رؤیا اقبالی درخشان یک باستان شناس در خصوص این مناسبت در گفت‌وگو با ایسنا، بیان کرد: جشن سده را به داستان کشف آتش توسط هوشنگ شاه پیشدادی که یکی از پادشاهان اسطوره‌ای ایران بوده، مرتبط می‌دانند. به این جشن در شاهنامه، سروده‌ی فردوسی اشاره شده است.
وی در خصوص تاریخچه‌ی این جشن بیان کرد: بر اساس روایات به دست رسیده، هوشنگ‌شاه پیشدادی با گروهی از ملازمانش برای گردش به محلی رفته بود که ناگهان ماری جلویش ظاهر می‌شود، او هم با انگیزه‌ی دفاع از خود سنگی را برداشته و به سوی سر مار پرتاب می‌کند، آن سنگ که از نوع آتش‌زنه بوده، جرقه زده و روش مهار آتش از آن روز جشن گرفته می‌شود.
وی افزود: بر اساس آنچه که از اسطوره‌های شاهنامه برمی‌آید تا پیش از کشف آتش توسط هوشنگ‌شاه پیشدادی، آتشکده‌ها وجود داشته‌اند و از آتش استفاده می‌شده اما راه کنترل و مهار آتش، از زمان جشن سده اتفاق افتاده است.
وی با بیان اینکه از نظر گاه‌شماری و تقویمی این جشن صد روز بعد از زمستان بزرگ (یکم آبان‌ماه در گاه‌شماری اکنون ایران) برگزار می‌شده است، ادامه داد: بیشتر افراد فکر می‌کنند که «سده» یک جشن زرتشتی بوده و به خاطر آتشی که در آن روشن می‌شود، با پیروان این آئین ارتباط پیدا می‌کند، اما واقعیت این است که جشن سده با همین نام در کرمان برگزار می‌شود و سال‌هاست که زرتشتی و مسلمان از اول تا آخر در برپایی آن شرکت می‌کنند.
وی خاطر نشان کرد: سده یک جشن ملی است که در زمان آل زیار توسط مسلمانان برگزار می‌شده و هنوز هم در بخش‌های دیگری از کشور، با همین نام یا با نام‌های مشابه برپا می‌شود.
این باستان‌شناس در خصوص نحوه‌ی برگزاری این جشن، اظهار کرد: از پنج بهمن، گروهی از مردم دور هم جمع شده و در محلی که از قبل برای برگزاری جشن آماده شده، هیزم و چوب‌های خشک را روی هم کپه می‌کنند.
وی با اشاره به اینکه روز برگزاری جشن ده بهمن‌ماه است، تصریح کرد: عده‌ای مردم دورهم جمع شده و آتش را روشن می‌کردند، در بین زرتشتیان، روشن کردن آتش به این منوال انجام می‌شود که عده‌ای از جوانان مشعل به دست، پشت سر موبد به راه می‌افتند و بعد از سه بار گشتن دور توده‌ی هیزم آن را روشن می‌کنند.
وی عنوان کرد: توده‌ی هیزم آن‌قدر زیاد بوده که تا حدود یک‌ساعت سوختن آن طول کشیده و افراد را گرم کند.
این باستان‌شناس اضافه کرد: اصل این جشن، برپایی آتش بوده و هیچ مراسم خاص دیگری در این شب اجرا نمی‌شده است.
انتهای پیام
دبیر: زهرا حبیب پور
نظرات