یوسف مولایی در گفت‌وگو با ایسنا درباره جلساتی که طی سال جاری توسط دیوان بین‌المللی دادگستری (لاهه) در پی شکایت ایران از آمریکا برگزار شده، اظهار کرد: آمریکا خلاف حقوق بین‌الملل تحریم‌هایی را بر ایران تحمیل کرده که این تحریم‌ها خلاف حقوق بین‌الملل و عهدنامه مودت است، در این مورد دیوان به نفع ایران رأی داده و صلاحیتش برای رسیدگی به این پرونده احراز می‌شود.

وی تصریح کرد: دیوان با توجه به آن‌چه در عهدنامه مودت برای رسیدگی به حل اختلاف قید شده، دستور موقت را صادر می‌کند و صلاحیتش در این حد احراز می‌شود اما ماهیت رسیدگی به اختلاف طی روند قانونی خود و در آینده مورد رسیدگی قرار می‌گیرد.

این استاد دانشگاه همچنین اظهار کرد: در ماده‌ای از عهدنامه مودت ذکر شده که دیوان لاهه مرجع رسیدگی به حل اختلافات است، لذا در این مورد دیوان نمی‌تواند این ماده را نادیده بگیرد البته این مساله معمولی بوده و اتفاق بزرگی به حساب نمی‌آید.

این استاد حقوق بین‌الملل تاکید کرد: وقتی دیوان بخواهد ماهیت اختلاف و رسیدگی به دعوی را در دستور کار قرار دهد، باید ببینیم چگونه رأی می‌دهد، آیا به نفع ایران تمام می‌شود؟ در حالی که تا رسیدن به این مرحله راه زیادی داریم و فعلاً دیوان در مرحله صلاحیت قرار دارد.

مولایی یادآور شد: پیش از این هم مواردی براساس عهدنامه مودت بوده که نهایتاً دیوان لاهه به گونه ای عمل کرده که نه ایران و نه آمریکا هیچ‌کدام خسارتی از یکدیگر نگرفتند و در ماهیت به نوعی برنده نیستند، بازنده هم نیستند، بعید نیست دوباره در همین مسیر حرکت کند.

وی افزود: باید در نظر داشته باشیم دیوان بین المللی دادگستری قدرت محدودی دارد و آنچنان به معنای واقعی بین‌المللی که صلاحیت عام داشته و برای رسیدگی به اختلافات بین کشورها از قدرتی برخوردار باشد تا آرای صادره خود را به اجرا بگذارد، اصلاً از چنین موقعیتی برخوردار نیست، بنابراین صلاحیت دیوان اختیاری است، اجباری نیست، یعنی دولت‌ها با رضایت خودشان می‌پذیرند که به دیوان مراجعه کنند و هیچ کشوری را نمی‌شود خلاف اراده خودش برای دادرسی فرا خواند.

این استاد دانشگاه همچنین بیان کرد: بنابراین عهدنامه مودت از این جهت حائز اهمیت قرار گرفته که دو دولت در سال ۱۹۵۵ توافق کردند در اختلافاتی که مرتبط با عهدنامه باشد، این اختلافات در دیوان حل و فصل شود، اگر آن ماده نبود، دیوان قادر به رسیدگی نبود.

مولایی درباره این‌که آیا می توان تایید صلاحیت لاهه برای رسیدگی به پرونده شکایت ایران از آمریکا را دارای امتیاز و به نفع ایران تلقی کرد؟ گفت: این موضوع چیزی را نسبت به آینده نشان نمی‌دهد، فقط بیانگر این است که دیوان می‌خواهد این دعوا را رسیدگی کند، لذا اگر به ضرر ایران بود از رسیدگی خارج شده و وارد ماهیت نمی‌شد و می‌توانست شکست برای ایران باشد اما در حال حاضر دیوان با تایید صلاحیتش می‌خواهد به ماهیت دعوا و اختلاف رسیدگی کند.

انتهای پیام