حمیدرضا شهباز پور در گفت‌وگو با ایسنا، با تاکید بر اهمیت یادگیری مهارت‌های زندگی، اظهار کرد: هدف از آموزش مهارت‌های زندگی، افزایش توانایی‌های روانی- اجتماعی و در نهایت پیشگیری از ایجاد رفتارهای آسیب زننده به بهداشت و سلامت و ارتقای سطح سلامت روان افراد است و دو فرض مهم مورد پذیرش برنامه آموزش مهارت‌های زندگی این است که اولا بین عملکرد زندگی و سازگاری عاطفی یک رابطه مثبت وجود دارد و ثانیا مهارتهای زندگی اکتسابی بوده و قابل یادگیری است.

وی با بیان اینکه همه انسان‌ها به طور فطری توانایی حل مشکلات زندگی را دارند، گفت: البته این توانایی باید مطابق با شرایط و موقعیت فرد پرورش یابد،‌ بطوریکه به عنوان مهارت‌های کارآمد در افراد درونی شود.

آموزش مهارت‌های زندگی باید مبتنی بر یادگیری مشارکتی و عملی باشد

وی با بیان اینکه آموزش مهارت‌های زندگی باید مبتنی بر یادگیری مشارکتی و عملی باشد،‌ تصریح کرد:‌ اینگونه فعالیت‌ها در افزایش سلامتی و پیشگیری اولیه از بروز مشکلات و همچنین کمک به افراد جهت یادگیری رفتارهای مثبت و حفظ سلامت روانی بسیار اثربخش است.

این کارشناس ارشد روانشناسی با بیان اینکه هدف نهایی مهارتهای زندگی این است که افراد مسئوولیت برتری شایستگی فردی خویش را بپذیرند، ادامه داد: این شایستگی فردی شامل احساس کفایت و شایستگی سطح بالا، سلامت روانی، خودشکوفایی و پذیرش مسؤولیت فردی است، در نتیجه می‌توان گفت مجموعه مهارتهای زندگی هم اهداف پیشگیرانه و هم کنترل و مدیریت مشکلات را دارد و همانند یک رویکرد آموزشی،‌ برای مداخلات گروهی و فردی مناسب است .

دفاع از خود در موقعیت های سخت

وی با بیان اینکه برنامه‌ مهارت‌های زندگی بر این اصل استوار است که کودکان و نوجوانان حق توانمندشدن داشته و نیاز دارند بتوانند از خود و علایق خود در برابر موقعیت‌های سخت زندگی دفاع کنند، اظهار کرد: مهارتهای زندگی، مهارت‌هایی هستند که برای افزایش توانایی‌هایی روانی- اجتماعی افراد آموزش داده می‌شوند و فرد را قادر می‌سازند که به طور مؤثر با مقتضیات و کشمکش‌های زندگی روبرو شود.

شهبازپور با اشاره به شعار هفته سلامت روان در ارتباط با نشاط اجتماعی، تصریح کرد:‌ شادی درجه‌ ای از کیفیت زندگی است که فرد آن را به طورکلی مطلوب ارزیابی می‌کند پس در این تعریف شادی فقط حاصل یک جمع ساده از لذت‌های زندگی نیست بلکه بیشتر یک ساخت شناختی است که فرد آن را از تجربه های مختلف استنباط می‌کند.

شادی و نشاط از ضروری‌ترین خواسته‌های فطری

 وی با بیان اینکه احساس شادی و نشاط یکی از ضروری‌ترین خواسته‌های فطری و نیازهای روانی انسان به شمار می‌رود، عنوان کرد:‌ شادی و نشاط به دلیل تأثیرات عمده بر سالم سازی و بهسازی جامعه، مدت مدیدی است ذهن آدمیان را به خود مشغول کرده، به طوری که امروزه بسیاری از ملل به نوعی درصدد ایجاد یک جامعه سالم و بانشاط هستند، چراکه به نظر می‌رسد احساس شادی از یکسو انسانها را برای زندگی بهتر و بازدهی بیشتر آماده می‌کند و از سوی دیگر به دلیل ویژگی مسری بودن آن، وابستگی‌های فرد را با محیط گسترده می‌کند. بنابراین زمانیکه شهروندان احساس شادی کنند، همواره در خدمت به شهر و افراد جامعه اهتمام بیشتری می‌ورزند.

این کارشناس ارشد روانشناسی با بیان اینکه "ثروتمندترین کشور، کشوری است که بیشترین افراد شاداب را زیر بال خود داشته باشد"، ادامه داد: افزایش نشاط، سرزندگی، امیدآفرینی فردی و اجتماعی مفهومی بیش از یک احساس شادی و رضایت و خرسندی سطحی و معمولی دارد. به تجربه ثابت شده شادی و نشاط ماده اولیه تغییر جامعه و تحول و تکامل درونی انسانهاست.

وی با بیان اینکه  در جامعه خوشحال و خرسند، تولید بهتر، اشتغال بیشتر و اقتصاد سالم‌تر خواهد بود و بدون شک در چنین محیطی امنیت اجتماعی و فردی راحت‌تر بدست می‌آید، گفت: در محیط شاد، ذهن انسان پویا، زبانش گویا و استعدادش شکوفا می‌شود. شاد بودن جامعه یکی از عوامل مؤثر در توسعه اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی  و سیاسی است و باعث کاهش نابسامانی‌های خانوادگی، افزایش میل و رغبت تحصیلی، دل به کار دادن و افزایش تولید می‌شود.

افزایش طول عمر افراد با  نشاط اجتماعی

شهبازپور با بیان اینکه نشاط اجتماعی موجب حفظ سلامتی و تا حدودی افزایش طول عمر افراد می‌شود، اظهار کرد:‌ نشاط می‌تواند سلامت جسمانی را نیز بهبود بخشد، افراد شاد احساس امنیت بیشتری داشته  و آسانتر تصمیم می‌گیرند، همچنین دارای روحیه مشارکتی بیشتری بوده و نسبت به کسانی که با آنها زندگی می‌کنند، احساس رضایت بیشتری می‌کنند.

مدیر کارگروه سلامت روان جهاد دانشگاهی علوم پزشکی شهید بهشتی با تعریف مهارت‌های زندگی و تاثیر آن بر ارتقای نشاط و سلامت اجتماعی، اظهار کرد:‌ مهارت های زندگی مجموعه‌ای از توانایی‌هاست که زمینه سازگاری و رفتار مثبت و مفید را فراهم می ‌کند، این توانائی‌ها به فرد در پذیرش مسئولیت‌های نقش اجتماعی کمک می‌کند، به گونه ای که بدون لطمه زدن به خود و دیگران با خواست‌ها، انتظارات و مشکلات روزانه به ویژه در روابط بین فردی به شکل مؤثری روبرو شود.

وی با بیان اینکه اصطلاح مهارت درمعانی مختلفی به کار رفته است، گفت:‌ براساس تعریف سازمان بهداشت جهانی مهارت زندگی یعنی ایجاد روابط بین فردی مناسب و موثر، انجام مسئولیت های اجتماعی، تصمیم گیری‌های صحیح ، حل تعارض‌ها و کشمکش‌ها بدون توسل به اعمال منجر به صدمه به خود یا دیگران. سازمان بهداشت جهانی همچنین مهارت های زندگی را توانایی انجام رفتار سازگارانه و مثبت به گونه ای که فرد بتواند با چالش‌ها و ضروریات زندگی روزمره خود کنار بیاید، تعریف کرده است.

وی همچنین با اشاره به انواع مهارتهای زندگی اظهار کرد:‌ مهارت خودآگاهی، مهارت همدلی، مهارت‌های ارتباطی، مهارت‌های بین فردی، مهارت حل مساله، مهارت تصمیم گیری، مهارت مقابله با هیجانات منفی، تکنیک‌های کنترل استرس، مهارت تفکر نقادانه و مهارت تفکر خلاق برخی از مهارت‌های ضروری زندگی است.

سن مناسب برای آموزش مهارت‌های زندگی

شهبازپور در پاسخ به زمان مناسب برای آموزش مهارت‌های زندگی،‌تصریح کرد: واقعیت این است که این آموزش‌ها مخصوص همه افراد جامعه بوده و متعلق به سن خاصی نیست. همه ما در تمام دوران زندگی خود باید تصمیم‌های مهم گرفته، با استرس و هیجانات منفی کنار آمده و چالش‌های مختلفی را تجربه کرده  و به دنبال حل مساله باشیم پس به این مهارت‌ها نیاز داریم.

 وی با بیان اینکه نشاط اجتماعی سرمایه‌ای گرانبهاست که ترکیب و برگرفته از یک مجموعه کلی است، گفت: تحقق آن متاثر از اخلاق و کسب مهارت های زندگی است و به آموزش و ضمانت اجرایی نیاز دارد. افراد با یادگیری این مهارت ها می توانند با مسائل زندگی به صورت موثرتری مقابله کنند، به عبارت دیگر «آموزش مهارت های زندگی» فرد را قادر می سازد تا دانش، ارزش‌ها و نگرش‌ها را به توانایی‌های بالفعل تبدیل کند.

شهبازپور با تاکید بر اینکه مهارت‌های زندگی ابعاد متعددی را در بر می‌گیرد، اظهار کرد: مهارت روابط بین فردی، همدلی کردن، تفکر خلاق، تفکر انتقادی، مدیریت هیجان و غیره به عنوان زیرشاخه مهارت‌های زندگی شناخته می‌شوند که آموزش‌های اولیه آن می‌تواند توسط مدارس که به نوعی متولی تربیت دانش آموزان هستند یا رسانه‌های گروهی، انتقال یابد.

به اعتقاد این کارشناس ارشد روانشناسی، هنگامی که بتوانیم زمینه‌ها و بستر نشاط اجتماعی در جامعه را فراهم کنیم،  از این طریق می توانیم به چندین هدف منجر به امیدآفرینی در جامعه و از تاکیدهای دین مبین اسلام دست یابیم و در مجموع می‌توان گفت آموزش و یادگیری هر مهارت جدید بویژه مهارت‌های زندگی می‌تواند تاثیر بسزایی در شادی، نشاط و سلامت روان افراد جامعه داشته باشد.

انتهای پیام