به گزارش ایسنا، دویچه وله در گزارشی درباره عملیات نظامی ترکیه در شمال سوریه نوشته است: به نظر می‌رسد ترکیه در آستانه اجرای یک عملیات نظامی قریب‌الوقوع علیه یک ائتلاف شبه نظامی رهبری شده از سوی کردها و حمایت‌ شده از سوی آمریکا در شمال شرق سوریه است و در حال آماده کردن صحنه برای راه افتادن یک حمام خون و بی ثباتی در سراسر منطقه برای سالهای پیش رو است.

دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا به شکلی غافلگیر کننده اخیرا اعلام کرد نظامیان آمریکا از نواحی مرزی ترکیه و سوریه عقب نشینی خواهند کرد و این به ترکیه اجازه می‌دهد عملیاتی را علیه شبه نظامیان نیروهای دموکراتیک سوریه که تحت رهبری کردها است، به راه بیاندازد.

این اقدام ترامپ در نشان دادن چراغ سبز به آنکارا به رغم مخالفت‌های پنتاگون، وزارت امور خارجه دولتش و بخش اعظم نمایندگان کنگره به شکلی حیرت آور باعث رها ساختن شبه نظامیان نیروهای دموکراتیک سوریه که از سوی آمریکا پشتیبانی می‌شدند، می‌شود؛ گروهی که گفته شده بیش از ۱۱ هزار تن از شبه نظامیانش را در جنگ علیه گروه تروریستی داعش در سوریه از دست داده است.

چرا ترکیه می‌خواهد حمله کند؟

ترکیه شبه نظامیان یگان‌های مدافع خلق کرد سوریه را که مولفه اصلی تشکیل نیروهای دموکراتیک سوریه هستند یک گروه تروریستی مرتبط با حزب کارگران کردستان پ.ک.ک که برای حدود ۴ دهه با دولت ترکیه بر سر حقوق کردها جنگیده، تلقی می‌کند.

رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه بارها به دست زدن به اقدام نظامی در نواحی شمال شرق سوریه، جایی که در آن کردها و همپیمانان عرب و مسیحی آنها یک منطقه خودمختار غیر رسمی و نسبتا با ثبات را در طول جنگ داخلی سوریه برقرار کرده‌اند، تهدید کرده است.

این برخورداری کردهای سوریه از یک خودمختاری دموکراتیک بر پایه‌ اصول سوسیالیستی ارائه شده از سوی عبدالله اوجالان، رهبر به زندان افتاده پ.ک.ک در ترکیه یک چالش ایدئولوژیک علیه آنکارا محسوب می‌شود.

ترکیه در حال برنامه ریزی چه چیزی است؟

میزان و ابعاد عملیات احتمالی ترکیه در نواحی کردنشین سوریه نامشخص است. ترکیه می‌خواهد یک کریدور به عمق ۳۲ کیلومتر و عرض ۴۸۰ کیلومتر در داخل سوریه و در طول مرز ایجاد کند تا امنیتش را تامین سازد. ترکیه می‌گوید برنامه ریزی کرده تا حدود یک میلیون نفر از جمعیت ۳.۶ میلیون نفری آوارگان سوری اهل بخش‌های دیگر سوریه را در داخل این به اصطلاح "منطقه امن" سکونت دهد. در واقعیت ترکیه ممکن است بتواند یک منطقه حائل را به طول چند کیلومتر و در داخل سوریه گسترش داده و آن را در اطراف چندین شهر و روستا تشکیل دهد و عملیاتش را در طی چند مرحله به اجرا در بیاورد.

ترکیه برنامه‌ریزی کرده تا با حمایت ارتش این کشور از یک گروه از شورشیان سوری همپیمانش (ارتش آزاد)، به درگیری‌های زمینی اقدام کرده و مناطقی را اشغال کند. ابعاد این عملیات احتمالی ترکیه با اقدام اخیر ارتش آمریکا در بستن حریم هوایی سوریه به روی جنگنده‌های ترکیه و هشدار مقام‌های آمریکا به ترکیه از بابت انجام این عملیات می‌تواند مختل شود.

کردها چه چیزی می‌گویند؟

کردها نسبت به دورنمای وقوع یک پاکسازی قومی و مهندسی جمعیتی در مناطق اطراف مرز با ترکیه هشدار می‌دهند.

برآورد شده که حدود ۱.۸  میلیون کرد در سوریه وجود دارند که حدود نیمی از آنها ساکن مناطقی هستد که ترکیه برای طرح پیشنهادی منطقه حائل خود در نظر گرفته است. مناطق تحت کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه گمان برده می‌شود که در حال حاضر میزبان حدود یک و نیم میلیون عرب و ده‌ها هزار مسیحی باشد.

نیروهای دموکراتیک سوریه در بیانیه‌ای اعلام کردند، این شبه نظامیان مصمم به دفاع از اراضی خود به هر قیمتی هستند. برآورد شده که این گروه حدود ۶۰ هزار شبه نظامی دارد. در شمال شرق سوریه جغرافیای ارضی عمدتا متشکل از دشت‌های باز است که این کار را برای شبه نظامیان نیروهای دموکراتیک سوریه برای مقاومت کردن در برابر ارتش ترکیه به عنوان دومین ارتش بزرگ ناتو سخت می‌کند.

اجرای حمله نظامی ترکیه به شمال شرق سوریه احتمالا سبب خواهد شد که صدها هزار نفر از غیر نظامیان به سمت مناطق تحت کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه در جنوب و به سمت منطقه‌ کردستان عراق فرار کنند.

برنامه‌های ترکیه در عین حال باعث بدتر شدن تنش‌های قومی برای سالهای پیش رو شده و موجب خواهد شد که آنکارا درگیر حملات طولانی مدت شبه نظامیان کرد شود.

نیروهای دموکراتیک سوریه هشدار داده‌اند که در صورت جنگ با ترکیه مجبور به بکارگیری دوباره شبه نظامیانشان شده و نیرو و انرژی کمتری صرف حفظ دستاوردهای جنگشان علیه داعش خواهند کرد.

این نیرو همچنین هشدار داده که حدود ۱۱ هزار شبه نظامی داعشی در اسارت نیروهای دموکراتیک سوریه در صورت بروز آشوب ممکن است از زندان فرار کنند.

چه چیزی منحر به طرح پیشنهادی ترکیه برای منطقه حائل شد؟

حمایت آمریکا از نیروهای دموکراتیک سوریه یک منبع بزرگ تنش با ترکیه، هم‌پیمان این کشور در ناتو بوده است. در دسامبر ۲۰۱۸ ترامپ اعلام کرد که حدود ۲ هزار نظامی آمریکایی مستقر در سوریه به دلیل شکست خوردن داعش از این کشور خارج خواهند شد. اما او بعدا تحت فشار پنتاگون و کنگره و همپیمانان اروپایی آمریکا نظرش را عوض کرد. حتی ترکیه که از اعلام تصمیم غیر منتظره آمریکا برای عقب نشینی از سوریه جا خورده، نسبت به مساله‌ خروج شتابزده آمریکا از این کشور احتیاط به خرج می‌دهد. اما اعلام این خبر راه را برای چندین ماه مذاکره میان مقامهای آمریکا و ترکیه هموار کرد.

مذاکراتی که در ماه اوت امسال منجر به توافق بر سر یک مکانیزم امنیتی مشترک برای تشکیل منطقه امن در شمال شرق سوریه شد.

به رغم این توافق هم آمریکا و هم ترکیه  نسبت به ابعاد  و ماهیت بلند مدت این منطقه امن دچار اختلاف هستند. این توافق منجر به راه افتادن یک سری گشت زنی‌های مشترک آمریکا و ترکیه در داخل یک منطقه حائل محدود، به منظور رفع نگرانی‌های ترکیه نسبت به کردهای سوریه و برچیده شدن مواضع دفاعی نیروهای دموکراتیک سوریه در مرز و به عقب بردن سلاح‌های سنگین شد.

این توافق که بخشی از آن مربوط به نیروهای دموکراتیک سوریه است قرار بود زمان خریده و  نگرانی‌های ترکیه را کاهش دهد.

نیروهای دموکراتیک سوریه به شکل غافلگیر کننده احساس می‌کنند که تصمیم اعلام شده ترامپ برای خارج ساختن نظامیان آمریکایی از نواحی مرزی باعث خیانت به آنها شده است.

مصطفی بالی، یک سخنگوی نیروهای دموکراتیک سوریه روز دوشنبه در توییتر گفت: ما انتظار نداریم آمریکا از شمال شرق سوریه محافظت کند اما مردم اینجا حداقل درخور این  هستند که توضیحاتی را درباره‌ توافق مکانیزم امنیتی، از بین بردن استحکامات دفاعی و و شکست آمریکا در عمل به تعهداتش را بشنوند.

وی افزود: نیروهای آمریکایی به مسئولیت‌هایشان عمل نکردند و شروع به خارج شدن از نواحی مرزی کرده و باعث شدند که این منطقه اکنون تبدیل به یک منطقه جنگی شود. اما نیروهای دموکراتیک سوریه مصمم به این هستند که به هر قیمتی از شمال شرق سوریه دفاع کنند.

ترکیه در گذشته چه اقداماتی انجام داده است؟

پیش از این ترکیه دو عملیات نظامی برای مقابله با کردها در داخل خاک سوریه انجام داده است. در سال ۲۰۱۶ ارتش ترکیه و شورشیان همپیمانش عملیاتی را به نام عملیات "سپر فرات" کلید زدند. این عملیات فرامرزی باعث پاکسازی منطقه متشکل از جرابلس تا رودخانه فرات و منطقه عزاز در نواحی غربی در نزدیکی حوزه کردنشین عفرین شد.

این عملیات نظامی هدفش جلوگیری از اقدام کردهای سوریه در مرتبط ساختن اراضی تحت کنترلشان در شمال شرق سوریه با عفرین بود.

در عملیات سپر فرات ترکیه کنترل مناطقی عمدتا متشکل از اعراب را در اختیار داشت و ترکیه یک سری آوارگان سوریه را به منطقه حائل منتقل کرد.

در سال ۲۰۱۸ ترکیه عملیاتی را در عفرین به راه انداخت که باعث آواردگی حدود نیمی از جمعیت حدودا ۳۰۰ هزار نفری آنجا شد. یگان‌های مدافع خلق کرد به حملات شبه نظامیان این گروه علیه ارتش ترکیه و شورشیان سوری همپیمانش، ادامه می‌دهند.

گروههای حقوق بشری نیروهای شبه نظامی مورد حمایت ترکیه را متهم به نقض فاحش حقوق بشر، آواره ساختن‌های اجباری، توقیف اموال، غارتگری، بازداشت خودسرانه، شکنجه، آدم ربایی و اخاذی کرده‌اند.

ترکیه خانواده‌های شبه نظامیان شورشی و دیگر آوارگان را به عفرین منتقل کرده است.

انتهای پیام