به گزارش ایسنا، فرشید گل‌زاده کرمانی، دکترای مدیریت دانش از دانشگاه شفیلد انگلیس در یادداشتی با عنوان "ترویج علم؛ تغییر پارادایم از زکات علم به ضرورتی برای بقاء" که آن را در اختیار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) قرار داده، آورده است: "۱۰ نوامبر (۱۹ آبان)، روز جهانی "علم در خدمت صلح و توسعه" بود که امسال با موضوع محوری "دانش باز" (Open Science) هفته ترویج علم در حال برگزاری است. اینجا به جای استفاده از کلمه "علم" در معنی Science از عبارت "دانش"  که فراتر از علم و معادل "علم همراه با تجربه و مهارت و متاثر از ارزش‌ها و بینش‌ها"ست، استفاده می‌کنم.

چنین روزی برای یادآوری دو مطلب مهم در دنیای جدید است: ۱) دانسته‌های پنهانی و مراقبت‌شده، دیگر مزیت نیست و ۲) رشد و تعالی علوم و در نتیجه انسان‌ها، سازمان‌ها، جوامع و کشورها در انتشار دانسته‌ها و در دسترس دیگران قراردادن آن‌ها است. قصه‌های مربوط به فرمول کوکالا و سس مک‌دونالد و ... افسانه‌هایی بیش نبوده و نیست. هیچ مزیتی مبتنی بر دانش پنهانی در دنیای علم و کسب‌وکار وجود ندارد.

رویکردهای قدیم به تحقیق و توسعه و خلق دانش جدید در شرکت‌ها به سرآمده است و سازمان‌ها (و البته تک تک افراد) باید ظرفیتی در درون خود ایجاد کنند که دانش موجود در محیط را جذب کنند (Knowldege Absorptive Capacity). این موضوع ریشه در آن دارد که ارزش و عمر دانش پشت درهای بسته به سرآمده و فقط از تعامل و مشارکت جمعی از شرکت‌ها، انسان‌ها، دانشگاه‌ها و ... دانش جدید به صورت تدریجی، تعاملی و ذره ذره ساخته می‌شود.

دنیا با تغییرات سریع، غیرقابل پیش‌بینی و با عدم قطعیت‌های فراوان، ماهیت و کارآمدی مراکز تحقیق و توسعه در درون شرکت‌ها را به طور جدی زیر سوال برده و در عوض ضرورت و ویژگی‌های "ظرفیت جذب دانش" از محیط را برای سازمان‌های علمی و تجاری الزام کرده است. باز بودن نسبت به محیط (Openness) یک الزام برای ماندگاری هر سازمانی است. به این معنی که دانش مورد نیاز برای بهبود فرآیندها، محصولات و رویکردها را باید از دل مشتریان، رقبا، استارتاپ‌ها، محققان، جامعه و کارکنان استخراج کرد و نه در اتاق‌های در بسته پژوهشی دانشگاه‌ها و یا مراکز محرمانه تحقیق و توسعه شرکت‌ها.

اما رویکرد دیگری هم در شرکت‌ها و حتی انسان‌ها در حال رشد است مبنی بر این که نه تنها باید با ارتقای مستمر "ظرفیت یادگیری" و در "تعامل مستمر با محیط"، دانش جدید را کسب کرد و با تلفیق آن با توانمندی‌ها و دانش موجود، دانش جدیدی توسعه داد، بلکه باید به صورت فعال، دانش خود را به محیط عرضه کرد. یعنی اینکه نه تنها نگران افشاء و نشر دانش درون سازمان به بیرون (حتی رقبا) نباشیم، بلکه باید داوطلبانه و فعالانه در انتشار دانش داخل سازمان به دیگران اقدام کنیم. این کار، لزوما یک رویکرد خیرخواهانه نیست. بلکه برای ارتقای ظرفیت جذب دانش و رشد سازمان، باید و باید در "انتشار دانش" (Knowledge Dissemination) موجود به صورت جدی و نظام‌مند اقدام کرد.

داستان در دنیای علم، فراتر از انتشار دستاوردها و نتایج و مقالات است. بلکه نتایج تحقیقات شکست‌خورده، داده‌ها، روش‌های تحقیق و ... هم در این رویکرد، باید منتشر شود و در دسترس دیگران باشد. دنیای جدید نیازمند ذهن‌هایی باز برای یادگیری و یاددهی مستمر و توامان و در معرض قراردادن شکست‌ها و تردیدهاست. انسان‌ها باید شخصیتی مبتنی بر نگاه باز را در درون خود پرورش دهند و این مهم نیازمند سال‌ها تمرین و مراقبت است.

انتهای پیام