محله‌های متعدد اطراف شهر شیراز با باغ‌های متعدد، تفرجگاهی نشاط انگیز به‌شمار می‌روند که نه تنها مالکان و همسایگان باغ‌ها بلکه تمام شهروندان این شهر را سرشار از روحیه‌ی زندگی و نشاط می‌کند.

از منصورآباد و محمودآباد و پشت مله و قصردشت تا جوادیه و دینکان و گویم و قلات؛ اگرچه حالا از آن صدها هزار هکتار باغ، وسعت اندکی باقیمانده که همان هم مدام مورد تهدید و تعرض و تخریب قرار دارد! اما هنوز هم باغ‌های شیراز همچنان نقاطی مفرح و نشاط آور و زیباست و بی‌تردید یکی از عوامل مهم تاثیرگذار بر هوای پاک و زندگی نشاط آور شیرازی‌ها به‌شمار می‌رود.

مجموعه باغ‌های قصردشت که در محدوده محلات قصردشت، مهدی آباد دهکره، منصورآباد و دینکان که ار قدیمی ترین محله‌های شیراز هستند به طور پراکنده واقع شده و به باغ‌های قصردشت معروف هستند. آب و هوای خوب و باغ‌های مصفای شیراز تجلی شهری جهانی را به ذهن‌ها متبادر می‌کند.

این محله‌ها که در زمان‌های گذشته در بیرون از شهر  شیراز  قرار داشته و یکی از ییلاق‌های خوش آب و هوای مردم به حساب می‌آمده، اینک به باغ‌های  قصردشت، ریه‌های تنفسی این کلانشهر شیراز شهره شده‌اند.

آبرسانی به این حجم وسیع باغ‌ها از طریق ده‌ها قنات و شبکه‌ای از جوی‌های سنتی انجام می‌شد. حفظ و نگهداری این باغ‌ها که بی‌شک میراث گذشتگان برای شهروندان فعلی و همچنین برای آیندگان و فرزندان ونوادگان ماست امری کاملا عرفی، قانونی، ضروری و البته در راستای حفظ محیط زیست بوده و کاملا ضروری است.

باغ‌های شیراز به ویژه باغ‌های قصردشت با ابعاد گوناگون خود واجد ارزش‌های زیست محیطی، تاریخی، سیمای شهری و اقتصادی است و از این رو برنامه ریزی برای حفظ و نگهداری این باغ‌ها در طول چند دهه گذشته انجام شده است.

رئیس اداره حوزه استحفاظی باغ‌های قصردشت در جریان بازدید از باغ‌های گروه یک شیراز در جمع خبرنگاران با تاکید بر اینکه هر اقدامی در گروه باغ‌های کلانشهر شیراز در راستای منافع عمومی خواهد بود و طبق مصوبه شورای عالی شهرسازی هر فضایی که قرار است در آن طرحی اجرا شود باید در استای منفع عمومی باشد ، گفت: تنها انگیزه ما از تملک باغ‌های گروه یک رضایت شهروندان است، چرا که فضای شهری متعلق به شهروندان محسوب ست.

جهان بین میرزایی با تصریح بر اینکه شهرداری هیچ هدف و انگیزه‌ای برای تغییر باغ‌های گروه یک ندارد و به هیچ عنوان به دنبال ایجاد شدن فضایی برای سوادگران است، مجددا تاکید کرد که شهرداری شیراز هیچ برنامه‌ای برای تغییر کاربری گروه یک باغ‌های قصردشت ندارد.

او همچنین از احیای ۱۰ هکتار از باغ‌های قصردشت در خیابان شهید رادفر در قالب فضای سبز همگانی خبر داد و گفت: این باغ پس از تملک و احیاء به شکل بوستان شهری در اختیار شهروندان قرار خواهد گرفت.

رئیس اداره حوزه استحفاظی باغ‌های قصردشت اضافه کرد: باغ یادشده در خیابان شهید رادفر به شکل «باغ پارک» حفظ خواهد شد و فضای این باغ به شکلی طراحی می‌شود که شهروندان بتوانند از آن استفاده کنند.

میرزایی با تاکید اینکه هیچ‌یک از درختان این باغ‌ها قطع نمی‌شوند، گفت: برنامه ما این است که تمام این درختان حفظ و جاهایی که درختان در اثر کم آبی مشکلاتی به وجود آمده درختان جایگزین شوند.

او با بیان اینکه باغ‌های خیابان شهید رادفر در نقطه‌ای از شیراز قرار گرفته که اراضی گروه یک حوزه استحفاظی باغ‌ها محسوب می‌شوند، عنوان کرد: مشکلی که این منطقه دارد کم آبی است که ما بیشترین کمبود آب را در این نقطه از باغ‌های گروه یک داریم.

رئیس اداره حوزه استحفاظی باغ‌های قصردشت طول دوره آبیاری باغ‌های انار قصردشت را کمتر از ۲۰ روز اعلام کرد و گفت: در سال گذشته با وجود خشکسالی آبیاری این باغ‌ها به ۸۰ تا ۹۰ روز رسیده بود، اما با توجه به بارندگی‌های سال گذشته و فروردین ماه امسال وضعیت آبی بهتر شد و دوره آبیاری به ۳۵ تا ۴۰ روز رسیده است.

میرزایی در عین حال تنش آبی در باغ‌های قصردشت را پابرجا دانست و اعلام کرد: در این راستا دنبال این هستیم که قنات‌های قدیمی را لایروبی و احیاء کنیم تا بتوانیم آب کافی به این باغ‌ها برسانیم.

او پیرامون میزان تملک باغ‌ها نیزعنوان کرد: حدود ۲۶۷ هکتار باغ توسط شهرداری شیراز تملک شده که این تملک‌ها بعضا ششدانگ و در مواردی مالکی و غارثی است.

رئیس اداره حوزه استحفاظی باغ‌های قصردشت از تملک بخشی از باغ ‌ای گروه ۵ شیراز هم خبر داد و گفت: گروه پنج باغ‌ها، شامل اراضی بایر و کم بازده محدوده جبل دراک، صرافی و سجادیه فرهنگشهر هستند که ضوابط طرح برای تامین هزینه تملک اراضی گروه یک در نظر گرفته شده است.

 میرزایی در بخش دیگری از سخنان خود به تشریح و تفکیک باغ‌های موجود در شیراز پرداخت و گفت: باغ‌های حریم شهر شیراز شامل بلغات گود گویم، دوکوهک، انجیره و قلات؛ باغ‌های پراکنده محدوده شهر از میدان الله تا بلوار مطهری و چمران تا خیابان محمدیه و  باغ‌های معروف به قصردشت می‌شود.

او ادامه داد: در سال ۷۹ طرح ساماندهی باغ‌های قصردشت به تصویب شورای عالی شهرسازی و معماری رسید و به پنج گروه تقسیم شدند.نخستین آنها در شمار باغ‌های گروه یک قرار گرفتند که پراهمیت ترین آنهاست.

میرزایی خاطرنشان کرد: باغ‌های گروه یک شامل باغ‌های متراکم و انبوه و اراضی بین این باغ‌ها که طبق ضوابط طرح فوق، ساخت و ساز در آنها ممنوع بوده و باغ‌ها و زمین‌های این گروه در اولویت تملک عمومی قرار دارند و فعالیت‌های گردشگری نیز طبق ضواط طرح مجاز است.

به گفته رئیس اداره حوزه استحفاظی باغ‌های قصردشت، گروه دو نیز شامل نواری با عمق ۳۰ متر ضلع شمال کمربندی دراک می‌شود که در این گروه نیز هی‌چگونه ساخت و سازی مجاز نیست و عرض ۲۰ متر آن به صورت معبر و ۱۰ متر نیز به عنوان فضای سبز تعیین شده است.

میرزایی گفت: گروه سه نیز شامل مجموعه‌های مسکونی روستاهای مهدی آباد دهکره و دینکان است که مبنای اقدام طرح بهسازی قرار دارند.

او با بیان اینکه گروه چهار باغ‌های شیراز شامل ساخت و سازهای پراکنده‌ای می‌شود که در زمان تهیه طرح در محدوده باغ‌های قصردشت موجود بوده‌اند که هیچ‌گونه رشد و گسترشی نباید داشته باشند و هر گونه ساخت و ساز جدید در این گروه ممنوع است، اضاف کرد: گروه پنج باغ‌های شیراز نیز شامل اراضی بایر و کم بازده محدوده جبل دراک، صرافی و سجادیه فرهنگشهر است که ضوابط طرح برای تامین هزینه تملک اراضی گروه یک در نظر گرفته شده است.

رئیس اداره حوزه استحفاظی باغ‌های قصردشت با تصریح بر این نکه که پهنه گروه پنج سجادیه نیز بر اساس مصوبه شورای اسلامی شهر برای پارک بزرگ شهری در نظر گزفته شده و از اولویت‌های تملک است و تاکنون حدود ۳۰ هکتار از مالکیت این اراضی تملک شده است، گفت: در سال‌های اخیر برای حفظ و نگهداری باغ‌های قصردشت تلاش‌های زیادی از سوی شهرداری شیراز انجام  شده استف به ویژه در چند سال گذشته که با خشکسالی شدیدی مواجهه بودیم و تمام سعی و تلاش اداره حوره استحفاظی باغ‎ها برای تامین منابع آب و حفظ باغ‌ها از خشکسالی بوده است.

میرزایی به بارش‌های قابل توجه سال گذشته در این کلانشهر اشاره و با بیان اینکه بارش‌های نسبتا خوب شاهد رویش حجم عظیمی از علف‌های هرز در باغ‌ها و زمین‌های واقع در حوزه استحفاظی باغ‌ها بودیم که احتمال خطر آتش سوزی علف‌های هرز ایجاد شد، گفت: اداره متبوع نسبت به اطلاع رسانی وسیع به باغداران، برگزاری دوره‌های آموزشی با همکاری سازمان آتش نشانی برای چگونگی اطفاء حریق و همکاری‌های لازم با ماموران سازمان آتش نشانی برای باغداران همه محلات اقدام کرد.

او همچنین حفاری و تجهیز و بهره‌برداری از ۱۷ حلقه چاه عمیق در دل باغ‌ها و قرار دادن در اختیار باغداران، لوله کشی و آبرسانی به باغ‌ها و جداول منتهی به باغات با اجرای بیش از ۶۰ هزار متر لوله پلی تیلن، تبدیل ۱۲ هزار متر جدول خاکی و سنتی به جداول سیمانی به منظور افزایش سرعت آبرسانی و جلوگیری از هدر رفت آب و کنترل آفات و بیماری‌های مهم باغ‌ها بویژه در باغات را از مهمترین اقدمات شاخص این داره طی مدت اخیر عنوان کرد.

رئیس اداره حوزه استحفاظی باغ‌های قصردشت در بخش دیگری از سخنان خود بیان کرد: بر اساس مصوبه سال ۱۳۷۹ شورای عالی شهرسازی و معماری ایران که مقرر کرده از عواید ۳۱۲ هکتار اراضی گروه پنج که مثل اراضی جبل دراک که به صورت زمین بایر است و سایر اراضی کم بازده، باغ‌های گروه یک را برای فضای سبز عمومی خریداری کند که تاکنون حدود ۲۷۶ هکتار خریداری و به مالکیت عمومی درآمده است.

میرزایی با بیان اینکه پهنه سجادیه فرهنگشهر که سابق بر این جزء گروه پنج بوده، بر اساس مصوبه شورای اسلامی شهر برای پارک بزرگ شهری در نظر گزفته شده و از اولویت‌های تملک  است، عنوان کرد: تاکنون حدود ۳۰ هکتار از مالکیت این اراضی تملک شده است.

او اظهار کرد: از سال ۸۵ در کل کشور و استان فارس و شهر شیراز خشکسالی شدیدی حادث شد و بخش اعظم منابع آب باغ‌ها که قنات‌ها بوده دستخوش کاهش شدید آبدهی شد و تعدادی از قناتها کاملا خشک و اخیرا نهر اعظم نیز که یکی از منابع عمده تامین آب باغ‌هاست و قبلا آبدهی هزار لیتر بر ثانیه داشت به ۲۰۰ لیتر و سپس ۱۰۰ لیتر رسیده و اینک در محدوده باغ‌ها به کلی خشک شده است.در این راستا اداره حوزه استحفاظی باغات هر ساله نسبت به لایروبی قناتهای فعال اقدام می‌کند و با دستور شهردار محترم شیراز احیای حداکثری قنات‌های متروکه نیز در دستور کار قرار گرفته است.

رئیس اداره حوزه استحفاظی باغ‌های قصردشت با اشاره به موارد استفاده از باغ‌های تملک شده نیز گفت: از اقدامات خوب و کارشناسانه شهرداری شیراز در اراضی گروه یک و تبدیل تعدادی از باغ‌های تملک شده دارای موقعیت و دسترسی مناسب به باغات خانواده بوده است که با استقبال چشمگیر شهروندان مواجه شده و این امر فرهنگ نگهداری از باغ‌ها را بین باغداران و مردم  این حوزه و کل شهر شیراز افزای شداده است.

میرزایی ادامه داد: برای برخورد با متخلفان در تغییر کاربری و تخریب باغ‌ها نیز اقدامات زیادی برای جلوگیری انجام شده است که گشت‌های مستمر شبانه روزی در محدوده باغ‌ها، ارجاع و معرفی متخلفین قطع اشجار و تخریب باغ‌ها و آتش سوزی به سازمان سیما و منظر و فضای سبز برای پیگیری قضایی و اخذ حرائم مربوطه و الزام به اعاده باغ به وضعیت اول و سایر مجازات‌های قانونی، ارجاع و معرفی متخلفین تغییر کاربری و ساخت و ساز انجام کارهای عمرانی بدون مجوز در باغات به شهرداری منطقه مربوطه برای اعمال قانون از طریق معرفی به کمیسیون ماده صد شهرداری و اخذ و رای تخریب بنا و اجرای امر تخریب بنای مشمول رای و اقدام قانونی اعاده به وضع اول از جمله آنهاست.

انتهای پیام