آزاده فخری در گفت‌وگو با ایسنا، در خصوص جریان نمایشنامهنویسی کشور اظهار کرد: چه خوشمان بیاید و چه نیاید، امر سرگرمی‌سازی جزو اولویت‌ها در نمایش و تئاتر است. چه بسا اگر این کار را درست انجام دهیم، فرهنگ عمومی مردم، که برخی ادعایش را دارند در همین میانه هم ساخته خواهد شد و بالاتر خواهد رفت. برای ارائه تئوری و مانیفست سیاسی، اجتماعی و حتی دینی، مردم می‌روند کتاب می‌خوانند و آن‌هایی که کتاب نمی‌خوانند هم می‌روند تئاتر آزاد می‌بینند و یا در کل عمر خود فقط یک‌بار می‌روند الیورتوییست می‌بینند، چون تئاتر آزاد و یا آنچه به غلط تئاتر لاکچری خوانده می‌شود، توانسته او را به سالن بکشاند و آن نمایش پر از تئوری و مانیفستی که می‌خواهیم به او تزریق کنیم، نمی‌تواند.
وی در خصوص فعالیت‌های هنری خود بیان کرد: عضویت در انجمن منتقدان تئاتر، عضویت در کانون نمایشنامه‌نویسان خانه تئاتر، افتخار ارائه مشاوره هنری در مجلس شورای اسلامی از آبان ۹۵ را در کارنامه دارم.
این نویسنده تئاتر در خصوص علت جذب به اولین جشنواره ملی نمایشنامهنویسی اقتباسی گام دوم عنوان کرد: رشته تحصیل من در کارشناسی ارشد، ادبیات نمایشی بوده و طبیعتا نمایشنامهنویسی جزو اولویت‌های علاقمندی اینجانب است. در دوران تحصیل یک نمایشنامه رادیویی از من در رادیو تهران تولید و پخش شد. پس از آن یک نمایشنامه در فصلنامه برگ هنر منتشر شد و یک نمایشنامه هم در انتشارات کوله‌پشتی از من به چاپ رسید.
فخری خاطرنشان کرد: اولویت اصلی جشنواره گام دوم هم اقتباس بود و این امر برای هر نمایشنامهنویسی بسیار جذاب است و برای من هم به همین شکل جذابیت فراوانی داشت. کار بسیار خوب این جشنواره این بود که در کنار لیست ارائه شده توسط خود جشنواره، دست شرکت‌کنندگان برای معرفی اثر مد نظر خود برای اقتباس را باز گذاشت.
تنوع در نمایشنامهنویسی کشور کم است
وی درباره ارزیابی جریان نمایشنامهنویسی کشور اضافه کرد: بدون اظهار نظر در مورد کیفیت، آنچه می‌توانم بگویم، بر مبنای مشاهدات امروز است که با رشد پذیرش دانشجو در انواع پردیس‌ها و دانشکده‌های دولتی و غیردولتی و آزاد و همچنین آموزشگاه‌های آزاد هنری، اقبال نسل جدید و به همراه آن، توجه عموم مردم به هنرهای نمایشی بیشتر شده است، سالن‌های جدیدی تاسیس شده‌اند و همین امر تولید تئاتر و نمایش را هم رونق بخشیده است و لذا ناگزیر از تولید و یا بازتولید متن برای تولید نمایش هستیم.
این منتقد تئاتر عنوان کرد: چه بخواهیم و چه نخواهیم، چند طیف غالب در نمایشنامهنویسی حال حاضر ایران وجود دارد که از نظر رویکرد گاهی کاملا در نقطه مقابل هم هستند، اما همچنان با توجه به نمایش‌هایی که به صحنه و اجرای عمومی می‌رسند، می‌بینیم که عملا تنوع در نمایشنامهنویسی کم بوده و این ظرفیت بزرگی که ایجاد شده، نیازمند نویسندگان بیشتری است.
بیشترین اقتباس‌ها در کشور، از متن‌های خارجی و غیر وطنی است
فخری در خصوص ارزیابی جریان آثار اقتباسی در کشور بیان کرد: به دلایلی که من از آن بی‌خبرم، بیشترین اقتباس‌ها از روی متن‌های خارجی و نمایشنامه‌های غیر وطنی صورت می‌گیرد. ما همانطور که در سینما کمترین اقتباس‌ها را از متون ادبی خود داریم و غیر از آقایان مهرجویی و تقوایی به سختی می‌توان نامی را در امر اقتباس از متن – چه ایرانی و چه خارجی- نام برد، به همین ترتیب در نمایشنامهنویسی نیز کمتر به این کار پرداخته‌ایم.
وی اضافه کرد: هر نوشته‌ای، اعم از اقتباس یا اورجینال باید اول بتواند کسی را روی صندلی بنشاند و سپس نگه دارد تا بتواند حرفش را هم بزند و ای کاش از میان خیل برگزیدگان، کسی بتواند پیروز این میدان باشد که حرفی را که نویسنده‌ای در یک زمانی در قالب رمان یا حماسه ارائه کرده و چه بسا مهجور مانده، به تن و بدن بازیگر بنشاند و به میان مردم برگرداند.
این نویسنده و منتقد تئاتر درباره شیوه خود برای یک اقتباس موفق در این جشنواره گفت: با توجه به اینکه متن انتخابی‌ام یک حماسه معروف ترکی آذربایجانی به نام کوراوغلو (کورزاد) است که گستردگی و پراکندگی آن تمام منطقه قفقاز را در بر می‌گیرد، تبدیل عین به عین آن به نمایشنامه با بضاعت امروز ما در هزینه‌ها و امکانات، تقریبا ناممکن است. کما این که اپرای موفق و معروفی از فقط بخشی از داستان آن در شوروی سابق توسط عُزِیر حاجی‌بیگوف نوشته شده و به اجرا هم در آمده است. در نتیجه تم اصلی آن که اول موضوع دادخواهی و ایستادگی در برابر ظالم و سپس انتقام است را به چالشی بین یک قهرمان جنگ ایران و عراق و یک بازمانده تبدیل کرده‌ام تا موضوع اولویت بین عدالت یا انتقام را بین این دو به چالشی بکشانم که ضمن پایان بسته و حتمی، جواب متقنی نداشته باشد و مخاطب در نتیجه‌گیری آزاد باشد. همانطور که هنوز همین چالش بین قهرمانان و بین بازماندگان که گاهی فرزندان خود همین قهرمانان جنگ هستند، باقی است.
انتهای پیام
نظرات