هر ملتی برای ادامه حیات خود و حل نشدن در سایر تمدن‌ها نیازمند تولید علم است، علمی که ریشه در فرهنگ و تمدن آن سرزمین دارد.
بی شک کشور و ملت بزرگی چون ایران که ریشه در عمق تاریخ و تمدن بشر دارد، برای تامین نیاز و ارضای سلایق مردم خود به اندازه کافی طرح، سبک و مدل‌های زیبا دارد که طراحان و تولیدکنندگان برای پاسخ به سلایق گوناگون و به روزکردن طرح، سبک و مُد پوشاک و لباس‌های تولیدی خود از آنها بهره گیرند.

کافی است از این دست میراث‌های معنوی به جا مانده در جای جای ایران شناخته شده و از طریق رسانه‌های مختلف به صورت فراگیر معرفی گردند تا اهل فن، نخبگان و بنگاه های تولیدی با این پتانسیل عظیم آشنا گردیده، ایده بگیرند و با تکیه برآن، نه تنها نیاز کشور خود را برآورده ساخته بلکه با معرفی آن به دنیا، مردم سایرکشورها را نیز به فرهنگ و تولیدات این سرزمین متمایل کنند.

پوشاک هر قوم در اصل معرف شخصیت و هویت فرهنگی آن ملت بوده و نشانگر علاقه به آداب و رسوم و نهایتاً استقلال سیاسی و اقتصادی آن جامعه است. پوشاک سنتی که در مجموعه ای از کفش، لباس، کلاه و همچنین زیورآلات و جواهرات محلی خلاصه می‌شود، گنجینه پر ارزشی است که هر ملتی وظیفه دارد در نگهداری و حفظ و سپردن تام و تمام آن به نسل های بعدی تمامی سعی و اهتمام خویش را به کار ببندد.

مهمترین ویژگی های پوشاک سنتی را می توان در موارد زیر خلاصه کرد:

نخست: داشتن تجانس و قرابت فوق العاده با فرهنگ جامعه، به ویژه با فرهنگ بومی محل مورد نظر خود.

دوم: راحتی لباس یعنی آن که این لباس‌ها در عین این که از اجزای متعدد تشکیل شده است از راحتی خاصی برخوردار بوده و برای اعمال روزمره انسان مناسب باشد.

سوم :پوشاک سنتی باید از جهات مختلف کامل و تامین کننده باشد، چرا که پوشاک سنتی شامل کفش مناسب و راحت، البسه زیر و روی متناسب، پوشش سر و در صورت لزوم زیورآلات، شال و کمربند با رعایت خصوصیات فرهنگی جامعه و شرایط طبیعی منطقه ایجاد شده است.

چهارم: پوشاک سنتی معمولاً از زیبایی و شایستگی برخوردار است. لباسهای محلی مجموعه ای متناسب و هماهنگ است که بر اساس سلیقه از رنگ بندی و زیبایی خاصی بهره برده است.

پنجم: در تولید پوشاک سنتی از مواد اولیه بومی موجود در منطقه استفاده شده و نیازی به الیاف وارداتی نیست.

ششم: لباس‌های سنتی با توجه به ویژگی های اقلیمی منطقه مورد استفاده خود ارایه می‌شود. لذا این گونه تن پوشه‌ها برای مناطق گرم دارای پوشش‌دهی کمتری بوده و از موادی است که در برابر گرما به انسان تحمل بیشتری می‌دهند. در مقابل در مناطق سردسیر دارای پوشش دهی بیشتر و اثرات محافظتی بهتری در مقابل سرما می‌باشند.

هفتم: در طراحی و دوخت لباس‌های سنتی به طرح‌ها، نقش‌ها، و رودوزی‌های سنتی که ویژه هر منطقه است نیز توجه کامل می‌شود. به گونه ای که پوشاک سنتی از این نظر هم دارای ارزش و اعتبار اجتماعی ویژه ای خواهد بود.

اگر در طرح لباسهای عشایری دقت کنیم نوعی هماهنگی با طبیعت، سرزندگی و نشاط در این آثار دیده می‌شود. در بافته‌هایی که برای پوشش طراحی شده است سازگاری با محیط، نوع آب وهوا، حتی تناسب طرح و رنگ با طبیعت دیده می شود. طوری که ایمنی- زیبایی و آرامش توأمان درآن مستتراست.

 جشنواره ملی ایل سنگسر و دلایل و علل قراردادن پوشاک در محوریت موضوع جشنواره:

شناسایی، ثبت و توصیف پوشاک سنتی مردم ایل سنگسری و ارایه یک الگوی پژوهشی به محققان محلی و ملی.

حفظ و انتقال میراث فرهنگی ایل سنگسری به نسل های آینده.

تطبیق فرهنگ ملی و سنتی با الزامات زندگی امروز.

بازشناسی، نگهداری و اشاعه فرهنگ های بومی و فرهنگ ملی در کشور.

کشف، جایگزینی و کاربردی کردن پوشاک سنتی ایل سنگسری جهت استفاده و غنی سازی آرشیو فرهنگ ملی.

معرفی و مطرح نمودن پوشاک سنتی ایل سنگسری مورد استفاده در نواحی مختلف البرز، در سطح ملی و بین المللی.

کمک به بررسی های جامع تر در زمینه پوشاک سنتی ایرانی.

بی شک محیط زندگی و موضوعاتی که در پیرامون هر جامعه ای وجود دارد تاثیر مستقیمی بر روش زندگی، شکل گیری باورها و اعتقادات مذهبی، رفتار ها، سرپناه و لباس و چگونگی آثار بجا مانده از آن جامعه دارد.

در یک جامعه کهن که به درازای تاریخ دارای پس زمینه و پیشینه مذهبی، فرهنگی و هنری است می توان به وفور در آن از تاثیرات محیطی نشانه جُست.

عشایر ایل سنگسری(که دارای قلمرو بسیار گسترده در بیش از یازده استان کشور است) دارای تنوع طرح و تعدد موضوع در هنر بوده و تاثیر پذیری متعدد و گاهی متناقضی را از چند گونه اقلیم شاهد هستیم که بیانگر تاثیر عمیق آن بر طرح وسبک‌های مختلف تن پوشه ها و انواع فرش و منسوجات است.

عشایر ایل سنگسری در مدت زمان حضور خود در مناطق ییلاقی که عمدتاً دامنه‌های شمالی و جنوبی رشته کوه البرز را شامل می‌شود، بر روی جامه‌ها و لوازم پارچه ای مورد نیاز در زندگی خویش آثاری متاثر از موضوعات آب، رودخانه، درخت، گل، ماهی و... را خلق نموده و در عوض در طول فصولی که در چراگاه‌های زمستانی و در مناطق شمالی کویر مرکزی ایران( دشت کویر نمک) حضور داشته هنرشان تحت تاثیر عواملی چون خانه‌های گنبدی حاشیه کویر، موج‌های سطح ماسه بادی‌های دشت کویر، کاروان شتر و... قرار می‌گیرد.

یاداشت از: حسن پاکزادیان- پژوهشگر و مدیر موزه

به گزارش ایسنا جشنواره ملی ایل سنگسر 22 تا 24 آبان ماه در مهدیشهر برگزار خواهد شد.

انتهای پیام