

عضو هیأت علمی دانشگاه هنر اصفهان مدعی شد: شواهدی که در محل عمارت جهان‌نما و حوض روبروی آن دیده می‌شود، نشان می‌دهد که شهرداری با هدف بازسازی در حال از بین بردن و مدفون کردن حوض  دورۀ صفوی است و با سنگ‌هایی که در این محل می‌ریزند هیچ شواهدی از حوض چهارصدساله باقی نخواهند گذاشت.

شجاعی گفت: ما اطمینان داریم که این حوض مربوط به دورۀ شاه‌عباس اول است و در کاوش‌ها علاوه بر حوض، کانالی که آب را به حوض منتقل می‌کرد و یا آب از آنجا خارج می‌شد نیز سالم به دست آمد که در حال حاضر این حوض به‌طور کامل با سنگ پرشده و روی کانال را هم پوشانده‌اند؛ حتی پایه‌های جنوبی کاخ جهان‌نما نیز مسدود و نزدیک به یک‌سوم از کاخ  طی عملیات اخیر شهرداری اصفهان پر شده است.

این باستان‌شناس، سنگفرش کردن و ساخت حوض در محدوده کاخ جهان‌نما را اتفاقی تلخ دانست و اظهار کرد: موضوع سنگفرش شدنِ دو طرف کاخ بسیار خطرناک است چون  به‌این‌ترتیب بخش‌های کاوش نشدۀ کاخ جهان‌نما را از دست خواهیم داد.

وی همچنین ادعا کرد: هنوز آثار بسیاری در زیر خاک مدفون است و متأسفانه با این شیوه که شبانه ماشین سنگین می‌آورند و خاک‌برداری می‌کنند؛ مسلماً آن‌ها از بین خواهند رفت. بنده در بازدیدی که روز ۲۲ بهمن‌ماه سال جاری از محوطۀ جهان‌نما داشتم، متوجه شدم که بدون هیچ ناظری از بخش باستان‌شناسی اداره کل میراث فرهنگی، کارگران مشغول فعالیت و جابه‌جایی مصالح در محوطه هستند بنابراین این ادعا که بر فعالیت‌های عمرانی در چهارباغ از سوی میراث، نظارت می‌شود جای ابهام دارد.

شجاعی با طرح یک سؤال ادامه داد: جایگاه آثار و محوطه‌های که در فهرست ثبت قرار می‌گیرند کجاست؟ وقتی این‌چنین با یک محوطۀ ثبت ملی شده در مرکز شهر برخورد می‌شود و نه‌تنها اعتراضی صورت نمی‌گیرد که مدام اشتباهات خود را توجیه و اقدامات را تائید می‌کنند، بایستی انتظار اتفاقات بدتری را نیز داشت.

این مدرس دانشگاه تأکید کرد: لازم است که با نظارت صحیح در این پروژه و نمونه‌های مشابه، اداره میراث فرهنگی استان اصفهان و به‌طور خاص بخش باستان‌شناسی این اداره کل، چنین مصوبه‌هایی که علی‌الظاهر در تهران به تصویب رسیده‌اند و شهرداری تصمیم به اجرای آن دارد اصلاح کنند تا شأن اصفهان حفظ شود.

وی با اشاره به اهمیت این بخش از شهر اصفهان توضیح داد: در کاوش‌هایی که در محل کاخ جهان‌نما انجام شد، داده‌هایی از سفال هزارۀ اول، آثار دورۀ ساسانی، سلجوقی، آثار متعلق به قرن چهارم و پنج هجری قمری و هم‌چنین اثر شاخص دوره صفوی یعنی کاخ جهان‌نما کشف شد و این آثار نشان می‌دهد که این بخش از شهر، اطلاعات بسیاری دربارۀ گذشتۀ اصفهان یعنی چه در آن زمان که این شهر مرکز قدرت شیعه در جهان بوده و چه قبل از دورۀ صفوی، در خود نهفته دارد اما متأسفانه ما هزینه زیادی پرداخت می‌کنیم تا این شواهد ارزشمند را از بین ببریم و محو کنیم و یا تصویری اشتباه به مخاطب القا کنیم.

شجاعی، اقدام کنونی شهرداری اصفهان را در محدودۀ کاخ جهان‌نما به معنای صرف هزینه بسیار زیاد برای کاری اشتباه دانست و گفت: در هیچ‌کدام از شهرهای تاریخی مطرح جهان، آثار خود را این‌چنین به مخاطبان عرضه نمی‌کنند. اطلاعات ما دربارۀ این محوطه بسیار اندک است و علامت‌های سؤال بسیاری داریم. بنده اهمیت موضوع را برای افراد صاحب‌منصب چه در میراث اصفهان و چه در کشور گفته‌ام و امیدوارم با پیگیری‌های مختلف بتوان جلوی این اشتباه نابخشودنی را گرفت.

سرپرست گروه باستان‌شناسی دانشگاه هنر اصفهان با تأکید بر اینکه بحث بازسازی عمارت جهان‌نما نیز یک بحث شتاب‌زده بوده و هست، گفت: وقتی بخشی از بقایای این کاخ کشف شد، حرف از بازسازی به میان آمد، اما به‌هیچ‌وجه معلوم نبود که چه هدفی از این نوع بازسازی دارند و بر اساس کدام شواهد و مستندات تصمیم به بازسازی این کاخ گرفته‌اند؟ چون هنوز سؤالات بسیاری دربارۀ این بنا و محوطه آن وجود دارد.

وی دلیل اخذ تصمیم‌های شتاب‌زده و غیر کارشناسی درباره میراث تاریخی و فرهنگی را چنین شرح داد: متأسفانه وقتی ارزش اصفهان و آثار آن برای مدیران شهری مشخص نباشد و شناخت درستی از آن نداشته باشند، چنین اتفاقات بدی برای میراث تاریخی و فرهنگی شهرمان رخ می‌دهد. وقتی اولویت شناخت و حفاظت از بنا و محوطه نباشد و مثلاً چهارباغ را آماده کنیم که جشنواره فیلم کودک برگزار شود یا آماده کنیم که توریست‌های درجه سه و چهار بیایند ساندویچ و بستنی بخورند، نتیجه همین می‌شود که تاریخ را تخریب و زیر خاک دفن کنیم.

شجاعی توصیه کرد: باید در اِشل جهانی به چهارباغ نگاه شود؛ درحالی‌که الان در اشلِ یک خیابان درجه سوم و چهارم با آن رفتار می‌شود.

عضو هیأت علمی دانشگاه هنر اصفهان مدعی شد: متأسفانه تجربه نشان داده که بخش باستان‌شناسی میراث، دغدغۀ جدی برای شناسایی و حفاظت از شواهد باستان‌شناسی شهر را نداشته و این قدرت را ندارد که اهمیت شواهد باستان‌شناسی اصفهان را برای سازمان‌های عمرانی آشکار کند؛ بنابراین با عنوان‌های پرطمطراق نوسازی و بهسازی، شواهد تاریخی شهر از بین برده می‌شود و این موضوع به‌طور خاص در چهارباغ اتفاق افتاده است.

انتهای پیام