سعیده صالح غفاری _ مدیرعامل انجمن اوتیسم ایران در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به تفاوت‌های کودکان دارای اوتیسم با سایر کودکان در حوزه مسائل آموزشی، ‌ گفت: تدریس به دانش‌آموزان دارای اوتیسم، از ظرافت‌ها و پیچیدگی‌های خاصی برخورداراست و ضمن تلاش و حوصله فراوان، نیازمند ذهنی خلاق و چشمانی تیزبین است تا راه پیشرفت و برقراری ارتباط برای بروز استعدادهای این کودکان فراهم شود.

وی افزود: اوتیسم یک طیف خفیف تا شدید است که این افراد بر اساس طیف‌شان، نیازمند حمایت در سطوح مختلف هستند. تعدادی از این بچه‌ها در سطوح خفیف و برخی در سطوح متوسط، در قالب طرح تلفیقی به سمت مدارس دولتی هدایت می‌شوند و در کنار دانش آموزان عادی تحصیل می‌کنند که این موضوع باعث می‌شود بتوانند آمادگی لازم را برای ورود به جامعه کسب کنند. البته در این میان توانمندسازی معلمان مدارس عادی در نحوه برخورد، رفتار و آموزش با این دانش آموزان بسیار مهم و حیاتی است؛ چراکه برخورد نامناسب می‌تواند سبب دلسرد شدن این دانش‌آموزان از مدارس شود.

مدیرعامل انجمن اوتیسم ایران با اشاره به اینکه اگر دانش‌آموزی دارای اختلال و ویژگی خاصی باشد که امکان حضورش در مدارس عادی فراهم نباشد، به سمت مدارس استثنایی ارجاع می‌شود، اظهار کرد: البته گاهی نیز به دلیل ناآگاهی نسبت به این بیماری، والدین سایر همکلاسی‌های این کودکان نسبت به حضور آنها در مدرسه شکایت کرده و از مدیر مدرسه می‌خواهند دانش‌آموز دارای اختلال اوتیسم را از مدرسه عادی بیرون کند که این موضوع نیازمند آموزش و فرهنگسازی مناسب است.

وی افزود: دغدغه دیگرمان نوع سنجش پزشکی دانش‌آموزان در بدو ورود به مدارس است. در این زمینه نیز باید آموزش‌های لازم به افراد داده شود. گاهی پیش می‌آید که کودک دارای اختلال اوتیسم از توانایی مناسبی برخوردار است، اما دچار استرس شده و به کلی تمامی آموزش‌هایی که فراگرفته را از یاد می‌برد؛ به همین دلیل سنجش پزشکی این دانش‌آموزان باید با سایرین متفاوت باشد.

صالح‌غفاری ادامه داد: این استرس به دلیل حضور در محیط جدید برای این کودکان به وجود می‌آید. البته این استرس تنها به سنجش پزشکی منتهی نشده و ممکن است در ماه‌های ابتدایی سال تحصیلی نیز گریبانگیر این کودکان باشد.

وی با اشاره به نقش آسیب‌زننده استرس در کودکان طیف اوتیسم، اظهار کرد: گاهی حتی به خاطر وجود استرس، پایه‌ای‌ترین موضوعات مانند کنترل ادرار را فراموش می‌کنند و همین امر آنهارا از دستیابی به برخی موقعیت‌ها باز می‌دارد. تا سال گذشته قانونی برای مدارس کودکان اوتیسم وجود داشت که به موجب آن حضور بچه‌ها در مدرسه پس از طی شدن سایر مراحل، ‌ به شرطی محقق می‌شد که کودک کنترل ادرار خود را داشته باشد که این قانون نیز مشکلاتی را برای برخی دانش‌آموزان به وجود آورد که اصلاحاتی بر آن صورت گرفت.

غفاری در ادامه بر لزوم تاسیس مدارس ویژه برای کودکان دارای اوتیسم تاکید و تصریح کرد: در حال حاضر ۴۹ مرکز آموزش اوتیسم در کل کشور وجود دارد که ۳۰ مرکز آن دولتی هستند. از این تعداد هفت مدرسه پسرانه و یک مدرسه دخترانه در استان تهران مشغول به فعالیت هستند و تعدادی از استان‌ها نیز به کلی از داشتن چنین مدارسی محروم هستند.

وی با اشاره به اینکه گاهی نیز مدرسه افتتاح شده تحت عنوان مدرسه اوتیسم یک مدرسه مستقل نیست، تصریح کرد: به طور مثال مدرسه‌ دخترانه‌ای که امسال در منطقه دو شهر تهران تحت عنوان مدرسه اوتیسم برای این کودکان افتتاح شد یک مدرسه مستقل نیست و این کودکان کنار کودکان کم‌توان در حال تحصیل هستند. نکته قابل توجه اما عدم مناسب‌سازی فضای آموزشی برای کودکان طیف اوتیسم است. در حال حاضر کلاس‌های طبقه چهارم این مدرسه بدون داشتن آسانسور به دانش‌آموزان طیف اوتیسم اختصاص یافته است که باید به این موضوع نیز رسیدگی شود.

وی افزود: این مدارس امکانات ویژه را هم می‌طلبد؛ به عنوان مثال در چنین مدارسی معمولا کاردرمانگر و گفتار درمانگرانی نیز مشغول به‌ کار هستند که در کنار آموزش معلمان، در ساعت‌های مستقلی به این افراد آموزش‌های لازم را می‌دهند. همچنین کلاس درس دانش آموزان با اختلال اتیسم، در شکل، فرم و نحوه اجرای مباحث آموزشی متفاوت است. آموزش این دانش‌آموزان به صورت انفرادی و کار به صورت گروهی است و معمولا در هر کلاس بین دو تا هفت دانش‌آموز وجود دارند، البته این عدد نیز با توجه به سطح این دانش آموزان در طیف اوتیسم، می‌تواند متفاوت باشد.

مدیرعامل انجمن اوتیسم در خصوص مشکلات مناسب‌سازی محتوای آموزشی برای کودکان طیف اوتیسم از سایرین گفت: تعدادی از آن‌ها کتاب‌های عادی می‌خوانند و تعدادی دیگر کتاب‌های دانش‌آموزان استثنایی را مطالعه می‌کنند؛ یکی از خلاءهای آموزشی در این مدارس هم همین موضوع است که کتاب‌های درسی با سرفصل‌های مخصوص اوتیسم تدوین نشده و تنها یک کتاب مهارت‌آموزی ویژه پایه اول تا ششم برای این دانش آموزان تدارک دیده شده است.

وی با اشاره به درخواست ملاقات از وزیر آموزش‌وپرورش برای رسیدگی به این مشکلات، گفت: از ابتدای تاسیس انجمن به دنبال حذف این موانع هستیم. حتی از آموزش‌وپروش استثنایی درخواست کردیم طی تفاهم‌نامه‌ای بتوانیم آموزش‌های خانواده محور را در مدارس دنبال کنیم؛ چراکه بخشی از آموزش‌ها متوجه اطرافیان شخص دارای اختلال اوتیسم است. همواره به لحاظ کلامی از این دست پیشنهادات ما استقبال می‌شود، اما در عمل محدودیت‌هایی وجود دارد که مانع همکاری ما می‌شود.

در ادامه فاطمه رستمی _ مادر یکی از کودکان طیف اوتیسم و از اعضای روابط عمومی انجمن اوتیسم ایران که با مادران دانش‌آموزان اوتیسمی در ارتباط است درباره مشکلات دانش‌آموزان اوتیسمی به ایسنا می‌گوید: مشکل اصلی ما عدم آگاهی برخی از مدیران و مسئولان مدرسه نسبت به اوتیسم است. طی نامه‌نگاری‌هایی که با آموزش‌وپرورش و مدیران برخی مدارس در گذشته داشتیم، یکی از درخواست‌های ما برگزاری کارگاه‌های آموزشی توسط انجمن اوتیسم در مدارس برای مسئولان و حتی مادران سایر دانش‌آموزان است تا منجر به افزایش آگاهی آنها نسبت به بیماری باشد که متاسفانه این درخواست همچنان مغفول مانده است. گاها برخی مادران می‌گویند معلمِ فرزندشان با بیان اینکه درس خواندن به درد این کودکان نمی‌خورد، ‌ حتی آنها را از فرستادن کودک به مدرسه دلسرد کرده است.

وی افزود: مدتی از بازگشایی مدارس نمی‌گذرد اما، در همین مدت از سراسر کشور گزارشاتی درخصوص نحوه برخورد ناشایست مدیران مدارس با دانش آموزان مبتلا به اوتیسم داشته‌ایم که از عدم آگاهی آنها سرچشمه می‌گیرد. در مدرسه‌ای استثنایی در شهرستان پاکدشت استان تهران، مدیر مدرسه اقدام به تنبیه بدنی دانش‌آموز کرده که با پیگیری والدین از آموزش‌وپرورش منطقه، اقدام مدیر مورد بررسی قرار گرفته و از خانواده کودک عذرخواهی کرده است. یا در مدرسه‌ای دیگر جمعی از مادران سایر دانش‌آموزان از مدیر مدرسه درخواست کرده‌اند که دانش‌آموزان اوتیسم را به مدرسه راه ندهند.

وی با اشاره به اینکه برخی از کودکان طیف اوتیسم کلاس اولی می‌توانند در سنجش سلامت دانش‌آموزی نمره قابل قبول برای حضور در مدارس عادی را کسب کنند، ‌ گفت: این بچه‌ها از افراد طیف بالای اوتیسم محسوب می‌شوند که می‌توانند در مدارس عادی هم درس بخوانند اما، ‌ نیاز است تا معلم اندکی بیش از سایرین به آنها توجه کند که متاسفانه گاها این اتفاق نمی‌افتد و کودک گوشه‌گیر و منزوی می‌شود.

رستمی تاسیس مدارس مخصوص کودکان اوتیسم را امری ضروری دانست و گفت: در استان تهران پنج مدرسه پسرانه و یک مدرسه دخترانه مخصوص افراد طیف اوتیسم وجود دارد. در برخی از مراکز استانی نیز چنین مدارسی وجود دارد، اما غالبا دانش‌آموزان اوتیسمی باید به مدارس استثنایی بروند که فضای آن مناسب آنها نیست.

وی با اشاره به کمبود مدارس اوتیسم در کشور به مشکلات مربوط به سرویس مدارس پرداخت و ادامه داد: با توجه به تعداد کم مدارس اوتیسم، گاهی کودکان باید از نقاط بسیار دور به مدرسه بیایند و دغدغه سرویس و هزینه‌های آن همواره از مشکلات خانواده‌ها است که باید به آن رسیدگی شود.

وی همچنین نسبت به عدم مناسب‌سازی محتوای آموزشی برای کودکان دارای اختلال اوتیسم اشاره و اظهار کرد: محتوای کتب درسی باید با توجه به نوع اختلال این کودکان برایشان بازنگری شود. حتی ممکن است کودکان طیف بالای اوتیسم برای پاس کردن دروس تحت فشار روانی قرار گیرند و نسبت به مدرسه دلزده شوند. در عین حال این بچه‌ها نیاز به آموزش متفاوت به جای آموزش کلاسیک دارند تا به شکوفایی استعدادشان کمک کند. دغدغه اصلی خانواده‌های طیف اوتیسم، حرفه آموزی این کودکان است.

انتهای پیام