به گزارش ایسنا، «اوریانا فالاچی» در کتاب «جنس ضعیف» به جزیره سوماترا در کشور اندونزی اشاره‌ کرده است که جامعه‌ای «مادر سالار» دارد، در این جزیره زنان همه‌کاره‌اند، تمام دارایی‌ها مانند زمین، برنج و خانه توسط دختران به ارث می‌رسد، نام‌خانوادگی فرزندان از مادرشان گرفته می‌شود، دامادها پس از ازدواج به خانه پدری عروس رفته و با آن‌ها زندگی می‌کند، جهیزیه نیز بر اساس میزان تحصیلات و شغل داماد توسط خانواده عروس تعیین می‌شود.

در جزیره سوماترا زنان ارباب هستند و مردان به‌شدت مورد خشونت کلامی، رفتاری و هنجاری قرار می‌گیرند، مردان به این موضوع راضی هستند و این حجم از خشونت را حق خود می‌دانند، هر وظیفه‌ای که در اجتماع ما برای مرد تعریف‌ شده در دنیای آن‌ها برای زن در نظر گرفته‌ شده است و حتی مادری که صاحب پسر می‌شود، احساس ناراحتی می‌کند.

اما کشور ما از دیرباز با جامعه‌ای سنتی و «مردسالار» روبه‌رو بوده و مردان مسئول خانواده و جامعه هستند، مردان جنسی قوی شمرده می‌شوند و انتظارات از آن‌ها بالا است با این‌حال خشونت علیه مردان در ایران نیز وجود دارد، اینجا اگرچه فرهنگ «مادر سالار» حاکم نیست اما مردانی که اغلب مورد خشونت قرار می‌گیرند نسبت به آن اعتراضی نمی‌کنند، مردان ایرانی در مقابل خشونت، سکوت را انتخاب می‌کنند.

حتی زمانی که از مردان در مورد خشونت علیه آن‌ها سؤال می‌شود بدون تعلل لبخند می‌زنند و می‌گویند: «بالاخره یکی هم فهمید ما در خشونت غرق‌ شده‌ایم» اما راضی نمی‌شوند که از خشونت صورت گرفته در حقشان سختی بگویند، شاید غرور مردانه‌شان اجازه نمی‌دهد.

صحبت در خصوص خشونت علیه مردان به‌قدری جدید است که کسی حاضر به گفت‌وگو در این زمینه نیست، برای تهیه گزارش با حدود 10 مشاور خانم و آقا طرح مسئله شد و هر کدام به دلایلی حاضر به پرداختن به این موضوع نشدند.

در جامعه ما «مرد» همواره جنس برتر بوده است

مهران برزگر مدیر و مسئول فنی یکی از مراکز مشاوره شهر قزوین می‌گوید: خشونت علیه زنان در جوامع مختلف مورد بحث و بررسی قرار گرفته است، در جوامع سنتی زن‌ها به دلیل ضعف جسمی و پایگاه اجتماعی که دارند بیشتر مورد خشونت قرار می‌گیرند.

وی تصریح می‌کند: در پیشینه تاریخی جامعه سنتی ما همیشه مرد جنس برتر بوده و مردسالاری حاکم بوده است، بنابراین زمانی که از خشونت علیه مردان صحبت می‌کنیم انگار موضوع عجیب‌وغریبی است و همه می‌گویند «مگر می‌شود!».

برزگر خاطرنشان می‌کند: در جامعه ما مرد را به‌عنوان مظهر قدرت و عقل در نظر می‌گیرند بنابراین سوء استفاده‌هایی که از جنس مرد می‌شود اغلب بازگو نمی‌شود و نهادی وجود ندارد که به این مسئله رسیدگی کند. در حوزه خشونت علیه مردان در سطح جامعه آماری نداریم این مسئله ممکن است مسکوت بماند و بعد از چند مدت به‌صورت شدید بروز کند.

برزگر معتقد است که خشونت خانگی با طرح مسئله خشونت علیه مردان ابعاد تازه‌تری پیدا می‌کند. هرچند نمی‌توان منکر خشونت بالای مردان علیه زنان شد اما به نظر می‌رسد امروزه نمی‌توان ابعاد دیگر خشونت خانگی ازجمله خشونت زنان علیه مردان را نادیده گرفت.

خشونت روانی بیشترین نوع خشونت علیه مردان است

به گزارش ایسنا، مصادیق خشونت علیه مردان (از سوی زنان) در چهار گروه خشونت فیزیکی، کنترل اجتماعی، عاطفی و جنسی تقسیم‌بندی می‌شود، اغلب مردانی که حاضر به مصاحبه رسمی نشدند می‌گویند: بیشترین تجربه در حوزه خشونت روانی ـ عاطفی و کمترین موارد در حوزه خشونت فیزیکی بوده، البته همه آن‌ها اذعان دارند که حداقل یک‌بار یا در بعضی موارد چندین بار مورد خشونت فیزیکی قرار گرفته‌اند.

مدیر و مسئول فنی یکی از مراکز مشاوره شهر قزوین تأکید می‌کند: هرچند زنان خود قربانی خشونت از طرف مردان هستند اما قدرت‌یابی زنان در جامعه معاصر، آن‌ها را از حالت انفعالی خارج کرده تا جایی که به هر دلیل آن‌ها نیز علیه مردان خشونت اعمال می‌کنند. درعین‌حال این بدان معنا نخواهد بود که قدرت‌یابی زنان در حوزه‌های مختلف به معنی خشونت‌ورزی آنان نسبت به مردان خواهد بود؛ چراکه زنان دارای منزلت اجتماعی بالاتر خشونت کمتری نسبت به مردانشان روا می‌کنند و یا حتی خود نیز کمتر توسط مردان آسیب می‌بینند.

برزگر با اشاره به دلایل خشونت علیه مردان می‌گوید: تقابل سنت و مدرنیته یکی از دلایل خشونت علیه مردان است، ما می‌خواهیم از جامعه سنتی به جامعه‌ای مدرن عبور کنیم، جامعه مدرن مردسالاری را نمی‌پذیرد و حقوق برابر زن و مرد را مطرح می‌کند.

وی تأکید می‌کند: امروزه خانم‌ها با حق‌وحقوق خود آشنا شدند و اغلب تحصیل‌کرده هستند، درواقع شاهد افزایش آگاهی و مطالبه‌گری در زنان هستیم و از طرفی قوانین و عرف اجتماعی هنوز می‌خواهد در قوانین سنتی و قدیمی باقی بماند.

مهریه ابزار خشونت پنهان علیه مردان

این روانشناس تأکید می‌کند: امروزه زن‌ها وظایف و مسئولیت‌های که بر عهده زن سنتی است را به‌ سختی می‌پذیرند، مطالبات افزایش داشته اما بستر لازم برای برآورده شدن آن وجود ندارد، همین امر باعث بروز خشم درونی می‌شود زیرا زنی که از حق‌وحقوقش مطلع شده است مانند زن سنتی در مورد هر مسئله کوتاه نمی‌آید.

وی خاطرنشان می‌کند: درگذشته زنان در برابر خشونت همسرانشان چیزی نمی‌گفتند و زندگی می‌کردند اما در عصر حاضر برخی از زن‌ها از حمایت‌های قانونی مانند مهریه به‌عنوان یک ابزار استفاده می‌کنند، بنابراین می‌توان گفت در شرایط کنونی مهریه نوعی ابزار برای خشونت پنهان است.

برزگر یادآور می‌شود: گاه مرد باید حواسش باشد که اگر دست از پا خطا کند زن مهریه را اجرا می‌گذاردکه در شرایط اقتصادی فعلی، مصداق بارز خشونت است که درنتیجه باعث افزایش فشار و اختلالات روانی و رفتاری در زنان و مردان می‌شود، اگرچه در همه موارد اینچنین نیست.

وی بیان می‌کند: وقتی صحبت از مرد می‌شود منظورمان فقط مردان متأهل نیست، جنس مذکر از کودکی در خانواده مورد خشونت قرار می‌گیرد، چراکه انتظارات خاصی از پسران وجود دارد، مثلاً می‌گویند برای یک مرد بد است که هیجان و عواطف را نشان بدهد و گریه کند.

این روانشناس یادآور می‌شود: نیاز هر انسانی است که احساساتش را بروز دهد اما در فرهنگ ما مردان بروز نمی‌دهند و باید محکم بایستند، نوع دیگر خشونت روانی علیه مردان در روابط زن و مرد به‌صورت تحقیر نشان داده می‌شود به‌طوری‌که زن همسرش را با دیگران مقایسه می‌کند.

مردان نیز مورد تجاوز جنسی قرار می‌گیرند

وی بیان می‌کند: خیلی از مواقع مردان در روابط با همسر قربانی کلامی می‌شوند، زنان قدرت کلامی دارند و مهارت‌های ارتباطی را یاد نگرفته‌اند، بنابراین خشونت کلامی در روابط مشاهده می‌شود.

برزگر خاطرنشان می‌کند: خشونت‌های خانوادگی شامل محدود کردن روابط مرد با خانواده و دوستانش، محدود کردن مرد در انجام کارهای موردعلاقه‌اش، چک کردن تلفن همراه مرد و کنترل‌گری از دیگر ابعاد خشونت روانی علیه مردان است.

وی تأکید می‌کند: بُعد دیگر خشونت علیه مردان خشونت جنسی است، به‌طوری‌که زن از روابط جنسی به‌عنوان یک ابزار تهدید و تنبیه استفاده می‌کند و مرد را به این واسطه تحت‌فشار قرار می‌دهد، از طرفی نوع دیگری از خشونت جنسی تجاوز به مردان است که در اکثر موارد مرد در برابر تجاوز سکوت می‌کند و با هیچ‌کس در این مورد صحبت نمی‌کند.

این روانشناس یادآور می‌شود: مرد به خاطر جلوگیری از تحقیر شدن در جامعه و فرهنگ و خانواده نباید مسئله تجاوز را مطرح کند درحالی‌که زنانی که مورد سوء استفاده جنسی قرار می‌گیرند حمایت می‌شوند اما این موضوع در مردان خیلی موضوع پیچیده‌ای است.

وی تأکید می‌کند: فرهنگ نادرست، تأکید بر غرور مردانه، شکاف حقوقی بین زن و مرد ازجمله دلایلی است که مردان خشونت دیده، خشونت را اعلام نمی‌کنند، در برخی از کشورها مراکزی برای حمایت از مردان خشونت دیده وجود دارد اما در ایران فقط خانه امن برای زنان درنظر گرفته شده است.

68 مرد خشونت دیده به پزشک قانونی مراجعه کردند

به گزارش ایسنا، اگرچه اکثر مردان سکوت را ترجیح می‌دهند ولی آمار نشان می‌دهد که عده‌ای از مردان برای گرفتن حق خود به پا خواسته و اجازه ندادند که خشونت علیه مردان به‌صورت نامرئی باقی بماند.

بهزاد ولی‌زاده مدیرکل پزشک قانونی استان قزوین می‌گوید: سال گذشته هزار و 544 نفر به دلیل صدمات ناشی از نزاع با همسر به ادارات پزشکی قانونی استان قزوین مراجعه کردند که از این تعداد تنها 68 نفر مرد بودند، همچنین در سال 96 از هزار و 693 نفر مراجعه کنند صرفاً 94 مرد مراجعه کردند.

به گفته یک منبع آگاه زنان تمایل بیشتری دارند که شیء را پرتاب کنند که در اغلب موارد منجر به مرگ فرد شده است و آمار قتل این‌چنینی قابل‌ارائه نیست، اما خشونت‌های اعلام‌شده اغلب به دلیل صدمات ظاهری شامل کبودی، خراش و جراحات ناشی از چنگ زدن و گازگرفتگی است.

زهرا غلامرضایی معاون پیشگیری بهزیستی استان قزوین نیز تعداد مراجعه‌کنندگان به مراکز مشاوره خصوصی دولتی و تماس‌گیرندگان به صدای مشاور در سال 97 را 41 هزار نفر اعلام می‌کند و می‌گوید: بیشترین علت مراجعه به این مراکز مشکلات با همسر بوده است که می‌توان گفت حدود 40 درصد مراجعه‌کنندگان آقا هستند.

همچنین هدی حقیقی معاون اجتماعی بهزیستی استان قزوین می‌گوید: در سال گذشته 4.5 درصد پرونده‌های این مرکز را همسر آزاری تشکیل داده است، طبق این پرونده‌ها 14 مورد همسر آزاری بر اساس تیم سیار، شش مورد همسر آزاری بر اساس مراجعه به بهزیستی و 14 مورد همسر آزاری با تماس با خط 123 توسط مردان اطلاع داده‌شده است.

برزگر با بیان اینکه 15 سال مشاوره خانواده هستم، نیز می‌گوید: طبق تجربه‌ای که داشتم از هر 10 مردی که برای مشاوره خانواده می‌آیند حدوداً یک‌دهم افراد خشونت را اعلام می‌کنند درحالی‌که خانم‌ها 70 درصد مورد خشونت قرار گرفتند و این مسئله را ابراز می‌کنند.

وی تأکید می‌کند: برای پیشگیری از آسیب‌های بعدی خشونت علیه مردان باید گام‌هایی برداشته شود که نخستین گام اطلاع‌رسانی و آگاهی دادن است، علاوه بر آگاهی و دانش باید به خانواده‌ها آموزش دهیم که فرق بین زن و مرد چیست و چه حق‌وحقوقی دارد.

این روانشناس یادآور می‌شود: در سطح کلان‌تر باید به خانواده‌ها مهارت‌های ارتباطی، زندگی و حل تعارض را آموزش دهیم و به‌نوعی آن‌ها را واکسینه کنیم، نمی‌توان انتظار داشت خشونت را به صفر برسانیم اما می‌توانیم بخش مهمی از آن را با آموزش کنترل کنیم.

به گزارش ایسنا، اگر امروز آمار درستی از خشونت علیه مردان در دست نداریم به این دلیل است که مردان ترجیح می‌دهند به غار تنهایی خود پناه ببرند، باید توجه داشت که خشونت علیه مردان آثار مخرب‌تری دارد چرا که روان مرد را به‌هم‌ریخته و زمینه ارتکاب بسیاری از جرائم را فراهم می‌کند، بنابراین مسئولین باید به این بعد فراموش‌شده خشونت نیز توجه ویژه‌ای داشته باشند.

انتهای پیام

گزارش از آرزو یارکه سلخوری خبرنگار ایسنا منطقه قزوین