فروغ مرتضایی نژاد که برای حضور در سومین نشست تخصصی «جمعیت پیام سبز اصفهان» به دفتر این جمعیت در کتابخانه تخصصی هنر آمده بود، پس از بیان گزارشی از اقدامات انجام‌شده توسط سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان و همچنین، اشاره به فعالیت‌هایی که این سازمان، برای نهادینه کردن فرهنگ احترام به درختان کهنسال انجام داده است، از سوی حاضران، درباره ریشه‌های بیرون از خاکِ درختان محور میانی چهارباغ مورد سؤال قرار گرفت.
مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان، سخنش را با پرسیدن این سؤال آغاز کرد: انجمن جمعیت پیام سبز چند سال است که تشکیل‌شده؟
حاضران پاسخ دادند که ۲۶ سال و مرتضایی نژاد ادامه داد: چه پیش‌تر که یک شهروند بودم و چه از دو سال قبل که این مسئولیت را پذیرفته‌ام، همیشه می‌گفتم ما کجاییم و چرا با بریدن درخت‌ها مقابله نمی‌کنیم؟ وقتی دیوار آهنی دور چهارباغ را برداشتند، من آنجا بودم و صحنه‌ای را دیدم که جای همه شما خالی بود. چرا اجازه دادید این‌همه درخت در بیش از ۲۰۰ متر مساحت، بریده شود؟
وی تصریح کرد: در حال حاضر ما دقیقه‌به‌دقیقه بالای سر سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان در عملیات آبراهه سازی محور میانی هستیم و مرتب برای آن‌ها دستورالعمل می‌فرستیم و اجازه نداده‌ایم که هیچ درختی در عملیات عمرانی قطع شود.
مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز اصفهان خاطرنشان کرد: در عملیات عمرانی به‌هرحال از قسمت‌هایی خاک برداشته و در قسمت‌های دیگر گذاشته می‌شود. به خاطر اختلاف ارتفاع، ریشه برخی درخت‌ها از خاک بیرون آمده اما این ریشه‌ها با پلاستیک پوشانده شده است.
وی افزود: من هر روز صبح درباره وضعیت درختان این محور گزارش می‌خواهم و عکس‌های آن در تلفن همراه من موجود است. پروژه تقریباً تمام‌شده و ما خواسته بودیم که حائلی یک متر و ۶۰ سانتی‌متری برای حفاظت از ریشه درخت‌ها در نظر گرفته شود.
مرتضایی نژاد تأکید کرد: نمی‌گویم که درختان هیچ آسیبی ندیده‌اند؛ به‌هرحال بحث آبراهه سازی تصمیمی است که بین میراث فرهنگی و شهرداری گرفته‌شده اما در حین انجام این عملیات، کمترین آسیب ممکن به درخت‌ها رسیده است. ما می‌توانیم چند ماه یا یک سال بعد، وضعیت این درخت‌ها را رصد کنیم و ببینیم که چه اتفاقی می‌افتد اما قبلاً ۲۰۰ متر در چهار لاین، همه درخت‌های چهارباغ بریده‌شده بود و هیچ‌کس هیچ‌چیز نگفت.
مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز اصفهان یادآور شد: ما خطر کردیم و ده‌ها درخت چنار بیست‌ساله را برای جایگزین شدن آن درخت‌های بریده‌شده به چهارباغ آوردیم و تأکید کردیم که عمق کمتر از دو متر برای کاشت این درخت‌ها به ما ندهند. درنهایت این درخت‌ها در عمق یک متر و ۸۰ سانتی‌متری، با هزینه میلیاردی و چالش‌های بسیار روی بام مترو کاشته شد تا چهارباغ دوباره چهارباغ شود.
وی ادامه داد: ما که چنین دقتی به خرج داده‌ایم، قطعاً اجازه نمی‌دهیم که خطری درختان چهارباغ را تهدید کند. ممکن است در عملیات عمرانی درخت‌های این محور آسیب‌دیده باشند اما این آسیب جدی نیست و مجدداً تأکید می‌کنم ان شاالله هیچ اتفاقی نمی‌افتد.
محمد کوشافر، عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی و فعال محیط‌زیست در پاسخ به اظهارات مدیرعامل پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان گفت: پرسیدید زمانی که درخت‌ها قطع شد شما کجا بودید و باید اعلام کنم که آن روزها، نه‌تنها جمعیت پیام سبز بلکه دوستداران میراث فرهنگی و محیط‌زیست اصفهان نیز تلاش‌های بسیاری در این رابطه انجام دادند و حتی با رئیس‌جمهور وقت نیز مکاتبه داشتند. موضوع عبور مترو از چهارباغ در شورای عالی معماری و شهرسازی نیز مطرح‌شده بود. آن زمان ما بودیم اما شما نبودید.
وی ادامه داد: شهرداری در آن زمان متعهد شده بود که با فاصله از محور چهارباغ، عملیات مترو را انجام بدهد اما محور را به خط تعبیر و درنهایت کار خودش را انجام داد و پیش‌بینی‌های ما یکی پس از دیگری به وقوع پیوست. پیشنهاد دادیم لااقل ایستگاه انقلاب را راه‌اندازی نکنند که آن‌هم انجام شد.
کوشافر با اشاره به وضعیت فعلی درخت‌های محور میانی چهارباغ گفت: متأسفانه آسیب بیش از آن چیزی است که به عرض شما رسانده‌اند و من خواهش می‌کنم شخصاً از این پروژه بازدید و وضعیت درختان را پیگیری کنید. من هم با خواندن گزارش‌هایی در این رابطه، شک داشتم اما شخصاً به چهارباغ رفتم و مطمئن شدم که وضع درختان خوب نیست.
وی تصریح کرد: اثرات آسیب‌های واردشده به درختان محور میانی چهارباغ نه چند ماه و یک سال بعد، بلکه ممکن است پنج سال بعد خودش را نشان بدهد و ازآنجاکه شما را به‌عنوان متخصص قبول داریم درخواست می‌کنیم که خودتان وضعیت درختان را رصد کنید.
مهدی بصیری، مدرس رشته منابع طبیعی دانشگاه صنعتی اصفهان نیز با تائید سخنان کوشافر گفت: هم جمعیت پیام سبز و هم تشکل‌های زیست‌محیطی و میراث فرهنگی، به عبور مترو از چهارباغ اعتراضات زیادی کردند و حتی خاطرم هست که به دستان یکی از استادان دانشگاه هنر، سر کلاس دستبند زدند چون گفته بود سه لایه آثار تاریخی بررسی نشده زیر چهارباغ وجود دارد.
وی ادامه داد: در این رابطه نشست‌های مطبوعاتی برگزار شد و درنهایت با شکایت شهروندان از مدیر مترو، مدیر را عوض کردند و وقتی آب‌ها از آسیاب افتاد دوباره او را سر کار آوردند!
بصیری تصریح کرد: متأسفانه یک‌دندگی‌ها و فکرهای مهندسی باطل به شهر ضرر می‌زند. به ما گفتند نمی‌گذاریم حتی یک درخت قطع شود اما وقتی زیر درخت خالی شد، درخت از بین می‌رود. عبور مترو به مدرسه چهارباغ، درختان چهارباغ و سی‌وسه‌پل لطمه زده و خواهد زد. اخیراً هم شنیده‌ایم که آب وارد مترو شده است. این عاقبت کارهای ماست.
انتهای پیام
نظرات