دکتر جواد محقق در بزرگداشت یاد و خاطره هشت شاعر بزرگ و درگذشته معاصر خراسان که در مؤسسه همدم برگزار شد، اظهار کرد: اگر هیچ‌یک از آثار تحقیقی ایشان نبود و حتی تمام 12 دفتری که پیش و پس از انقلاب نوشته‌اند و شعرهای آینده هم وجود نداشت و تنها یک دفتر از ایشان وجود داشت، همین یک دفتر برای ما کافی بود که امروز نام شفیعی کدکنی را به عنوان یکی از شعرای بزرگ 100 سال اخیر ایران به زبان بیاوریم.
محقق بیان کرد: به یاد دارم که استاد شفیعی کدکنی در سال‌های گذشته در یکی از کلاس‌های خود گفتند یکی از دلایلی که شعر فروزانفر کمتر مورد توجه قرار گرفته، سایه سنگین بعد تحقیقی و پژوهشی ایشان است و به اندازه‌ای این مسأله قوی و بزرگ است که کسی به آن توجه نکرده؛ این در حالی است که شعر او باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
وی افزود: همواره این مسأله‌ای که ایشان فرمودند امروز بیش از هر چیز دیگری در مورد خود استاد شفیعی کدکنی صدق می‌کند. یعنی سایه پژوهشی و تحقیقی استاد به گونه‌ای قوی است که شعر این استاد بزرگ، که نمی‌خواهم نظرم را در حضور خودشان عنوان کنم، مغفول واقع شده است.
این استاد دانشگاه ادبیات دانشگاه فردوسی، ادامه داد: همواره به دلیل پایمردی بیش از 40 ساله در دانشگاه تهران و آموزش هزاران هزار دانشجو که شاید بتوان گفت بی‌تردید امروز در هر یک از دانشگاه‌های سراسر کشور می‌توان یک استاد را یافت که زمانی شاگرد استاد شفیعی کدکنی بوده است، باید تاکید داشت که ادبیات ایران، خود را مدیون این بزرگمرد ادبیات فارسی می‌داند.
محقق خاطرنشان کرد: اگر نگاه وسیع‌تر و درازمدت‌تری به جریانات ادبی که محصول آن در چهره برخی از بین بزگوارانی که در این جلسه حضور دارند دیده می‌شود؛ داشته باشیم، به نظر می‌رسد که عوامل مهمی باعث چنین حالتی شده که ما استادان بزرگی را در شعر و ادبیات فارسی مانند عماد خراسانی و سایر افرادی که به مناسبت بزرگداشت آنها گرد هم آمده‌ایم، داشته باشیم.
وی با بیان این که به نظر می‌رسد چند پایگاه مهم موجب شده که چنین جریانی در استان رقم زده شود، اظهار کرد: در این راستا جا دارد که در این جلسه از استاد بزرگ ادبیات ایران میرزا عبدالجواد ادیب نیشابوری و شاگرد او ادیب دوم، شیخ محمد تقی ادیب نیشابوری، یادی کنیم.
محافل مهمی که موجب شد بزرگان زیادی در آن رشد کنند
این استاد ادبیات دانشگاه فردوسی، گفت: همواره پیش از آن که دانشگاهی به شکل جدید امروزی در این کشور وجود داشته باشد، این افراد پایگاه‌هایی برای بحث‌های بسیار عمیق و دقیق خود در این شهر تشکیل می‌دادند و از این میان می‌توان کافه «داش آقا» را نام برد که در این کافه این اساتید بزرگ و همچنین شاگردان آنها گرد هم می‌آمدند و مباحث بسیار غنی ادبی را مطرح می‌کردند و ما امروز باید ریشه این صناعت‌های ادبی را در این کافه‌ها و جلسات این بزرگان پیدا کنیم و در این جلسات بود که افراد زیادی به رشد و بالندگی رسیدند.
محقق تصریح کرد: همچنین جا دارد یادی کنیم از انجمن فرخ که تقریبا 50 سال دوام داشت که بسیاری از بزرگوارانی که امشب در این جمع حضور دارند و همچنین اساتید مرحوم در این انجمن حضور داشتند. انجمن قهرمان نیز یکی دیگر از محافلی بود که به همت استاد قهرمان در سال 1339 تشکیل شد و حدود 53 سال به فعالیت خود ادامه داد تا زمانی که استاد قهرمان وفات یافت. همچنین همانگونه که استاد شفیعی کدکنی در سال‌های گذشته فرموده‌اند که دانشگاه ادبیات خراسان، انجمن ادبی محمد قهرمان است، باید گفت که این سخن، سخن به جا و به‌حقی است.
وی با اشاره به ویژگی شخصیتی و شعری شاعران درگذشته معاصر خراسان نیز اظهار کرد: من شخصا اشعار استاد فروزانفر را می‌پذیرم و در میانه این افراد نیز شاید غلامرضا قدسی مشهدی به دلیل تلاطمی که در زندگی خود داشت می‌توانم بگویم که در وجود او، شاعرانگی بیشتری می‌بینم، حاصل لحظات ناگهانی در شعر او بیشتر به چشم می‌خورد و بر همین اساس تصور می‌کنم که باید یک بازنگری بسیار اساسی‌تری در شعر غلامرضا قدسی انجام شود. از این رو به نظر می‌رسد که سخن گفتن نمی‌تواند بزرگمردی او را توصیف کند.
محقق بیان کرد: با توجه به این که همه مردم مهدی اخوان ثالث را به خوبی می‌شناسند، از این رو باید بگویم اگر از من سؤوال شود که از میان ده‌ها تن شاعر بزرگ فارسی در 100سال اخیر کدام یک را انتخاب خواهی کرد، بی تردید اخوان ثالث را انتخاب می‌کنم؛ اما متاسفانه با تمام علاقه‌ای که به ایشان دارم، توفیق نداشته‌ام که با ایشان از نزدیک دیداری داشته باشم و وضعیت شعری و تحصیلی او و همچنین عماد خراسانی نیز برای همه مشخص است و نیازی به سخن در مورد این دو بزرگوار نیست.
این استاد دانشگا فردوسی، گفت: با عماد خراسانی که به نوعی عماد غزل‌سرای خراسان نیز به شمار می‌آید، توفیق دیدار نداشته‌ام؛ اما از سال 67 و پس از این که فارغ‌التحصیل شدم، با توجه به علاقه فراوانی که به ادبیات داشتم و در محضر استادانی چون همین بزرگواران درگذشته و همچنین استاد شفیعی کدکنی بودم، در یک کلام می‌توانم بگویم که خاکی بودن، مناعت طبع، بزرگواری، صداقت، عشق، محبت و دانش آن دسته از ویژگی‌هایی است که از مجموعه این شخصیت‌ها در ذهن من جایگزین شده است. هیچگاه همنشینی با این بزرگواران را از خاطرم نمی‌رود. اما مدتی به دلیل مسؤولیت اجرایی که در اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی داشتم، توفیق داشتم با استاد قهرمان و صاحبکار دیدار و همکاری داشته باشم و با این دو بزگوار همنشین شدم.
این استاد دانشگاه فردوسی، خاطرنشان کرد: در واقع بردن نام این بزرگواران در این جلسه قطعا حضور روحانی آنها را در پی خواهد داشت، زیرا کاری که در محل انجام می‌شود به اندازه‌ای بالا است که تجسم تمام شعر، ادبیات و ... است و این کار بسیار ارزشمندی است که بزرگداشت این افراد در چنین محلی انجام شده است.
محقق افزود: در زمان استاد قدسی نیز محفلی به نام انجمن فردوسی شکل گرفت که پس از دو سال فعالیت به منزل مرحوم نگرنده منتقل شد. این محفل نیز حدود 20 سال به فعالیت خود ادامه داد. همواره این محافل به نوعی پایگاه‌های مهم زبان و ادب فارسی و همچنین شعر خراسان هستند که توانسته‌اند چنین وضعیتی که امروز شاهد وجود چنین شاعران و شخصیت‌های برجسته و مؤثر هستیم را ایجاد کنند. اما من نمی‌دانم این مایه تاثیر شگفت تاریخ ادبیات ایران فردا چگونه می‌خواهد نوشته شود.
انتهای پیام
نظرات