به گزارش ایسنا، شهرستان آباده از سمت شمال فارس را به اصفهان متصل می‌کند و دروازه ورود به استان زیبای فارس به شمار می‌رود، منطقه‌ای سردسیر که به واسطه قرار گرفتن در مسیر ارتباطی شیراز به اصفهان، وجود باغ‌ها و مزارع فراوان، معادن متعدد و آثار فرهنگی و تمدنی و تاریخی، جایگاهی مهمی در فرهنگ، هنر و اقتصاد فارس و ایران دارد.
شهرستان آباده با وسعت ۷۵۰۰ کیلومتر مربع و با مرکزیت شهر آباده، از شهرهای فرهنگی و سیاحتی شمال استان فارس است. از نظر آب و هوایی، جزو شهرستان‌های سردسیر و معتدل استان محسوب می‌شود و این موضوع نیز در ساختار معماری و سنتی و لباس‌های محلی این منطقه نیز نقش مؤثری داشته است.
به استناد کاوش‌های باستان شناسی، سکونت در محدوده فعلی آباده به هزاره اول قبل از میلاد باز می‌گردد اما توسعه و ترقی آن تقریباً از زمانی که کریم خان زند، شیراز را پایتخت ایران کرد؛ شروع شد.
این شهرستان از شرق به شهرستان یزد، از جنوب به شهرستان خرم بید، از غرب به شهرستان اقلید و شهر سمیرم و از شمال به استان اصفهان متصل است. فاصله مرکز شهرستان تا شیراز ۲۷۱ کیلومتر است.
از معادن متعدد این شهرستان که از لحاظ اقتصاد صنعتی، رونق را برای آن به‌دنبال داشته است که بگذریم، آباده جایگاهی مهم در عرصه هنر صنایع‌دستی و البته آثار تاریخی و تمدنی دارد.
قلعه ایزدخواست؛ اولین بنای طبقاتی جهان
نخستین اثر تاریخی که در هنگام ورود به استان فارس از سوی اصفهان می‌توان دید، قلعه قدیمی ایزدخواست است که شباهت زیادی به ارگ بم کرمان دارد. این قلعه بر فراز صخره‌ای بزرگ قرار گرفته و درون خود خانه‌های متعدد و کوچکی جای دارد. خانه‌هایی که با کوچه‌های بسیار تنگ و باریک به هم مرتبط می‌شوند.
قلعه ایزدخواست که به‌نوعی در گذر ایام و فراموشی متولیان امر، دچار فرسودگی شده و بخش‌های زیادی از آن در معرض نابودی است، یکی از بناهای تاریخی متعلق به دوران ساسانیان است.
یکی از ویژگی‌های خاص این قلعه، امنیت چشمگیر آن است و وجود خندقی عمیق در اطراف آن، به دست نیافتنی‌ترین بنای عهد باستان تبدیل کرده بود.
آتشکده قلعه ایزدخواست نیز اولین آتشکده‌ای در ایران بوده که پس از ورود اسلام، به مسجد تبدیل شده است.
قلعه ایزدخواست که اولین قلعه خشتی جهان به لحاظ قدمت و دومین بنای خشتی جهان بعد از ارگ بم به لحاظ وسعت محسوب می‌شود. بی‌مهری‌های فراوانی را بر خشت خشت خود ثبت دارد.! خاطراتی که نمود آن در فرسودگی شدید این بنا قابل مشاهده است.
شاید مسئولان فرهنگی و حافظان میراث تاریخی منتظر زلزله‌ای دیگر هستند که این بار قلعه ایزدخواست را تخریب کند و به یاد آنان بیندازد که حفظ این بناها از ملزومات توسعه گردشگری است.
کاروانسرای ایزدخواست
این کاروانسرا در جنوب شهر ایزدخواست و در نزدیکی قلعه ایزدخواست قرار دارد و در زمان شاه عباس صفوی ساخته شده است.
بنا شامل یک حیاط مربع شکل در وسط و تعدادی حجره و اتاق در اطراف است و با مساحتی حدود ۴۰۰۰ متر مربع، از نظر معماری و زیبایی و استحکام بخشی و همچنین وسعت، یکی از کاروانسراهای نمونه در نوع خود محسوب می‌شود.
البته این بنا در سال‌های اخیر توسط میراث فرهنگی فارس مرمت شد.
عمارت کلاه فرنگی
این عمارت بسیار زیبا که از آثار دوران قاجاریه به‌شمار می‌رود، دارای نقشه‌ای تقریباً دایره‌ای شکل است و در میان یک باغچه کوچک قرار دارد.
این عمارت یک طبقه با وسعتی حدود ۲۰ متر مربع، دارای چهار در ورودی و پنجره‌هایی بلند است و بر روی سکویی به ارتفاع ۸۰ سانتی متر احداث شده است.
تیمچه صرافیان
این بنای آجری از آثار دوران قاجاریه باقی مانده و در بازار قدیمی آباده قرار دارد، بنایی دو طبقه که در چهار سو دارای عمارت و در وسط دارای یک حیاط مستطیل است.
این تیمچه ۳۶ حجره دارد که حجره‌های طبقه اول مغازه و طبقه دوم، میهمانسرا بوده و در ورودی آن چوبی است که حاشیه و چهارچوب آن به طرز زیبایی منبت کاری شده و طاق ورودی آن نیز در دو طرف مقرنس‌های زیبای گچی آن را آراسته کرده.
این بنای منحصر به فرد در سال‌های اخیر به طور مستمر توسط میراث فرهنگی فارس مرمت شده و اکنون هم به‌عنوان بازارچه صنایع‌دستی، مورد استفاده است.
قصر بهرام گور
سمت راست مسیر شیراز به سمت آباده در بخش سورمق، مجموعه‌ای شبیه به یک تپه خاکی دیده می‌شود که به قصر بهرام گور مشهور است. این بنا که هم اکنون فرو ریخته، دارای آثار دیوارهایی با خشت‌هایی مکعبی است.
سد ساسانی ایزدخواست؛ اولین سد قوسی جهان
سد قدیمی ایزدخواست که به سد سربند نیز معروف است، نخستین نمونه سد قوسی در ایران و جهان به‌شمار می‌رود که در ۷ کیلومتری ایزدخواست و در تنگه‌ای مشهور به گلوگاه قرار دارد. این سد در دوران ساسانیان بر روی رودخانه ایزدخواست بنا شده بود.
کاروانسرای خانخوره
نقشه این کاروانسرا هشت ضلعی است و یکی از سه نمونه کاروانسرای منحصر به فرد ایران به شمار می‌رود. مصالح آن از سنگ، گل و گچ بوده و در فاصله ۶۰ کیلومتری جاده آباده- شیراز قرار دارد.
سایر جاذبه‌های دیدنی شهرستان آباده
دشت لاله‌های واژگون واقع در منطقه خسرو شیرین (اثر طبیعی ثبت ملی)، باغ‌های فیروزی، شور چشمه و شیرین چشمه، پارک جنگلی شهید فرهمند و تفرجگاه روستای بیدک، جاذبه‌های طبیعی زیبا و بعضاً منحصر به‌فردی است که هر بیننده‌ای را ساعت‌ها مجذوب خود کرده و سبحان‌الله را بر زبان بازدیدکنندگان جاری می‌کند.
آباده شهر منبت
منبت از صنایع‌دستی مشهور آباده بوده و شهرتی جهانی دارد، به طوری که این شهر سال ۹۵ گواهی ثبت نشان جغرافیایی ملی و بین المللی منبت آباده و ثبت فنون اجرای منبت آباده در فهرست آثار ناملموس میراث فرهنگی ایران ثبت شد.
شهر آباده امسال و با تلاش‌های انجام شده از سوی مسئولان استان فارس و همراهی مسئولان سطوح ملی، موفق به کسب عنوان، شهر جهانی منبت شد.
منبت آباده ۱۷ نشان ملی مرغوبیت صنایع دستی و ۵ نشان زرین جشنواره فجر را دریافت کرده و ۱۵۰ کارگاه منبت فعال خانگی یا تجاری و ۵ هزار هنرمند منبت‌کار دارد.
گیوه‌های آباده هم از دیگر صنایعی است که به‌عنوان صنعت دستی مردمان این خطه شهرت یافته و اکنون هم ارزشی فراوان دارد و در نهایت ظرافت و استحکام و دقت تهیه می‌شود و در نوع خود بی نظیر است.
در کنار این‌ها، خاتم، خراطی و قالی‌بافی هم از صنایع دستی آباده‌ای ها به شمار می‌رود.
سوغات آباده
معروف‌ترین سوغاتی‌های آباده، علاوه بر خلق و خوی خوب و دلنشین مردم این شهر و صنایع دستی ماندگار و زیبای آن، سفیدآب یا روشور است.
سفیداب یا روشور نوعی لایه‌بردار طبیعی پوست بدن محسوب می‌شود که بر پایه چربی حیوانی و به شکلی سنتی به شکل قرص‌های سفید رنگ و شبیه به کشک، تولید می‌شود و هنگام استحمام کاربرد داشته و دارد.
انتهای پیام
نظرات