در تاریخ ۲۴ ژوئیه ۱۹۲۲ قیمومیت انگلستان بر فلسطین رسماً توسط شورای «جامعه ملل» به تصویب رسید. در تاریخ ۲۹ نوامبر ۱۹۴۷ مجمع عمومی سازمان ملل متحد با صدور قطعنامه‌ای فلسطین را به سه قسمت تقسیم کرد. ۴۳ درصد آن را در اختیار عرب‌ها و ۵۶ درصد آن را در اختیار یهودیان و بیت‌المقدس را نیز بین‌المللی اعلام کرد. زمانی که قیمومیت بریتانیا بر فلسطین در ۱۵ می ۱۹۴۸ به پایان رسید، صهیونیست‌ها شورای موقت حکومتی را مرکب از ۳۸ عضو تأسیس کردند که به نوبه خود یک کابینه ۱۳ نفره را انتخاب کردند. در همان روز «دیوید بن گوریون» که بعداً مقام نخست وزیری و وزارت دفاع را به عهده گرفت، تشکیل دولت را اعلام کرد. بلافاصله بعد از این اعلام، دولت‌های ایالات متحده آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی، اسرائیل را به رسمیت شناختند، بدین ترتیب اسرائیل رسماً در سال ۱۹۴۸ میلادی تأسیس شد. درست هم‌زمان با تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر، اعلامیه‌ای که مجمع عمومی سازمان ملل متحد سه سال پس از تأسیس با هدف برقراری تضمین حقوق و آزادی‌های برابر برای همه مردم جهان آن را تصویب کرد.

حال بیش از هفتاد سال از تصویب این اعلامیه و تأسیس رژیم صهیونیستی می‌گذرد و اکنون زمان خوبی برای ارزیابی تأثیرگذاری اعلامیه حقوق بشر در تضمین اجرای حقوق بشر برای مردم جهان می‌باشد. پر واضح است، رژیم صهیونیستی اسرائیل از زمان تأسیس تاکنون جنایات زیادی را در سرزمین‌های اشغالی فلسطین مرتکب شده است. اسرائیل از ابتدای پیدایش و حضور در فلسطین، در کنار تمام مسائل نظامی و خشونت‌های به کار گرفته در برابر مسلمانان سرزمین‌های اشغالی، به صورت گسترده به نقض حقوق بشر نیز پافشاری داشته است. به طوری که رژیم صهیونیستی در تهاجمات خود علیه غزه با حمله به ساختمان‌های مراکز بهداشت، بیمارستان‌ها، حمله به خانه‌های مسکونی و تخریب تعداد زیادی از آن‌ها، تدارک حملات کور علیه منازل و مکان‌های غیرنظامی به ویژه کودکان و زنان، حمله به مساجد که مردم غیرنظامی در آن پناه می‌گیرند، حمله به ساختمان‌های بسیاری در شهر غزه، استفاده از سلاح‌های ممنوعه، بمب‌های خوشه‌ای و فسفری و... مرتکب جنایت جنگی شده است.

نکته حائز اهمیت این است که در قوانین بین‌المللی، قواعد بنیادینی وجود دارند که از آن‌ها به «قواعد آمره» تعبیر می‌شود و از جمله اصولی که به عنوان قاعده آمره، مورد پذیرش جامعه بین‌المللی قرار گرفته عبارت‌اند از: اصل عدم توسل به زور و ممنوعیت تجاوز، اصل حق ملت‌ها در تعیین سرنوشت خود و اصل رعایت حقوق بین‌الملل بشردوستانه می‌باشد، زیر پاگذاشتن قواعد آمره و اصول شناخته شده بین‌المللی، نقض فاحش حقوق بین‌الملل محسوب شده و مسئولیت بین‌المللی و بعضاً مسئولیت کیفری را به همراه خواهد داشت. بنابراین باید گفت تجاوز و حمله رژیم صهیونیستی به مردم غزه، بدون تردید نقض فاحش قواعد آمره حقوق بین‌الملل و در زمره جنایات بین‌المللی است. طبق موازین و مقررات حقوق بین‌الملل، از جمله قواعد عرفی، کنوانسیون‌های چهارگانه ژنو و پروتکل‌های الحاقی به کنوانسیون‌های مزبور و همچنین، قواعد حقوق بشردوستانه بین‌المللی، رژیم صهیونیستی مرتکب نقض فاحش و جدی مقررات مذکور شده است. بر اساس قواعد حقوق عرفی و عهدنامۀ بین‌المللی، مرتکبین و ناقضین این مقررات می‌بایست به علت ارتکاب به جنایات جنگی، جنایت علیه بشریت و نسل‌کشی بازداشت، محاکمه و مجازات شوند.

با وجود اینکه شورای حقوق بشر همواره تلاش کرده است، مواضع صریحی در مورد اقدامات جنایتکارانه و ضد حقوق بشری اسرائیل اتخاذ کند، به طوری که گزارشگران ویژه شورا از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۲ به طور مداوم ۱۵ گزارش در مورد اسرائیل ارائه داده‌اند و همچنین شورای حقوق بشر بالغ بر ۳۵ قطعنامه طی نشست‌های عادی و ویژه علیه اسرائیل به تصویب رسانده است و همچنین مجمع عمومی سازمان ملل متحد با تصویب ۶ قطعنامه پیاپی در تاریخ ۳۰ نوامبر ۲۰۱۸، نقض حقوق بشر و احداث غیرقانونی واحدهای یهودی‌نشین جدید در سرزمین‌های اشغالی فلسطین توسط دولت اسرائیل را محکوم کرده است. به طوری که اسرائیل در سال ۲۰۱۸ به دلیل نقض حقوق بشر در سرزمین‌های اشغالی فلسطین در رده اول کشورهای دارای بیشترین میزان محکومیت توسط سازمان ملل متحد قرار گرفت و اخیراً نیز در چهلمین نشست شورای حقوق بشر در ۴ فروردین ۱۳۹۷در ادامه انتقادها و محکومیت‌های بین‌المللی رژیم صهیونیستی، شورای حقوق بشر سازمان ملل ۵ قطعنامه علیه این رژیم تصویب کرد و به اقدامات رژیم صهیونیستی علیه فلسطینیان به شدت انتقاد کرد و حمایت خود را از تشکیل کشور مستقل فلسطین اعلام کرد، اما متأسفانه به علت سیاست‌زدگی شورای امنیت سازمان ملل متحد و حمایت مدعیان دروغین حقوق بشر از اسرائیل تاکنون اقدامات و فعالیت‌های این شورا، تأثیر چندانی بر رفتارهای ضد حقوق بشری رژیم اسرائیل نداشته است. به طوری که شورای امنیت به عنوان یک رکن دارای قدرت و ضمانت اجرایی مصوبات سازمان ملل نیز هنوز نتوانسته علیه جنایات و اقدامات ضد حقوق بشری اسرائیل اقدام عملی، جدی و مؤثری را صورت دهد. شایان ذکر است، قطعنامه‌هایی که علیه اسرائیل در زمینه نقض حقوق بشر صادر شده است، مملو از «درخواست‌ها»، «محکومیت‌ها»، «ابراز نگرانی‌ها» و «ابراز تأسف‌ها» و همچنین دستور به «پایان دادن فوری» به نقض حقوق بشر است، هرچند در مواردی که قطعنامه‌ای نیز در این شورا برای محکومیت اسرائیل مطرح شده ایالات متحده آمریکا آن را وتو کرده است؛ لذا حمایت‌های آمریکا از اسرائیل تا جایی است که سال گذشته آمریکا علت خروجش را از شورای حقوق بشر «جانبداری‌های نهادینه» شورای حقوق بشر علیه اسرائیل دانست و همچنین این شورا را به "خصومت بی‌پایان" با رژیم صهیونیستی متهم کرد.

در پایان باید گفت، با وجود غیرقابل انکار بودن جنایت اسرائیل، سازمان ملل و سایر سازمان‌های مدعی حقوق بشر در مقابل این اقدام سکوت کرده‌اند و تنها ناظران این عرصه بودند که متأسفانه جز تماشای نقض حقوق بین‌الملل از سوی رژیم صهیونیستی، اقدام مؤثری را که ذاتاً و برحسب وظیفه بر عهده‌شان گذاشته شده است، انجام نداده‌اند و بدین‌سان ما شاهد درد و رنج هزاران انسان از زن و مرد گرفته تا کودکان بی‌گناه در نوار غزه هستیم.

یادداشت از: عطیه قشونی-کارشناس ارشد علوم سیاسی

انتهای پیام